To największy wzrost od 2007 r., gdy po tzw. aferze z dr G. polska transplantologia przeżywała zapaść. Liczba wszystkich przeszczepów spadła wtedy do zaledwie 983.

Nadal jednak prawie 2,4 tys. chorych czeka w Polsce na przeszczep nerki, serca, wątroby i innych narządów. Przypomina o tym prof. Roman Danielewicz, szef Poltransplantu z okazji przypadającego 26 stycznia Dnia Transplantacji.

Co roku jest on obchodzony w rocznicę pierwszej w Polsce udanej operacji przeszczepienia nerki, którą Jan Nielubowicz i Tadeusz Orłowski przeprowadzili w 1966 r. Operacja trwała zaledwie 57 minut, a kilka minut po jej zakończeniu wszczepiona nerka zaczęła funkcjonować.

Z danych Poltransplantu wynika, że z końcem 2012 r. najwięcej osób czekało na przeszczep nerki - ponad 1,6 tys. Ponad 420 pacjentów oczekiwało transplantacji serca, a ponad 220 – wątroby. Dla tych chorych przeszczep jest jedyną szansą przedłużenia życia.

Prof. Danielewicz ocenia, a dla zaspokojenia wszystkich potrzeb już teraz trzeba byłoby co roku przeszczepiać co najmniej 2 tys. nerek, 600 wątrób i 220 serc. To prawie dwa razy więcej niż liczba obecnie wykonywanych przeszczepów. W 2012 r. przeszczepiono 1094 nerki, 314 wątrób i 79 serc.

W latach 1966-2012, czyli od początku historii transplantacji w Polsce, dokonano łącznie 24 tys. przeszczepów narządów. Najwięcej - 18,6 tys. przeszczepiono nerek, 2 tys. serc, dokonano 2,8 tys. operacji wszczepienia wątroby, 365 przeszczepów trzustki i nerki oraz 77 przeszczepów płuc.

Z badań przeprowadzonych w 2011 roku przez CBOS wynika, że ponad 90 proc. badanych Polaków jest pozytywne nastawionych do transplantacji narządów. Świadczy o tym również to, że w rejestrze potencjalnych dawców szpiku znajduje się w naszym kraju ponad 123,8 tys. osób.

Pozytywnie oceniane jest kwalifikowanie chorych do transplantacji. W raporcie Najwyższej Izby Kontroli z 2011 r. podkreśla się, że system kwalifikowania pacjentów do przeszczepu działa sprawnie i wyklucza wykonanie przeszczepu osobie spoza Krajowej Listy Oczekujących. O kolejności na Liście decydują wyłącznie kryteria medyczne.

Zbyt mało jedynie wykonuje się w Polsce przeszczepów od żywych dawców. W 2012 r. wykonano jedynie 51 transplantacji nerek i 13 fragmentów wątroby pozyskanych od osób, które ofiarowały swój narząd. Liczba tych zabiegów stale się jednak zwiększa. W 2009 r. wykonano zaledwie 23 takie przeszczepy, a w 2011 r. już ponad dwukrotnie więcej - 58.

„Mamy nadzieję, że w całym kraju będziemy mogli przeszczepiać coraz więcej narządów od żywych dawców” – twierdzi prof. Andrzej Chmura, konsultant wojewódzki ds. transplantologii klinicznej. Dodał, że jest to zasługa rozpoczętej w 2010 r. kampanii propagującej oddawanie nerki do transplantacji przez żywych dawców.

W innych krajach wykonuje się znacznie więcej tego rodzaju przeszczepów. W USA i w większości państw Unii Europejskiej od żywych dawców przeszczepia się nieco więcej nerek niż od zmarłych.