Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 9 listopada 2023 r. w sprawie skuteczności unijnych sankcji wobec Rosji (2023/2905(RSP))

P9_TA(2023)0397
Skuteczność sankcji nałożonych przez Unię na Rosję Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 9 listopada 2023 r. w sprawie skuteczności unijnych sankcji wobec Rosji (2023/2905(RSP))
(C/2024/2838)

Parlament Europejski,

- uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje w sprawie Rosji i Ukrainy, zwłaszcza te przyjęte po eskalacji rosyjskiej wojny napastniczej przeciwko Ukrainie w lutym 2022 r.,

- uwzględniając Kartę Narodów Zjednoczonych,

- uwzględniając 11 kolejnych pakietów sankcji wobec Rosji przyjętych przez UE od lutego 2022 r.,

- uwzględniając decyzję Rady (UE) 2022/2332 z 28 listopada 2022 r. w sprawie określenia naruszenia unijnych środków ograniczających jedną z dziedzin przestępczości spełniającą kryteria określone w art. 83 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej 1 ,

- uwzględniając sprawozdanie Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych z 7 lipca 2023 r. w sprawie wniosku dotyczącego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie definicji przestępstw związanych z naruszeniem unijnych środków ograniczających oraz kar za takie przestępstwa,

- uwzględniając art. 132 ust. 2 i 4 Regulaminu,

A. mając na uwadze, że od 24 lutego 2022 r., kiedy Rosja wznowiła niesprowokowaną, nieuzasadnioną i nielegalną wojnę napastniczą przeciwko Ukrainie, sytuacja geopolityczna w Europie diametralnie się zmieniła; mając na uwadze, że siły rosyjskie przeprowadziły masowe ataki na obszary mieszkalne i infrastrukturę cywilną, zabijając tysiące ukraińskich cywilów, przymusowo deportowały i bezprawnie uwięziły obywateli Ukrainy w Rosji i na okupowanych przez Rosję terytoriach ukraińskich oraz dokonywały aktów terroru w całym kraju;

B. mając na uwadze, że od pełnoskalowej napaści Rosji na Ukrainę w lutym 2022 r. UE nałożyła na Rosję 11 pakietów sankcji mających osłabić jej bazę gospodarczą i tym samym ograniczyć zdolności do prowadzenia wojny, w tym środki ograniczające wobec prawie 1 800 osób i podmiotów odpowiedzialnych za wojnę w Ukrainie lub w nią zaangażowanych, zakazy importu wielu towarów i usług z Rosji, np. ropy naftowej i surowców, a także zakaz eksportu do Rosji broni, sprzętu wojskowego i towarów podwójnego zastosowania; mając na uwadze, że sankcje obejmują również zakaz dokonywania transakcji z bankiem centralnym Rosji, wykluczenie kluczowych rosyjskich banków z systemu teletransmisji danych finansowych SWIFT oraz zawieszenie transmisji i dystrybucji niektórych rosyjskich państwowych lub wspieranych przez państwo kanałów dezinformacji;

C. mając ponadto na uwadze, że Rada nałożyła środki ograniczające w ramach globalnego systemu sankcji UE za naruszenia praw człowieka na kilka osób odpowiedzialnych za poważne naruszenia praw człowieka w Federacji Rosyjskiej i na terytoriach Ukrainy, które Rosja tymczasowo okupuje; mając na uwadze, że UE przyjęła dodatkowe sankcje również wobec Białorusi w odpowiedzi na jej zaangażowanie w wojnę napastniczą przeciwko Ukrainie oraz wobec Iranu, ponieważ jego drony są wykorzystywane w wojnie Rosji z Ukrainą;

D. mając na uwadze, że zmierzenie wpływu sankcji nastręcza wiele trudności, np. brakuje wiarygodnych danych liczbowych i statystycznych; mając na uwadze, że skutków sankcji UE nie można łatwo oddzielić od skutków sankcji USA i innych sankcji, rosyjskich sankcji odwetowych czy skutków rosyjskiej wojny napastniczej przeciwko Ukrainie; mając na uwadze, że większość ekspertów ostrzega, że chociaż sankcje działają, ich skutki nie są wystarczająco dotkliwe, aby ograniczyć zdolność Rosji do prowadzenia wojny przeciwko Ukrainie, i wzywa do wprowadzenia dodatkowych środków, które pozwolą zwiększyć zakres sankcji i usprawnić ich egzekwowanie; mając na uwadze, że chociaż sankcje UE wobec Rosji są bezprecedensowe, ich wpływ na rosyjską gospodarkę wydaje się jak dotąd mniejszy, niż początkowo przewidywano, a także mając na uwadze niepokojące sygnały, że skuteczność sankcji słabnie; mając na uwadze, że sankcje wobec Rosji zmusiły i nadal zmuszają ich adresatów do stałego poszukiwania kosztownych alternatywnych sposobów realizacji celów;

