Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 15 czerwca 2023 r. w sprawie składu Parlamentu Europejskiego (2021/2229(INL) - 2023/0900(NLE))(C/2024/508)
(Dz.U.UE C z dnia 23 stycznia 2024 r.)
Parlament Europejski,
- uwzględniając art. 14 ust. 2 Traktatu o Unii Europejskiej,
- uwzględniając art. 106a ust. 1 Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Energii Atomowej,
- uwzględniając decyzję Rady Europejskiej (UE) 2018/937 z dnia 28 czerwca 2018 r. ustanawiającą skład Parlamentu Europejskiego 1 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 7 lutego 2018 r. w sprawie składu Parlamentu Europejskiego 2 ,
- uwzględniając swoją rezolucję ustawodawczą z dnia 3 maja 2022 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Rady w sprawie wyboru posłów do Parlamentu Europejskiego w powszechnych wyborach bezpośrednich, uchylającego decyzję Rady (76/787/EWWiS, EWG, Euratom) oraz Akt dotyczący wyborów przedstawicieli do Parlamentu Europejskiego w powszechnych wyborach bezpośrednich załączony do tej decyzji 3 (zwanej dalej "rezolucją ustawodawczą z 3 maja 2022 r. w sprawie reformy europejskiego prawa wyborczego"),
- uwzględniając Kodeks dobrych praktyk w sprawach wyborczych przyjęty przez Komisję Wenecką Rady Europy,
- uwzględniając art. 46, 54 i 90 Regulaminu,
- uwzględniając sprawozdanie Komisji Spraw Konstytucyjnych (A9-0214/2023),
A. mając na uwadze, że skład Parlamentu Europejskiego musi być zgodny z kryteriami określonymi w art. 14 ust. 2 akapit pierwszy Traktatu o Unii Europejskiej (TUE), w myśl których całkowita liczba przedstawicieli obywateli Unii nie przekracza siedmiuset pięćdziesięciu posłów, nie licząc przewodniczącego, a reprezentacja ta ma charakter degresywnie proporcjonalny, przy czym próg minimalny wynosi sześciu posłów na państwo członkowskie, zaś żadnemu państwu nie można przyznać więcej niż dziewięćdziesiąt sześć miejsc;
B. mając na uwadze, że Parlament ma prawo inicjatywy w odniesieniu do składu Parlamentu Europejskiego,
C. mając na uwadze, że art. 14 ust. 2 TUE stanowi, że w skład Parlamentu Europejskiego wchodzą przedstawiciele obywateli Unii;
D. mając na uwadze, że art. 10 TUE stanowi między innymi, że podstawą funkcjonowania Unii jest demokracja przedstawicielska oraz że obywatele są bezpośrednio reprezentowani na poziomie Unii w Parlamencie Europejskim;
E. mając na uwadze, że w rezolucji ustawodawczej Parlamentu Europejskiego z 3 maja 2022 r. w sprawie reformy europejskiego prawa wyborczego zaproponowano utworzenie ogólnounijnego okręgu wyborczego;
F. mając na uwadze, że ustanowienie potencjalnego ogólnounijnego okręgu wyborczego wymaga zmiany Aktu dotyczącego wyborów przedstawicieli do Parlamentu Europejskiego w powszechnych wyborach bezpośrednich;
G. mając na uwadze, że określenie liczby miejsc w potencjalnym ogólnounijnym okręgu wyborczym podlega decyzji Rady Europejskiej w sprawie składu Parlamentu Europejskiego na podstawie art. 14 ust. 2 TUE, zaś przepisy niezbędne do ustanowienia takiego okręgu opierają się na art. 223 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej;
H. mając na uwadze, że podział miejsc między państwa członkowskie w obecnej i poprzedniej kadencji nie był wynikiem stałego systemu obliczania, lecz negocjacji politycznych; mając na uwadze, że w związku z tym obecna metoda podziału miejsc między państwa członkowskie nie jest automatycznie zgodna z zasadą degresywnej proporcjonalności; mając na uwadze, że stały mechanizm obliczeniowy odzwierciedlający liczbę ludności w państwach członkowskich Unii zapewniłby w przyszłości zgodność z tą zasadą;
