Telefon zaufania dla mężczyzn powinien znaleźć się w systemowej pomocy

87 proc. samobójstw w Polsce popełniają mężczyźni, co oznacza, że na średnio 15 dziennie popełnianych samobójstw, 12 dokonują mężczyźni. Telefon zaufania dla mężczyzn, założony przez Instytut Przeciwdziałania Wykluczeniom, założony w grudniu 2021 r., pomógł dotychczas ponad 1000 mężczyznom. Tylko w styczniu z pomocy skorzystało ich blisko 80. – Gdy projektowaliśmy telefon zaufania myśleliśmy głównie o mężczyznach z małych miejscowości, bez wykształcenia wyższego, bo wydawało nam się, że oni są najmniej zaopiekowani w obszarze zdrowia psychicznego. Dziś dzwonią do nas mężczyźni zewsząd, także z zagranicy. Potrzebujemy telefonu dla mężczyzn, dlatego, że normy społeczno-kulturowe obarczają mężczyzn, np. za to, że idą do psychologa czy psychiatry. Wszyscy znamy normy mówiące, np. że chłopcy nie płaczą. Mężczyźni, którzy do nas docierają, nie odważyliby się zadzwonić na numery ogólnopolskie, bo uważają, że nie powinni dzwonić w ogóle i nie zadzwoniliby, gdyby telefon odebrała kobieta. Nie chcę tego oceniać, ale mężczyźni socjalizowani w pewnych normach kulturowych i społecznościowych będą mieli z tym problem – mówił podczas posiedzenia Parlamentarnego zespołu ds. zdrowia mężczyzn dr Michał Bomastyk, prezes zarządu Instytutu Przeciwdziałania Wykluczeniom i pomysłodawca telefonu. Jak podkreślił, telefon powinien być częścią systemu wsparcia, finansowaną z budżetu państwa, gdyż organizacja nie może ponosić odpowiedzialności za zdrowie psychiczne mężczyzn.

Tymczasem telefon finansowany jest, m.in. ze środków zbieranych w internecie, dotąd udało się zebrać ok. 55 tys. zł. Jak szacuje organizacja, rocznie potrzebne jest ok. 150 tys. zł, aby telefon mógł działać cały tydzień, w szerszym zakresie godzin, także nocnych i w weekendy. Psycholodzy w telefonie nie otrzymują obecnie stałego wynagrodzenia i znacznej części wsparcia psychologicznego udzielają wolontarystycznie.

Zobacz również: Dr Lewandowska: Psychiatrię środowiskową dla dzieci budujemy od podstaw >>

Mężczyźni częściej popełniają skutecznie samobójstwo

Statystyki wskazują, że kobiety częściej korzystają z opieki zdrowotnej, mężczyźni dużo później zgłaszają się do podmiotów leczniczych i później mają wykrywane problemy zdrowotne. Nie inaczej jest w opiece zdrowia psychicznego, na co wskazuje już sama liczba zgłaszających się do gabinetów psychologicznych i psychiatrycznych. Jak wskazują dane NFZ, z rozpoznaniem depresji i rozpoznaniami współistniejącymi w 2023 r. zgłosiło się 218 tys. mężczyzn i ponad dwa razy więcej kobiet (590 tys.). – Liczba samobójstw popełnionych skutecznie była pięciokrotnie wyższa w przypadku mężczyzn niż kobiet. Natomiast liczba prób samobójczych, jak wynika ze statystyki policji, w 2023 r. wynosiła 15 133, w tym 5233 zakończonych zgonem. 4 044 osoby to mężczyźni – mówi Dagmara Korbasińska-Chwedczuk, dyrektor Departamentu Zdrowia Publicznego w Ministerstwie Zdrowia. Podkreśla, że po raz pierwszy widać efekty programu MZ profilaktyki zachowań samobójczych, gdzie spada liczba samobójstw. Jak wskazała, problemy zdrowotne, z którymi najczęściej borykają się mężczyźni, to przede wszystkim uzależnienia, zaburzenia lękowe, zaburzenia organiczne, zaburzenia nastroju, schizofrenia i zaburzenia psychiczne.

