Pytanie

Współudziałowcy spółki z o.o., która utworzyła podmiot leczniczy są w niej zatrudnieni oraz pracują jednocześnie jako ordynator oddziału szpitalnego, lekarz oddziałowy, lekarz poradni przyszpitalnej.

Czy w tej sytuacji naruszany jest zakaz wyrażony w ustawie?
W jaki sposób podejść do kontraktowania świadczeń, aby można było uzyskać kontrakt na spółkę z o.o. i jednocześnie świadczyć usługi na rzecz przychodni przyszpitalnej (kontrakt na SP ZOZ a jednocześnie wskazać spółkę jako podwykonawcę przy kontraktowaniu)?
 
Odpowiedź
 
Zgodnie z przepisem art. 132 ust. 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.) - dalej u.ś.o.z. nie można zawrzeć umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej z lekarzem, pielęgniarką, położną, inną osobą wykonującą zawód medyczny lub psychologiem, jeżeli udzielają oni świadczeń opieki zdrowotnej u świadczeniodawcy, który zawarł umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej z Narodowym Funduszem Zdrowia.

Uwzględniając cywilistyczne konstrukcje podmiotowości prawnej i odnosząc je kolejno do statusu podmiotów wykonujących działalność leczniczą stwierdzić należy, iż przedmiotowy zakaz nie będzie dotyczył lekarzy - udziałowców spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, nawet jeśli osoby te (lekarze) udzielają równocześnie świadczeń u innego świadczeniodawcy, który zawarł umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej z Narodowym Funduszem Zdrowia. W przypadku bowiem spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, która posiada osobowość prawną, zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych, stroną umowy zawieranej z Narodowym Funduszem Zdrowia będzie ta właśnie spółka, a nie jej udziałowcy z osobna (zakaz dotyczy przypadków zawierania umowy z "lekarzem"). Z tych samych powodów stosowanie zakazu będzie wyłączone w sytuacji, gdy spółka z ograniczoną odpowiedzialnością wyłoniona zostanie w odrębnym postępowaniu prowadzonym w trybie przepisów art. 26-27 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 217) - dalej u.dz.l. jako podwykonawca wskazany w umowie o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej zawartej pomiędzy samodzielnym publicznym zakładem opieki zdrowotnej a Narodowym Funduszem Zdrowia.
 
Uzasadnienie
 
Zgodnie z przepisem art. 132 ust. 3 u.ś.o.z. nie można zawrzeć umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej z lekarzem, pielęgniarką, położną, inną osobą wykonującą zawód medyczny lub psychologiem, jeżeli udzielają oni świadczeń opieki zdrowotnej u świadczeniodawcy, który zawarł umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej z Narodowym Funduszem Zdrowia.
Celem przedmiotowego przepisu, zgodnie z zamierzeniem ustawodawcy, jest wyeliminowanie sytuacji, w których świadczeniodawca, mając zawartą indywidualną umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, udziela równocześnie takich świadczeń także u innego świadczeniodawcy. W konsekwencji bowiem osoba wykonująca zawód medyczny mogłaby, udzielając świadczeń w ramach własnego przedsiębiorstwa, wykonywać choćby badania diagnostyczne z wykorzystaniem potencjału innego podmiotu (najczęściej samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej) lub też mogłaby oferować pacjentowi kierowanemu do samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej udzielenie świadczenia w innym, krótszym terminie, ale we własnym już podmiocie. Takim właśnie nadużyciom zapobiegać ma konstrukcja zakazu z art. 132 ust. 3 u.ś.o.z.

Uwzględniając wątpliwości interpretacyjne związane ze stosowaniem przepisu art. 132 ust. 3 u.ś.o.z., zwłaszcza te, powstałe w kontekście podmiotowości prawnej osób wykonujących działalność leczniczą, stwierdzić należy, iż w obecnym stanie prawnym zakazem, o którym mowa wyżej objęte są następujące podmioty:
- lekarze, pielęgniarki i położne prowadzący praktyki zawodowe indywidualne;
- lekarze, pielęgniarki i położne prowadzący praktyki grupowe w formie spółek cywilnych;
- inne niż lekarze, pielęgniarki i położne osoby wykonujące zawód medyczny lub psychologowie udzielający świadczeń indywidualnie bądź w formie spółki cywilnej;
- lekarze, pielęgniarki, położne oraz inne osoby wykonujące zawód medyczny lub psychologowie prowadzący indywidualnie przedsiębiorstwo podmiotu leczniczego;
- lekarze, pielęgniarki, położne oraz inne osoby wykonujące zawód medyczny lub psychologowie prowadzący przedsiębiorstwo podmiotu leczniczego w formie spółki cywilnej,
jeśli tylko podmioty te udzielają świadczeń opieki zdrowotnej u świadczeniodawcy, który zawarł umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej z Narodowym Funduszem Zdrowia. Tylko bowiem w odniesieniu do opisanych konstrukcji Narodowy Fundusz Zdrowia zawiera umowę z osobą wykonującą zawód medyczny. Przypomnieć tutaj należy, iż obecnie spółka cywilna nie posiada już zdolności prawnej, a stroną umowy w takim przypadku pozostają wszyscy wspólnicy spółki; Narodowy Fundusz Zdrowia zawiera zatem umowę ze wspólnikami spółki cywilnej, nie zaś ze spółką jako taką.

Odnosząc powyższe ustalenia do treści sformułowanego pytania przyjąć należy, iż zakaz wyrażony przepisem art. 132 ust. 3 u.ś.o.z. nie będzie dotyczył lekarzy - udziałowców spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, nawet jeśli osoby te udzielają równocześnie świadczeń u innego świadczeniodawcy, który zawarł umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej z Narodowym Funduszem Zdrowia.

W przypadku bowiem spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, która posiada osobowość prawną, zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych, stroną umowy zawieranej z Narodowym Funduszem Zdrowia będzie ta właśnie spółka, a nie jej udziałowcy z osobna. Z tych samych powodów stosowanie zakazu będzie wyłączone w sytuacji, gdy spółka z ograniczoną odpowiedzialnością wyłoniona zostanie w odrębnym postępowaniu prowadzonym w trybie przepisów art. 26-27 u.dz.l. jako podwykonawca wskazany w umowie o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej zawartej pomiędzy samodzielnym publicznym zakładem opieki zdrowotnej a Narodowym Funduszem Zdrowia.
 
Pytanie pochodzi z Serwisu Prawo i Zdrowie.