E. mając na uwadze, że państwa członkowskie UE wraz z koalicją na rzecz pułapu cenowego wprowadziły pułapy cen ropy naftowej transportowanej drogą morską, olejów ropy naftowej i olejów otrzymywanych z minerałów bitumicznych, pochodzących lub eksportowanych z Rosji; mając na uwadze, że państwa te ustaliły pułapy cenowe na poziomie 60 USD za baryłkę ropy naftowej, 45 USD za baryłkę produktów naftowych po obniżonej cenie i 100 USD za baryłkę produktów naftowych premium; mając na uwadze, że według różnych badań koszty produkcji rosyjskiej ropy naftowej wynoszą około 15 USD na baryłkę, a w przypadku oleju napędowego - 20 USD; mając w związku z tym na uwadze, że obecne pułapy cenowe nadal umożliwiają reżimowi Putina znaczne zyski;

F. mając na uwadze, że od stycznia 2022 r. do stycznia 2023 r. przychody Rosji z eksportu ropy naftowej i gazu zmniejszyły się o 38 %; mając na uwadze, że udział Rosji w europejskim zapotrzebowaniu na gaz spadł z 45 % w 2021 r. do 23 % w 2022 r. i do poniżej 10 % w styczniu 2023 r.; mając na uwadze, że według doniesień wielkość rosyjskiej produkcji skroplonego gazu ziemnego (LNG) zwiększyła się do rekordowego poziomu; mając na uwadze, że pomimo unijnych sankcji na rosyjski węgiel rosyjska produkcja węgla wzrosła o 0,3 % w porównaniu z 2021 r. i osiągnęła rekordowy poziom; mając na uwadze, że od początku wojny dochody Rosji z eksportu paliw kopalnych wyniosły 532 mld EUR, z czego zakupy państw członkowskich UE stanowiły ponad 178 mld EUR; mając na uwadze, że tylko w 2022 r. dochody uzyskane ze sprzedaży rosyjskich zasobów energetycznych osiągnęły 321 mld USD;

G. mając na uwadze, że od sierpnia 2023 r. jest oczywiste, że Rosja znajduje nowe sposoby obchodzenia sankcji związanych z pułapem cen ropy naftowej, a ceny rosyjskiej ropy na rynkach światowych zaczęły rosnąć; mając na uwadze, że Rosja zdołała przekierować eksport surowej ropy naftowej z Europy na alternatywne rynki, np. do Indii, Chin i Turcji; mając na uwadze, że gwałtownie wzrósł przywóz do UE produktów ropopochodnych wytworzonych w Indiach i innych krajach z rosyjskiej ropy naftowej, co otworzyło boczną furtkę dla rosyjskiej ropy i osłabiło skuteczność sankcji unijnych; mając na uwadze, że zarówno w 2022 r., jak i w 2023 r. najwięcej rosyjskiej ropy naftowej przewiozły statki z UE; mając na uwadze, że w 2022 r. udział dochodów z eksportu zasobów energetycznych stanowił jedną trzecią całkowitych wpływów do budżetu Federacji Rosyjskiej; mając na uwadze, że objęcie sankcjami eksportu rosyjskich zasobów energetycznych ma duży wpływ na rosyjskie przychody państwa; mając na uwadze, że po wprowadzeniu pułapu cen ropy w grudniu 2022 r. dochody Rosji z eksportu zasobów energetycznych znacznie zmalały w porównaniu z poziomem sprzed wojny; mając na uwadze, że w pierwszej połowie 2023 r. rosyjskie dochody z ropy naftowej ponownie wzrosły i osiągnęły najwyższy poziom od listopada 2022 r.;

H. mając na uwadze, że państwa członkowskie UE kupują bez ograniczeń rosyjski LNG lub pochodzącą z Rosji ropę naftową w państwach spoza UE i obecnie ich zakup osiąga poziomy znacznie powyżej tych odnotowywanych przed lutym 2022 r.; mając na uwadze, że po Stanach Zjednoczonych Rosja jest drugim co do wielkości dostawcą LNG do UE; mając na uwadze, że wzrost importu LNG z Rosji jest sprzeczny z celem UE, by położyć kres uzależnieniu od rosyjskich paliw kopalnych; mając na uwadze, że Rosja nadal zyskuje około 690 mln EUR dziennie z eksportu paliw kopalnych (dane z sierpnia 2023 r.); mając na uwadze, że UE nadal przekazuje Rosji 2 mld EUR miesięcznie za paliwa kopalne; mając na uwadze, że ze względu na ciągły import gazu rurociągowego i LNG, a także ze względu na różne wyjątki od zakazu importu ropy naftowej i produktów naftowych UE nadal należy do największych nabywców paliw kopalnych od Rosji;