I. mając na uwadze, że decyzja Rady Europejskiej ustanawiająca skład Parlamentu Europejskiego musi być gotowa z odpowiednim wyprzedzeniem przed dniem wyborów, aby umożliwić państwom członkowskim wprowadzenie w życie przepisów niezbędnych do zorganizowania wyborów do Parlamentu Europejskiego na kadencję parlamentarną 2024-2029;
1. zauważa, że obecny podział miejsc w Parlamencie Europejskim, określony w decyzji (UE) 2018/937, ma zastosowanie do kadencji parlamentarnej 2019-2024; w związku z tym podkreśla, że bezzwłocznie potrzebna jest nowa decyzja w sprawie składu Parlamentu Europejskiego w kadencji parlamentarnej 2024-2029;
2. przyznaje, że szereg państw członkowskich uważa, że przy podejmowaniu decyzji w sprawie przydziału miejsc w Parlamencie Europejskim należy wziąć pod uwagę system głosowania w Radzie;
3. zwraca uwagę, że zgodnie z wnioskiem Parlamentu dotyczącym rozporządzenia Rady załączonym do jego rezolucji ustawodawczej z dnia 3 maja 2022 r. w sprawie reformy europejskiego prawa wyborczego, 28 dodatkowych miejsc dla posłów wybranych w ogólnounijnym okręgu wyborczym zostanie faktycznie ustalonych dopiero po wyborach, po wejściu w życie zmienionego europejskiego prawa wyborczego, wraz z niezbędnymi przepisami dotyczącymi ogólnounijnego okręgu wyborczego;
4. zdecydowanie podkreśla, że w przyszłości potrzebny jest stały system oparty na jasnym wzorze matematycznym, który przydzielałby miejsca w Parlamencie Europejskim w sposób obiektywny, sprawiedliwy, trwały i przejrzysty, z poszanowaniem zasady degresywnej proporcjonalności określonej w art. 1 decyzji (UE) 2018/937; uważa, że z politycznego punktu widzenia niewykonalne jest na tym etapie, aby Parlament zaproponował taki stały system, bowiem wymaga on dalszych obrad i powinien zostać wprowadzony z dużym wyprzedzeniem przed wyborami do Parlamentu Europejskiego; wzywa Komisję Spraw Konstytucyjnych do wznowienia prac nad takim stałym systemem w tej kadencji, w tym do zbadania możliwości zaangażowania Eurostatu;
5. uważa, że wszelkie dalsze opóźnienia w pracach Rady nad zmianą europejskiego prawa wyborczego byłyby sprzeczne z zasadą lojalnej współpracy zapisaną w art. 4 ust. 3 TUE, ponieważ oczekuje się, że decyzja Rady będzie miała wpływ na wybory do Parlamentu Europejskiego i może mieć wpływ na jego skład;
6. podkreśla, że Rada Europejska powinna pilnie przyjąć decyzję w sprawie składu Parlamentu Europejskiego, tak by państwa członkowskie mogły na czas wprowadzić niezbędne przepisy krajowe umożliwiające im zorganizowanie wyborów do Parlamentu Europejskiego na kadencję parlamentarną 2024-2029; podkreśla, że w związku z tym Parlament jest zobowiązany do szybkiego przeprowadzenia procedury zgody w duchu wzajemnej lojalnej współpracy;
7. korzystając z przysługującego mu prawa inicjatywy ustanowionego w art. 14 ust. 2 TUE, przyjmuje i przedstawia Radzie Europejskiej załączony wniosek dotyczący decyzji Rady Europejskiej ustanawiającej skład Parlamentu Europejskiego; zwraca uwagę, że taka decyzja może zostać przyjęta wyłącznie za zgodą Parlamentu, i w związku z tym zwraca się do Rady Europejskiej o natychmiastowe poinformowanie Parlamentu, czy i w jakim zakresie Rada Europejska zamierza postąpić odmiennie od przedłożonego wniosku;
8. zobowiązuje swoją przewodniczącą do przekazania niniejszej rezolucji ustawodawczej oraz załączonego do niej wniosku Radzie Europejskiej i Komisji, a także parlamentom i rządom państw członkowskich.