Zobacz w LEX: Nowe środki ochrony i pomocy dla pokrzywdzonych i świadków > >

Mężczyźni na psychologię

Sebastian Antonowicz, terapeuta, psychotraumatolog, pracujący w telefonie zaufania dla mężczyzn, podkreślił, że jednym z problemów, który zgłaszają dzwoniący mężczyźni to m.in. utrudniony dostęp do specjalisty zdrowia psychicznego w ogóle, a szczególnie do mężczyzny. – Mężczyźni, którzy do nas dzwonią bardzo często mówią, że jesteśmy pierwszym punktem, do którego się zwracają, bo gdy orientowali się, co musieliby zrobić, aby trafić do psychologa, psychoterapeuty mężczyzny z NFZ, to z reguły otrzymywali informację, że takiego specjalisty nie ma. Zastanawiam się, co mogłaby się zadziać, żeby pojawiła się taka akcja, jak kiedyś była „dziewczyny na politechniki”, tak teraz „chłopaki na psychologię albo medycynę”. Promując taką akcję, moglibyśmy zająć się kilkoma tematami jednocześnie. Z jednej strony zapewnić mężczyznom specjalistów, których oni w konkretnym momencie potrzebują, a z drugiej strony zachęcić mężczyzn do zajmowania się takimi ważnymi zawodami, jakimi są zawody medyczne, psychologia czy psychoterapia – mówi Sebastian Antonowicz.

Nie wszystko wynika z liczb o samobójstwach

Podkreśla też, że w telefonie zaufania dla mężczyzn nie będą stosowane inne interwencje niż dla ogółu, ale chodzi o to, by była to forma pomocy celowo skierowana do mężczyzn. Przestrzegł także przed zbytnim optymizmem, jeśli chodzi o mniejszą liczbę samobójstw, gdyż statystyki dotyczące samobójstw otrzymujemy z policji, ale jest coś, co z liczb nie wynika. - Jest bardzo duża w mojej ocenie grupa mężczyzn, którzy skutecznie popełniają samobójstwo, robiąc to w taki sposób, żeby nie wyglądało to jak samobójstwo. Nie zauważyłem tego w moim gabinecie ani w klinikach, z którymi pracuję, ale zobaczyłem to właśnie w telefonie zaufania, bo tam, a może tylko tam, mężczyźni mają odwagę, żeby to powiedzieć. Że nie tylko mają myśli samobójcze, ale plan na to, żeby samobójstwo popełnić w taki sposób, aby rodzina się o tym nie dowiedziała, aby jej nie obciążać swoją śmiercią i by miała szansa na odszkodowanie. To, co często policja kwalifikuje jako nadmierna prędkość, to jest to, co mężczyzna dzwoniący do telefonu zaufania mówi w ten sposób: „wie pan co, ja swoją beemkę zawinę wokół drzewa i w ten sposób nie stracę w oczach rodziny, jako ten, który się wypisał, stchórzył”. Doceniam spadek liczby samobójstw, ale nie bądźmy zbyt optymistyczni, bo dane w mojej ocenie, są mocno niedoszacowane – mówi Sebastian Antonowicz.

Czytaj w LEX: Namowa i udzielenie pomocy do samobójstwa (art. 151 k.k.) > >

Telefon zaufania dla mężczyzn

- Jeśli potrzebujecie pomocy/porady psychologicznej i szukacie bezpiecznej przestrzeni, aby móc porozmawiać o swoim życiu, swoich męskich sprawach, czy o swoich trudnościach, to ten telefon jest dla Was – zachęcają na swojej stronie organizatorzy telefonu. Dyżury psychologów pod numerem telefonu 608 271 402 odbywają się:

we wtorki, w godzinach 17:00-19:00,
w środy, w godzinach 18:00-20:00,
w czwartki, w godzinach 19:00-21:00 (pomoc także w języku angielskim),
w piątki (pilotaż), w godzinach 22:30-02:00.

Można napisać także na adres mailowy: pomoc@pomesku.org.

Nowość