I. mając na uwadze, że według oficjalnych danych rosyjskich gospodarka Rosji rzekomo skurczyła się o zaledwie 2,1 % w 2022 r., czyli o wiele poniżej oczekiwań pomimo wojny napastniczej przeciwko Ukrainie i sankcji międzynarodowych; mając na uwadze, że na podstawie oficjalnych danych rosyjskich Międzynarodowy Fundusz Walutowy prognozuje, że gospodarka tego kraju wzrośnie o 2,2 % w 2023 r. i o 1,1 % w 2024 r.; mając na uwadze, że Rosja zapowiedziała, że w 2024 r. zwiększy swój budżet obronny o prawie 70 % do poziomu 107 mld EUR, czyli 6 % PKB (wzrost z 63 mld EUR, tj. 3,9 % PKB w 2023 r.);

J. mając jednak na uwadze, że 1 listopada 2023 r. prezydent Rosji wezwał urzędników do zajęcia się kwestią wysokiej inflacji i ostrzegł, że gospodarka rosyjska znajduje się pod coraz większą presją ze względu na zachodnie sankcje; mając na uwadze, że inflacja w Rosji jest nadal wysoka, z tendencją wzrostową, natomiast gospodarka boryka się ze słabszym rublem i rosnącymi wydatkami wojskowych na ofensywę w Ukrainie;

K. mając na uwadze, że import towarów z Rosji do UE zmniejszył się od lutego 2022 r.; mając na uwadze, że pomimo sankcji w praktyce niektóre państwa członkowskie zwiększyły od tego czasu wymianę handlową z Rosją;

L. mając na uwadze, że szereg przedsiębiorstw unijnych korzysta z odstępstw na mocy rozporządzenia Rady (UE) nr 269/2014 2  i w związku z tym kontynuuje działalność gospodarczą z podmiotami rosyjskimi podlegającymi sankcjom finansowym i handlowym; mając na uwadze, że organy krajowe mogą przyznawać odstępstwa, a instytucje UE są o nich jedynie informowane i nie mają możliwości ich kwestionowania; mając na uwadze, że Parlament i inne instytucje nie mają dostępu do tych istotnych informacji; mając na uwadze, że ta praktyka przyznawania odstępstw znacznie osłabia pożądany wpływ sankcji unijnych i pozbawia jedno z głównych narzędzi polityki zagranicznej UE skuteczności i wiarygodności;

M. mając na uwadze, że próbując przeciwdziałać sankcjom, Rosja zwróciła się w poszukiwaniu technologii i innych produktów do krajów, które nie stosują sankcji; mając na uwadze, że coraz ściślejsze stosunki między Rosją a Chinami, zarówno pod względem handlu energią i produktami podwójnego zastosowania, jak i wsparcia dyplomatycznego i strategicznego, osłabiły wpływ unijnych sankcji na Rosję; mając na uwadze, że w latach 2022 i 2023 handel Rosji z Chinami osiągnął rekordowo wysoki poziom; mając na uwadze, że obecnie około połowa importu Rosji pochodzi z Chin, w porównaniu z jedną czwartą przed wojną; mając na uwadze, że znacznie wzrósł też wolumen obrotu Rosji z Indiami i Turcją;

N. mając na uwadze, że kilka analiz przechwyconej rosyjskiej broni wykazało, że Rosja nadal importuje krytyczne komponenty zachodnie, ponieważ udało jej się znaleźć alternatywnych dostawców i alternatywne szlaki, a import kluczowych elementów, np. półprzewodników, nawet przewyższa poziom sprzed nałożenia sankcji; mając na uwadze, że kilka krajów, które nie stosują sankcji, np. Chiny, Turcja, Zjednoczone Emiraty Arabskie, Kazachstan, Kirgistan, niektóre kraje Kaukazu Południowego i Serbia, stały się ośrodkami, za pośrednictwem których prywatne przedsiębiorstwa wywożą produkty importowane z UE do Rosji lub stanowią alternatywne szlaki importu towarów podwójnego zastosowania oraz zagranicznych technologii i sprzętu;

O. mając na uwadze, że w grudniu 2022 r. UE mianowała Davida O'Sullivana międzynarodowym specjalnym wysłannikiem ds. wdrażania sankcji UE; mając na uwadze, że w najnowszym pakiecie sankcji przyjętym w czerwcu 2023 r. uwzględniono specjalne narzędzie przeciwdziałające obchodzeniu sankcji;

P. mając na uwadze, że Rosatom i rosyjski sektor energii jądrowej nadal nie są objęte pakietami sankcji; mając na uwadze, że Rosatom za pośrednictwem swoich spółek zależnych zapewnia rosyjskiemu kompleksowi wojskowo-przemysło- wemu import krytycznych technologii i materiałów; mając na uwadze, że w latach 2022-2023 państwa członkowskie poczyniły znaczne postępy w zmniejszaniu swojej zależności od rosyjskiego przemysłu jądrowego;

