Jesteśmy przychodnią lekarzy rodzinnych świadczących usługi z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej w ramach umowy z NFZ.
Jakie przepisy prawne regulują odpłatne i nieodpłatne udostępnianie dokumentacji medycznej dla celów emerytalnych, rentowych, sądowych itp.?
W pytaniu nie określono, w jakie formie prowadzona jest przychodnia – czy jest to praktyka grupowa, czy też zakład opieki zdrowotnej. W związku z tym przytaczam poniżej przepisy na temat udostępniania dokumentacji medycznej zarówno dla ZOZ-ów, jak i dla praktyk lekarskich.
Ustawa z dnia 14 lipca 2006 r. o zmianie ustawy o zakładach opieki zdrowotnej oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 143, poz. 1032) jako zasadę wprowadza odpłatność udostępniania dokumentacji medycznej, ustalając maksymalne stawki za stronę kserokopii oraz za udostępnienie dokumentacji na nośniku elektronicznym. Pozostałe zagadnienia związane z udostępnianiem dokumentacji medycznej regulują przepisy § 52 i 53 rozdziału 6 rozporządzenia z dnia 21 grudnia 2006 r. w sprawie rodzajów i zakresu dokumentacji medycznej w zakładach opieki zdrowotnej oraz sposobu jej przetwarzania (Dz. U. Nr 247, poz. 1819 z późn. zm.). Znowelizowana ustawa wprowadza maksymalną wysokość opłaty za udostępnienie dokumentacji medycznej, przy użyciu wskaźnika, jakim jest przeciętne wynagrodzenie ogłaszane przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie art. 20 pkt 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 z późn. zm.) Zgodnie z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego opłata za udostępnienie dokumentacji medycznej na mieć charakter ekwiwalentny, w związku z czym maksymalna wysokość opłaty za:
jedną stronę wyciągu lub odpisu dokumentacji medycznej – nie może przekraczać 0,0015 przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, o którym mowa powyżej,
jedną stronę kopii dokumentacji medycznej – nie może przekraczać 0,00015 przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, o którym mowa powyżej,
sporządzenie wyciągu, odpisu lub kopii dokumentacji medycznej na elektronicznym nośniku danych, jeśli zakład prowadzi dokumentację w tej formie - nie może przekraczać 0,001 przeciętnego wynagrodzenia, o którym mowa powyżej (opłata ta obejmuje średnią cenę nośnika - płyty CD lub DVD oraz koszty wytworzenia).
Udostępnienie dokumentacji do wglądu w zakładzie lub poprzez wydanie oryginału na żądanie uprawnionego organu lub podmiotu (z zastrzeżeniem zwrotu i pokwitowaniem odbioru) jest nieodpłatne. Opłaty za udostępnienie dokumentacji medycznej ustala kierownik zakładu w regulaminie porządkowym.
Zasady udostępniania dokumentacji medycznej przez lekarza udzielającego świadczeń zdrowotnych poza zakładem opieki zdrowotnej regulowana jest przepisami § 18-20 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 30 lipca 2001 r. w sprawie rodzajów indywidualnej dokumentacji medycznej, sposobu jej prowadzenia oraz szczegółowych warunków jej udostępniania (Dz. U. Nr 83, poz. 903). Zasadniczo dokumentację lekarz udostępnia do wglądu, ale możliwe jest jednak sporządzenie kopii, odpisów, wypisów na koszt wnioskodawcy.
Z kolei zasady udostępniania dokumentacji firmom ubezpieczeniowym, zarówno przez praktyki lekarskie, jak i przez ZOZ-y, określa rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 23 marca 2004 r. w sprawie szczegółowego zakresu i trybu udzielania zakładom ubezpieczeń informacji o stanie zdrowia ubezpieczonych lub osób, na rzecz których ma zostać zawarta umowa ubezpieczenia, oraz sposobu ustalania wysokości opłat za udzielenie tych informacji (Dz. U. Nr 71, poz. 654). Zgodnie z treścią § 5 rozporządzenia, wysokość opłat za udzielenie informacji o stanie zdrowia osoby określają wspólnie zakład ubezpieczeń oraz podmiot, obowiązany do przekazania informacji, z uwzględnieniem kosztów poniesionych przez ten podmiot niezbędnych do wytworzenia, przekształcenia i udzielenia informacji.
Natomiast w sprawach świadczeń przewidzianych w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, osoby zainteresowane i organy rentowe są zwolnione od wszelkich opłat, z wyłączeniem opłat ponoszonych na podstawie art. 16 ust. 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. Nr 210, poz. 2135 z późn. zm.). Przepis art. 16 ust. 4 wspomnianej wyżej ustawy stanowi: "Koszty badania, wydania orzeczenia lub zaświadczenia, związanego z orzekaniem o niezdolności do pracy dla celów rentowych,, ustalaniem uprawnień w ramach ubezpieczeń społecznych, są finansowane przez podmiot, na którego zlecenie zostaje przeprowadzone badanie, wydane orzeczenie lub zaświadczenie". W opisanym w art. 16 ust. 4 ustawy zakresie, nie stosuje się zwolnienia od opłat. Szczegółowo kwestię tę reguluje rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 20 grudnia 2004 r. w sprawie sposobu i trybu finansowania kosztów badań, wydawania orzeczeń lub zaświadczeń związanych z orzekaniem o niezdolności do pracy dla celów rentowych, orzekaniem o niepełnosprawności, ustalaniem uprawnień w ramach ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 281, poz. 2790). W świetle wyżej przytoczonych przepisów, udostępnienie dokumentacji medycznej dla ZUS jest nieodpłatne. Przepis art. 18 ust. 4b ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 14, poz. 89 z późn. zm.) nie narusza uprawnień organów rentowych określonych w art. 77 ust. 5 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 11, poz. 74, z późn. zm.) i art. 121 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.