Kontrakt to umowa cywilnoprawna, która w przypadku lekarzy może mieć różne podstawy prawne. Zależy to od trybu zawarcia kontraktu. - Najczęściej kontrakt zawierany jest na podstawie art. 27 ust. 1 ustawy z 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej. Istotne jednak jest to, że kontrakt nie tworzy stosunku pracy z jego wszystkimi konsekwencjami, np. prawem do urlopu czy koniecznością słuchania poleceń pracodawcy – zaznacza dr hab. n. praw. Radosław Tymiński, radca prawny, autor bloga prawalekarza.pl.
Czytaj też: Zasady odpowiedzialności cywilnej lekarzy względem podmiotów leczniczych – odpowiedzialność kontraktowa >>
Kontrakt lekarski bardziej elastyczny
Stosunek pracy ma bowiem swoje ściśle określone ramy prawne, poza które nie można wyjść. Kontrakt zaś daje stronom możliwość prawie dowolnego ukształtowania zasad współpracy. - Oznacza to, że strony mogą, choć nie muszą, wprowadzić do treści umowy kontraktowej takie postanowienia, które są dla nich ważne – mówi prawnik.
- Znam kontrakty, w których zleceniodawca zobowiązał się opłacać swoim zleceniobiorcom kursy, warsztaty czy konferencje. Mówiąc wprost - kontrakt jest bardziej elastyczny i dopasowany do woli stron - podkreśla Radosław Tymiński. Oczywiście trzeba pamiętać, że kontrakt ma swoje konsekwencje: lekarz na kontrakcie nie ma uprawnień pracowniczych, ponosi większą odpowiedzialność prawną, która najczęściej jest określona w kontrakcie, sam musi rozliczać się z ZUS-em i Urzędem Skarbowym. Natomiast lekarz na umowie o pracę m.in. objęty jest ochroną np. przed dyskryminacją, związkową, stosunku pracy. Ma także prawo do odprawy emerytalnej i rentowej, a także nagród jubileuszowych.
Czytaj też: Co należy wiedzieć o kontraktach lekarskich? >>
Warto pamiętać, że w kontraktach lekarskich czas pracy i wynagrodzenie mogą być kształtowane dowolnie przez strony tej umowy. Oznacza to, że warunki mogą być lepsze albo gorsze niż na umowie o pracę. W przypadku umów o pracę z reguły obowiązują pewne widełki płacowe oraz sztywny, bo wynikający z przepisów ustawy o działalności leczniczej, czas pracy.
Czytaj także na Prawo.pl: Kosikowski: Problemy psychiczne lekarza to temat tabu>>
Kontrakt a umowa o pracę
Dr Tymiński podkreśla, że jest wiele różnic między kontraktem a umową o pracę.
Dla przykładu, umowa o pracę określa maksymalny wymiar czasu pracy, podległość pracodawcy, wykonywanie pracy w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę. Ustawowo są także określone: wymiar urlopów, urlopy okolicznościowe, w tym macierzyński. Z kolei w umowie kontraktowej lekarz może zapewnić sobie dłuższy albo krótszy okres urlopu niż ma pracownik - to podlega bowiem negocjacjom stron.
Może także ustalić, że wykonuje pracę w 100 proc. zdalnie albo wskazać, że wykonuje świadczenia przez dwa tygodnie, a potem ma dwa tygodnie przerwy. - Tego na umowie o pracę nie ma. Największą zaletą kontraktów jest ich elastyczności i możliwość dostosowania do oczekiwań stron – podkreśla mec. Tymiński.
Czytaj też: Przewinienia zawodowe lekarzy >>
Na umowie o pracę odpowiedzialność majątkowa za szkody po stronie pracodawcy
Zauważa też, że zdecydowaną zaletą umów o pracę jest to, że pracodawca ponosi odpowiedzialność majątkową za szkody wyrządzone przez pracownika osobom trzecim w czasie wykonywania obowiązków zawodowych. - Oczywiście pracodawca może domagać się od pracownika odszkodowania w wysokości wyrządzonej szkody, jednak nie może ono przewyższać kwoty trzymiesięcznego wynagrodzenia przysługującego pracownikowi w dniu wyrządzenia szkody – przypomina mecenas. Reguluje to art. 119 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy.