Q. mając na uwadze, że 2 grudnia 2022 r. Komisja przedstawiła wniosek dotyczący dyrektywy w sprawie definicji przestępstw związanych z naruszeniem unijnych środków ograniczających oraz kar za takie przestępstwa 3 , aby ułatwić dochodzenia, ściganie i karanie naruszeń sankcji UE we wszystkich państwach członkowskich;

R. mając na uwadze, że rosyjscy przedstawiciele społeczeństwa obywatelskiego i opozycji mieszkający na wygnaniu w UE zmagają się z nieproporcjonalnym wpływem niektórych sankcji na ich codzienne życie, co nie odpowiada celowi polityki UE w zakresie sankcji i podważa wiarygodność UE;

1. po raz kolejny potępia w najostrzejszych słowach niesprowokowaną, bezprawną i niczym nieuzasadnioną wojnę napastniczą Rosji przeciwko Ukrainie, a także zaangażowanie w nią reżimu białoruskiego; ponownie wzywa Rosję, aby natychmiast zaprzestała wszelkich działań zbrojnych w Ukrainie oraz bezwarunkowo wycofała wszystkie siły i sprzęt wojskowy z całego uznanego przez społeczność międzynarodową terytorium Ukrainy, zaprzestała przymusowych deportacji ukraińskich cywilów i zwolniła wszystkich zatrzymanych i deportowanych obywateli ukraińskich, zwłaszcza dzieci;

2. podkreśla, że celem unijnych sankcji nakładanych w odpowiedzi na rosyjską wojnę napastniczą przeciwko Ukrainie jest strategiczne osłabienie rosyjskiej bazy gospodarczej i przemysłowej, w szczególności kompleksu wojskowo-prze- mysłowego, aby ograniczyć zdolność Federacji Rosyjskiej do kontynuowania wojny, atakowania ludności cywilnej i naruszania integralności terytorialnej Ukrainy, a także utrudnić Rosji dostęp do wojskowych technologii i komponentów oraz ugodzić w rosyjskie elity polityczne i gospodarcze, aby zmniejszyć ich poparcie dla reżimu;

3. przypomina, że skuteczność sankcji międzynarodowych zależy od stanowczości, spójności, współpracy, uczciwości i poszanowania zobowiązań przez państwa, które je przyjęły; wzywa państwa członkowskie do jasnego zidentyfikowania objętych sankcjami rosyjskich aktywów zagranicznych znajdujących się w ich jurysdykcjach oraz do dopilnowania, aby skutecznie uniemożliwić podmiotom rosyjskim dostęp do nich; podkreśla potrzebę bardziej zharmonizowanego podejścia i większej przejrzystości w zakresie informowania o lokalizacji i całkowitym rozmiarze zamrożonego mienia;

4. podkreśla, że skoro sankcje UE wobec Rosji są instrumentem polityki zagranicznej mającym położyć kres nielegalnej wojnie, to obejście takich ograniczeń w eksporcie towarów o krytycznym znaczeniu wojennym w niektórych poważnych przypadkach można uznać za współudział w rosyjskich zbrodniach wojennych i ścigać jako takie;

5. wzywa UE i państwa członkowskie do wzmocnienia i scentralizowania na szczeblu UE nadzoru nad wdrażaniem sankcji oraz do opracowania mechanizmu zapobiegającego obchodzeniu sankcji i monitorującego je, aby ograniczyć zdolność Rosji do obchodzenia sankcji; wzywa organy państw członkowskich do ściślejszej współpracy przy dochodzeniach w sprawie naruszeń i obchodzenia sankcji oraz do wykazywania konsekwencji takich naruszeń dzięki dynamicznemu i stanowczemu zapobieganiu naruszeniom sankcji UE lub ich ściganiu; wzywa w związku z tym instytucje UE, by w krótkim czasie doszły do porozumienia w sprawie ambitnej dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie definicji przestępstw związanych z naruszeniem unijnych środków ograniczających oraz kar za takie przestępstwa; podkreśla, że kary powinny pozostać proporcjonalne, ale również wystarczająco wysokie, aby miały efekt odstraszający; wzywa Radę Europejską do przyjęcia decyzji rozszerzającej uprawnienia Prokuratury Europejskiej tak, by obejmowały naruszenie unijnych środków ograniczających kwalifikujące się jako przestępstwo, co umożliwiłoby większą harmonizację oraz spójne i jednolite ściganie takich przestępstw w całej UE;

