Sekcja zwłok jest przeprowadzeniem oględzin zewnętrznych i wewnętrznych, czyli otwarciu głównych jam ciała oraz zbadaniu znajdujących się w nich narządów wewnętrznych. Podstawowym celem sekcji zwłok jest ustalenie przyczyny zgonu, a także określenie szeregu innych okoliczności śmierci.

Zgodnie z prawem przyczynkiem do przeprowadzenia sekcji zwłok jest zgon, który nastąpił w ciągu dwunastu godzin od momentu przyjęcia do szpitala bądź w czasie drogi do szpitala. Sekcję zwłok nakazuje się również w przypadkach gwałtownej śmierci, która nie jest spowodowana żadnym urazem. Prawo do zlecenia sekcji zwłok ma lekarz, który stwierdził zgon albo ordynator. Rodzina zmarłego również może żądać sekcji w przypadku wyjaśnionych wątpliwości.

Dokonanie sekcji zwłok wymaga spisania protokołu, co regulują przepisy Kodeksu postępowania karnego. W rzeczywistości jednak sporządzanie protokołu z sekcji zwłok w rozumieniu wskazanych przepisów Kodeksu postępowania karnego jest praktykowane bardzo rzadko. Najczęściej sporządzana jest jedynie opinia sądowo - lekarska. Zgodnie z art. 200 par.1 Kodeksu postępowania karnego biegły składa opinię ustnie bądź na piśmie, w zależności od polecenia organu procesowego.

Ile trwa  sekcja zwłok?

Sekcja trwa, co najmniej dwie, trzy godziny. Wszystko uwarunkowane jest stopniem trudności. Protokoły opisuje medyk sądowy (jakie narządy, jakie tkanki zostały pobrane do badań i w jakim celu). Tego typu badania trwają w zależności od przypadku - miesiąc bądź dłużej. Na całościowy raport, protokół prospekcyjny zawierający wszystkie wyniki można czekać w zależności od zleconych badań nawet do około pół roku.

 

Rodzaje sekcji zwłok

W zależności od rodzaju okoliczności śmierci, wyróżnia się kilka rodzajów sekcji zwłok:

  • sekcja sądowo - lekarska
  • sekcja anatomo - patologiczna
  • sekcja sanitarno - administracyjna
  • inne rodzaje sekcji zwłok

W przypadku, gdy zachodzi podejrzenie przestępnego spowodowania śmierci powinno się bezwzględnie przeprowadzi sekcję sądowo - lekarską. Jeżeli takie podejrzenie nie zachodzi, istnieje jednak pewność bądź przypuszczenie, że do zgonu doszło w wyniku choroby zakaźnej należy rozważyć zasadność wykonania sekcji administracyjno - sanitarnej albo zakazania dokonywania sekcji zwłok. Jednakże, gdy można wykluczyć zgon z powodu choroby zakaźnej, ale zgon nastąpił w szpitalu, a przyczyny zgonu nie można ustalić w sposób jednoznaczny, należy obligatoryjnie przeprowadzić sekcję anatomo - patologiczną. W sytuacji, jeżeli przyczyn zgonu można ustalić w sposób jednoznaczny, a osoba zmarła nie wyraziła sprzeciwu za życia, ani nie uczynił tego jej przedstawiciel ustawowy, można przeprowadzić sekcję anatomo - patologiczną, w szczególności, gdy zgon nastąpił przed upływem 12 godzin od przybycia do szpitala. Jeżeli jednak stosowny sprzeciw został wyrażony, to należy w takim przypadku odstąpi od wykonania sekcji zwłok. W przypadku, w którym nie ma podejrzenia przestępnego spowodowania śmierci, można wykluczyć zgon z powodu choroby zakaźnej, a do zgonu nie doszło w szpitalu, można teoretycznie przeprowadzić inny rodzaj sekcji zwłok.

Ile czeka się na sekcję zwłok?

Sekcję zwłok przeprowadza się po stwierdzeniu przez lekarza zgonu pacjenta. Wykonuje się ją nie wcześniej niż po upływie 12 godzin od chwili stwierdzenia zgonu.

Gdy rodzina zażąda przeprowadzenie sekcji zwłok

Są sytuacje, w których rodzina zmarłej osoby może poprosić o tego typu procedurę, placówki medyczne nie mają jednak obowiązku wykonywania jej na żądanie. W takiej sytuacji przeprowadzenie sekcji zwłok może, ale nie musi dojść do skutku, zwłaszcza, gdy przyczyna zgonu jest jasno określona. Zdarzają się sytuacje, w których najbliżsi osoby zmarłej mogą sądownie wywalczyć przeprowadzenie sekcji – muszą udowodnić, że przyczyna śmierci, jaką umieszczono w karcie zgonu jest niejasna i zbyt ogólna.

Odmowa wykonania sekcji zwłok

Pacjent może wyrazić brak zgody na przeprowadzenie sekcji zwłok po własnej śmierci. Procedura nie jest skomplikowana – wystarczy ustnie lub też pisemnie wyrazić taki sprzeciw przed przyjęciem, po przyjęciu bądź w trakcie pobytu w szpitalu.  W przypadku, gdy stan zdrowia to uniemożliwia, odmowę przeprowadzenia autopsji może przekazać przedstawiciel ustawowy. Należy pamiętać, że o ile któryś z członków rodziny nie jest przedstawicielem ustawowym chorego, w uzasadnionych przypadkach sekcję zwłok można przeprowadzić mimo sprzeciwu najbliższych. Nie da się jej uniknąć także w sytuacji, gdy przyczyna śmierci nie jest jasna - w takim wypadku lekarz na pewno zleci autopsję, nawet jeśli oznacza to postępowanie wbrew woli chorego bądź jego przedstawiciela ustawowego.