Odpowiedzialność karna lekarza
Forma zatrudnienia nie ma znaczenia przy ustalaniu przesłanek odpowiedzialności karnej lekarza. Zostały one określone w ustawie z 6 czerwca 1996 r. – Kodeks karny. - Mówiąc wprost, odpowiedzialność karną lekarz ponosi w takim samym zakresie na etacie i na kontrakcie – podkreśla mec. Tymiński.
Sprawdź też: Zmiana umowy (subkontraktu) zawartej w wyniku konkursu ofert na udzielanie świadczeń zdrowotnych >>
Z kontraktu na umowę o pracę i odwrotnie
Mec. Radosław Tymiński podkreśla, że osoby, które uważają, że któraś z tych umów - umowa o pracę czy umowa kontraktowa - jest korzystniejsza, popełniają błąd subiektywizmu. - Oznacza to, że oceniają korzystność danej formy współpracy z podmiotem leczniczym podług swoich oczekiwań. Tymczasem uznanie, że któraś z umów jest korzystniejsza jest pochodną oczekiwań danego człowieka. Te oczekiwania są różne. Znam wielu lekarzy, którzy świadomie wybierają kontrakt, i równie wielu tych, co preferują umowę o pracę - mówi.
Zresztą w każdej chwili możliwa jest zmiana formy zatrudnienia lekarza. Nie ma przeszkód prawnych, żeby zmienić podstawę prawną udzielania świadczeń zdrowotnych w danym podmiocie leczniczym. Kontrakt lekarski jest umową cywilnoprawną najczęściej zawartą na czas określony pomiędzy podmiotem leczniczym a lekarzem. Jak każda umowa na czas określony, rozwiązuje się ona z upływem okresu, na jaki została zawarta. Może też być w każdym czasie rozwiązana za porozumieniem stron. Pozostałe przypadki rozwiązania kontraktu zawarte są w jego treści. Niekiedy może to być uwarunkowane różnymi okolicznościami, zazwyczaj jednak zmiana taka następuje w wyniku porozumienia się lekarza i placówki.
Czytaj też: Nieprawidłowa diagnoza − aspekty medyczno-prawne >>
![Ochrona zdrowia psychicznego. Komentarz [PRZEDSPRZEDAŻ] ebook](/gfx/prawopl/_thumbs/produkty_foto/58358/978-83-8328-135-3_,mXqL62OeqFTLkrXdmIyYmw.jpg)
Cena promocyjna: 190.8 zł
|Cena regularna: 212 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: zł
- Z reguły proces przejścia z jednej podstawy wykonywania zawodu na inną nie jest problematyczny, należy jednak przede wszystkim pamiętać, że zmiana podstawy wykonywania zawodu wymaga wcześniejszego rozwiązania dotychczas łączącej strony umowy – przypomina mec. Radosław Tymiński. Nie ma też przeszkód prawnych, aby lekarz w jednej placówce był zatrudniony na kontrakcie, a w innej na podstawie umowy o pracę.
Rozwiązanie umowy cywilnoprawnej
Jeżeli strony zgodnie postanowią o zakończeniu współpracy opartej na kontrakcie, powinny na piśmie zawrzeć porozumienie o rozwiązaniu umowy. Kontrakt może zostać rozwiązany ze skutkiem natychmiastowym, ale nie ma prawnych przeszkód, aby strony ustaliły termin z jakim umowa zostanie rozwiązana. Wówczas porozumienie o rozwiązaniu umowy będzie w istocie aneksem do umowy podstawowej zmieniającym termin zakończenia jej trwania.
Sprawa będzie trudniejsza w sytuacji, gdy lekarz nie zgodzi się na rozwiązanie kontraktu na mocy porozumienia stron. Podmiotowi leczniczemu pozostaje wówczas albo oczekiwanie na upływ czasu, na jaki umowa była zawarta, albo wypowiedzenie umowy zgodnie z warunkami, jakie dla wypowiedzenia przewiduje kontrakt.
Zawsze jednak w takich wypadkach pozostaje niepewność, czy lekarz, któremu umowa została wypowiedziana, wyrazi chęć dalszej współpracy z danym zakładem opieki zdrowotnej na podstawie umowy o pracę.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.