6. jest głęboko zaniepokojony trwającym dalej handlem towarami o krytycznym znaczeniu wojennym między państwami członkowskimi a Rosją; ubolewa nad poważnym brakiem kultury przestrzegania sankcji UE wobec Rosji; potępia praktykę, w której objęte sankcjami towary z UE są sprzedawane przedsiębiorstwom lub osobom fizycznym z państw trzecich, a następnie wysyłane bezpośrednio z UE do Rosji; wzywa UE i państwa członkowskie do ustanowienia systemów umożliwiających skuteczniejszą wymianę informacji o transakcjach, by lepiej egzekwować sankcje związane z towarami wojskowymi i produktami podwójnego zastosowania; wzywa organy państw członkowskich do zapewnienia przedsiębiorstwom niezbędnych informacji i pomocy, by skuteczniej przestrzegały sankcji UE, oraz do współpracy z przedsiębiorstwami, które eksportują swoje produkty do Rosji, aby zminimalizować ryzyko nieświadomego naruszania kontroli eksportu; wzywa państwa członkowskie do dokładnego badania, czy przedsiębiorstwa przestrzegają ograniczeń wywozu towarów wymienionych w wykazie, oraz do nakładania odstraszających kar;

7. wzywa państwa członkowskie do rozszerzenia kontroli eksportu na więcej kategorii towarów, do ujednolicenia kontroli eksportu we wszystkich jurysdykcjach i do konsekwentnego egzekwowania środków w celu wyeliminowania luk prawnych; wzywa UE i państwa członkowskie do podjęcia szczególnych środków, aby produkty wykorzystujące zaawansowane technologie, które są eksportowane do krajów spoza UE, nie trafiały na koniec do Rosji, oraz do stałego monitorowania rozwoju sytuacji, aby poznać sposoby obchodzenia sankcji i odpowiednio dostosować systemy sankcji;

8. apeluje, aby przedsiębiorstwa z UE, krajów kandydujących i potencjalnych krajów kandydujących do UE wycofały się z Rosji oraz zachowywały szczególną staranność przy eksporcie towarów, których wywóz do Rosji jest zakazany; podkreśla, że należy wyłączyć unijne przedsiębiorstwa i ich jednostki zależne, co do których stwierdzono, że naruszają unijne środki ograniczające, z przetargów i innych form finansowania w ramach Instrumentu na rzecz Ukrainy i innych programów odbudowy Ukrainy; uważa, że przedsiębiorstwa, które wykorzystują odstępstwa od stosowania sankcji UE wobec Rosji i utrzymują relacje biznesowe z Rosją, nie powinny korzystać z żadnych funduszy i pomocy technicznej UE ani uczestniczyć w projektach finansowanych przez UE; uważa, że przedsiębiorstwa te należy automatycznie objąć systemem wczesnego wykrywania i wykluczania oraz odpowiednio zaktualizować ich status w narzędziu punktowej oceny ryzyka Arachne; uważa, że ta sama zasada powinna mieć zastosowanie przez analogię do zamówień publicznych, czyli jednostki administracji publicznej i władze lokalne nie powinny móc zamawiać robót budowlanych, towarów czy usług od przedsiębiorstw korzystających z odstępstw od sankcji UE na mocy rozporządzenia Rady (UE) nr 269/2014;

9. wzywa UE i państwa członkowskie do poprawy strategicznej komunikacji Unii na temat unijnych sankcji wobec Rosji i do zwalczania dezinformacji na ich temat; wzywa Komisję i państwa członkowskie, by wzmogły wysiłki na rzecz informowania opinii publicznej o unijnych sankcjach wobec Rosji, zwłaszcza o ich celu, oraz by wykorzystały przy tym doświadczenie wysłannika UE ds. sankcji w przekonywaniu międzynarodowych partnerów, organizacji i kluczowych gałęzi przemysłu, że należy zapobiegać obchodzeniu przepisów służących zmniejszaniu dochodów, które Rosja może wykorzystywać na kontynuację wojny napastniczej przeciw Ukrainie;

10. wzywa wszystkie kraje kandydujące i potencjalne kraje kandydujące do UE, aby ściśle dostosowały się do unijnych sankcji nakładanych w odpowiedzi na rosyjską wojnę napastniczą przeciwko Ukrainie, czym pokażą, że są gotowe przyjąć zobowiązania wynikające z członkostwa w UE;

11. potępia postępowanie państw, doradców prawnych, innych podmiotów i indywidualnych osób pomagających Rosji uniknąć skutków sankcji UE; przypomina, że naruszenie sankcji stanowi przestępstwo na szczeblu UE i ma poważny wpływ na interesy finansowe UE; wzywa państwa członkowskie i instytucje UE, w tym wysłannika UE ds. sankcji, do wzmożenia prac nad ukróceniem uchylania się od sankcji UE wobec Rosji i ich obchodzenia, gdyż ogranicza to poważnie skuteczność sankcji UE i osłabia wysiłki społeczności międzynarodowej na rzecz zakończenia wojny; podkreśla, że mienie skonfiskowane w wyniku naruszania sankcji należy wykorzystać na odszkodowania dla ofiar rosyjskiej inwazji, a także na odbudowę infrastruktury i na przeprowadzenie reform (w ramach Instrumentu na rzecz Ukrainy); wzywa UE i państwa członkowskie do przemyślenia stosunków z krajami, które nie podejmują wystarczających wysiłków, by ukrócić uchylanie się od sankcji UE wobec Rosji i ich obchodzenie, w tym ponowne rozważenie pomocy finansowej udzielanej tym krajom oraz wszelkiego preferencyjnego dostępu do rynków UE; jest zaniepokojony doniesieniami, że Azerbejdżan i inne kraje ukrywają pochodzenie rosyjskiego gazu; wzywa UE i państwa członkowskie do pilnego wykorzystania wszelkich możliwych narzędzi, aby przekonać rząd Azerbejdżanu do zaprzestania zmowy z rosyjskim reżimem;

12. apeluje, aby instytucje UE i państwa członkowskie aktywnie przyczyniały się do utrzymania jedności w kwestii sankcji, i w związku z tym wzywa, aby wszystkie systemy sankcji związanych z działaniami Rosji wobec Ukrainy przedłużać systematycznie o co najmniej 12 miesięcy oraz przyjmować kolejne pakiety sankcji mających na celu strategiczne ograniczenie zdolności Rosji do finansowania wojny; popiera stałe wysiłki wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa na rzecz trwałej jedności i większej skuteczności sankcji poprzez korzystanie w pełni z prawa do składania wniosków;

13. wzywa Komisję do dokonania przeglądu wykładni sankcji prowadzących do zajęcia i konfiskaty przedmiotów i pojazdów przeznaczonych wyłącznie na własny użytek; podkreśla, że takie nadmierne przestrzeganie przepisów dyskredytuje cel i instrument sankcji;

14. wzywa UE i państwa członkowskie do wzmocnienia i zwiększenia koordynacji w egzekwowaniu obowiązujących sankcji na eksport rosyjskiej ropy naftowej; wzywa UE i państwa członkowskie do całkowitego zamknięcia rynku UE na paliwa kopalne pochodzące z Rosji; wzywa do zharmonizowanego testowania pochodzenia importowanych paliw kopalnych, LNG i rafinowanych paliw kopalnych, aby zapobiec ponownemu eksportowi rosyjskiej energii do UE;

15. wzywa UE i państwa członkowskie do współpracy z G-7 nad znacznym obniżeniem pułapu ceny rosyjskiej ropy naftowej i produktów ropopochodnych, nad wprowadzeniem pełnego zakazu importu rosyjskiego LNG i gazu płynnego do UE oraz importu paliwa i innych produktów ropopochodnych z państw trzecich, jeżeli produkty te zostały wyprodukowane z rosyjskiej ropy naftowej, a także nad zakazem transportu rosyjskiej ropy i rosyjskiego LNG eksportowanych przez terytorium UE; wzywa UE do wprowadzenia pułapów cenowych i ilościowych na import rosyjskich i białoruskich nawozów do UE;

16. wzywa UE i państwa członkowskie do nałożenia sankcji na wszystkie główne rosyjskie przedsiębiorstwa naftowe, Gazprombank, ich spółki zależne oraz zarządy i kierownictwo; wzywa UE i państwa członkowskie do rozszerzenia sankcji wobec Rosji na import aluminium oraz do objęcia sankcjami projektu LNG Arctic-2; zwraca się do UE i państw członkowskich, aby zaproponowały ograniczenie usług zbiornikowców i embargo na sprzedaż tankowców Rosji, a także ograniczenie europejskich usług w zakresie ubezpieczeń zbiornikowców, jeżeli są one wykorzystywane do eksportu rosyjskiej ropy naftowej; wzywa kraje koalicji na rzecz pułapów cenowych, aby zakazały przeładunku rosyjskiej ropy naftowej i LNG na swoich wodach terytorialnych i w wyłącznych strefach ekonomicznych; apeluje do UE i państw członkowskich o skuteczniejsze egzekwowanie pułapów cen ropy naftowej i przestrzegania pułapu cenowego, w szczególności przez wprowadzenie wymogu, zgodnie z którym poświadczenia cen rosyjskich ładunków ropy naftowej mogą wydawać wyłącznie zatwierdzone podmioty znajdujące się na białej liście, oraz przez nałożenie na wszystkie zbiornikowce przemieszczające się przez europejskie wody terytorialne obowiązku posiadania odpowiedniego ubezpieczenia od wycieku ropy;

17. wzywa Komisję i państwa członkowskie do rozszerzenia sankcji o całkowity zakaz wprowadzania do obrotu i cięcia diamentów pochodzących z Rosji lub reeksportowanych przez Rosję do Unii; wzywa UE i państwa członkowskie do nałożenia sankcji na przedsiębiorstwo państwowe Alrosa oraz do szerokiego wprowadzenia systemów śledzących pochodzenie diamentów w oparciu o nowe technologie;

18. apeluje, aby UE i państwa członkowskie jak najszybciej ograniczyły współpracę z Rosatomem, jego kierownictwem i spółkami zależnymi do absolutnego minimum niezbędnego dla bezpieczeństwa energetycznego UE; wzywa Komisję i Agencję Dostaw Euratomu, aby przeanalizowały obecną współpracę z Rosatomem oraz pomagały zastępować rosyjskie paliwo, części zamienne i usługi możliwymi rozwiązaniami alternatywnymi, z uwzględnieniem pozytywnych doświadczeń Ukrainy; apeluje, aby UE i państwa członkowskie uniemożliwiały statkom zależnej od Rosatomu spółki Atomflot wejście do portów UE i aby wzmocniły naciski międzynarodowe na rzecz zakończenia okupacji zaporoskiej elektrowni jądrowej, a szerzej na rzecz zapewnienia bezpieczeństwa elektrowni jądrowych dotkniętych konfliktami; wzywa UE i państwa członkowskie, aby zakazały importu rosyjskich produktów jądrowych;

19. jest zaniepokojony, że Rosja jest w stanie zdobyć znaczną liczbę komponentów komputerowych niezbędnych do produkcji pocisków balistycznych i manewrujących, ponieważ wykorzystuje swój program kosmiczny (Roscosmos) do nabywania technologii o zastosowaniach zarówno cywilnych, jak i wojskowych; apeluje, aby UE i państwa członkowskie niezwłocznie wstrzymały dostawy takich komponentów do Rosji, wprowadziły dodatkowe środki, które jeszcze bardziej zakłócałyby łańcuch dostaw dla rosyjskiej armii i godziły w podmioty zewnętrzne próbujące wspierać rosyjskie działania wojenne, np. produkcją dronów i pocisków;

20. wzywa UE i państwa członkowskie do znalezienia ścieżek prawnych umożliwiających konfiskatę zamrożonych rosyjskich aktywów i wykorzystanie ich do odbudowy Ukrainy i na odszkodowania dla ofiar rosyjskiej inwazji; z zadowoleniem przyjmuje zapowiedź belgijskiego rządu dotyczącą opodatkowania dochodów uzyskanych z unieruchomionych aktywów należących do Rosjan, które są w posiadaniu Euroclear;

21. apeluje, aby środki ograniczające wobec Białorusi dostosować w pełni do środków stosowanych obecnie wobec Rosji, ponieważ reżim Łukaszenki jest poważnie zaangażowany w wojnę napastniczą Rosji przeciw Ukrainie;

22. wzywa Europejską Służbę Działań Zewnętrznych, aby wraz z Komisją przeprowadziła kompleksowy przegląd unijnych sankcji nakładanych w odpowiedzi na rosyjską wojnę napastniczą przeciwko Ukrainie oraz aby zaproponowała, jak można dalej usprawniać opracowywanie, utrzymywanie oraz monitorowanie wdrażania i egzekwowania unijnych sankcji oraz koordynowanie ich z sojusznikami transatlantyckimi, partnerami z grup G-7 i G-20, innymi partnerami o podobnych poglądach i członkami ONZ w ogóle; przypomina swoje stanowisko w sprawie utrzymania intensywnej współpracy transatlantyckiej między UE a USA w sprawie sankcji, zlikwidowania wszelkich luk prawnych, które mogłyby umożliwiać Rosji obchodzenie sankcji, i usprawnienia kontroli eksportu;

23. wzywa Radę do przyspieszenia prac nad porozumieniem w sprawie szybkiego przyjęcia proponowanego rozporządzenia w sprawie środków ograniczających za poważne przypadki korupcji; wzywa Radę, by w ramach tego nowego systemu sprawnie nałożyła sankcje na osoby fizyczne i prawne odpowiedzialne za akty korupcji, które wiążą się z rosyjską wojną napastniczą przeciwko Ukrainie i mają wspierać rosyjski reżim;

24. wzywa Radę i Komisję, aby bardziej przejrzyście i profesjonalnie ustalały, które osoby powinny podlegać sankcjom osobistym lub być z nich zwolnione; przypomina, że obecny sposób działania szkodzi reputacji istniejącego systemu sankcji;

25. podkreśla, że ograniczona skuteczność sankcji uwypukla potrzebę bardziej kompleksowego podejścia do Rosji; w związku z tym apeluje o włączenie unijnych sankcji nakładanych w odpowiedzi na rosyjską wojnę napastniczą przeciwko Ukrainie do kompleksowej strategii politycznej i dyplomatycznej wobec Rosji, obejmującej również wsparcie rosyjskiej opozycji na wygnaniu, społeczeństwa obywatelskiego i niezależnych mediów oraz dziennikarzy sprzeciwiających się wojnie, koordynację z partnerami międzynarodowymi na rzecz przeciwdziałania ingerencji Rosji w procesy demokratyczne i konflikty międzynarodowe oraz skuteczną współpracę wielostronną, która ma przeciwdziałać hamowaniu prac lub nadużywaniu przez Rosję wielostronnych instytucji i mechanizmów; w związku z tym wzywa Komisję i państwa członkowskie do zminimalizowania negatywnych konsekwencji dla rosyjskich i białoruskich przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego i opozycji na uchodźstwie, ponieważ konsekwencje te nie przyczyniają się do osiągnięcia deklarowanego celu sankcji, a mianowicie ograniczenia zdolności Rosji do prowadzenia wojny napastniczej przeciwko Ukrainie;

26. zobowiązuje swoją przewodniczącą do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącemu Komisji / wysokiemu przedstawicielowi Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, prezydentowi, rządowi i Radzie Najwyższej Ukrainy, Radzie Europy, Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie oraz władzom Rosji i Białorusi.

1 Dz.U. L 308 z 29.11.2022, s. 18
2 Rozporządzenie Rady (UE) nr 269/2014 z dnia 17 marca 2014 r. w sprawie środków ograniczających w odniesieniu do działań podważających integralność terytorialną, suwerenność i niezależność Ukrainy lub im zagrażających (Dz.U. L 78 z 17.3.2014, s. 6).
3 Wniosek Komisji dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie definicji przestępstw związanych z naruszeniem unijnych środków ograniczających oraz kar za takie przestępstwa (COM(2022)0684).

Zmiany w prawie

Będą dodatki dla zawodowych rodzin zastępczych i dla pracowników pomocy społecznej

Od 1 lipca 2024 roku zawodowe rodziny zastępcze oraz osoby prowadzące rodzinne domy dziecka mają dostawać dodatki do miesięcznych wynagrodzeń w wysokości 1000 zł brutto. Dodatki w tej samej wysokości będą też wypłacane - od 1 lipca 2024 r. - pracownikom pomocy społecznej. W środę, 15 maja, prezydent Andrzej Duda podpisał obie ustawy.

Grażyna J. Leśniak 16.05.2024
Powstańcy nie zapłacą podatku dochodowego od nagród

Minister finansów zaniecha poboru podatku dochodowego od nagród przyznawanych w 2024 roku powstańcom warszawskim oraz ich małżonkom. Zgodnie z przygotowanym przez resort projektem rozporządzenia, zwolnienie będzie dotyczyło nagród przyznawanych przez radę miasta Warszawy od 1 stycznia do końca grudnia tego roku.

Monika Pogroszewska 06.05.2024
Data 30 kwietnia dla wnioskodawcy dodatku osłonowego może być pułapką

Choć ustawa o dodatku osłonowym wskazuje, że wnioski można składać do 30 kwietnia 2024 r., to dla wielu mieszkańców termin ten może okazać się pułapką. Datą złożenia wniosku jest bowiem data jego wpływu do organu. Rząd uznał jednak, że nie ma potrzeby doprecyzowania tej kwestii. A już podczas rozpoznawania poprzednich wniosków, właśnie z tego powodu wielu mieszkańców zostało pozbawionych świadczeń.

Robert Horbaczewski 30.04.2024
Rząd chce zmieniać obowiązujące regulacje dotyczące czynników rakotwórczych i mutagenów

Rząd przyjął we wtorek projekt zmian w Kodeksie pracy, którego celem jest nowelizacja art. 222, by dostosować polskie prawo do przepisów unijnych. Chodzi o dodanie czynników reprotoksycznych do obecnie obwiązujących regulacji dotyczących czynników rakotwórczych i mutagenów. Nowela upoważnienia ustawowego pozwoli na zmianę wydanego na jej podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy.

Grażyna J. Leśniak 16.04.2024
Bez kary za brak lekarza w karetce do końca tego roku

W ponad połowie specjalistycznych Zespołów Ratownictwa Medycznego brakuje lekarzy. Ministerstwo Zdrowia wydłuża więc po raz kolejny czas, kiedy Narodowy Fundusz Zdrowia nie będzie pobierał kar umownych w przypadku niezapewnienia lekarza w zespołach ratownictwa. Pierwotnie termin wyznaczony był na koniec czerwca tego roku.

Beata Dązbłaż 10.04.2024
Będzie zmiana ustawy o rzemiośle zgodna z oczekiwaniami środowiska

Rozszerzenie katalogu prawnie dopuszczalnej formy prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie rzemiosła, zmiana definicji rzemiosła, dopuszczenie wykorzystywania przez przedsiębiorców, niezależnie od formy prowadzenia przez nich działalności, wszystkich kwalifikacji zawodowych w rzemiośle, wymienionych w ustawie - to tylko niektóre zmiany w ustawie o rzemiośle, jakie zamierza wprowadzić Ministerstwo Rozwoju i Technologii.

Grażyna J. Leśniak 08.04.2024
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.UE.C.2024.2838

Rodzaj: Rezolucja
Tytuł: Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 9 listopada 2023 r. w sprawie skuteczności unijnych sankcji wobec Rosji (2023/2905(RSP))
Data aktu: 09/11/2023
Data ogłoszenia: 08/05/2024