Europejska Agencja Leków informuje, że na terenie Unii Europejskiej nie odnotowano na razie żadnych problemów z brakiem dostępności do leków ani w zakłóceń w ich dostawach. Niemniej jednak, nie wykluczyła, że z powodu rozprzestrzeniania się koronawirusa może do tego dojść.
Tymczasem w Polsce są już pojedyncze sygnały o braku dostępności leków przyjmowanych w chorobach przewlekłych. - Ostatnio jak kupowałem dwa opakowania leku, farmaceuta poinformował mnie, że wydaje mi ostatnie. Wcześniej nie było takich problemów. Dlatego zamiast ogromnych zapasów żywności, warto jest zrobić zapas leków, jeśli ktoś przyjmuje je na stałe - mówi dr. Jerzy Gryglewicz, ekspert ds. ochrony zdrowia Uczelni Łazarskiego.
Czytaj w LEX: Schemat postępowania dla POZ i NiŚOZ w związku z zagrożeniem koronawirusem >
Problemy z dostępem do leków spowodowane sytuacją w Chinach
Do braku leków w aptekach może dojść z tego powodu, że zarówno większość polskich jak i zagranicznych producentów, firmy innowacyjne i generyczne, produkują leki z komponentów pochodzących z chińskich fabryk. Chińczycy są głównym dostawcą półproduktów. A tymczasem chińskie fabryki, z powodu epidemii koronawirusa, zawiesiły pracę. - Może nie teraz, ale za chwilę pojawi się problem z dostępnością do leków przyjmowanych w chorobach przewlekłych, autoimmunologicznych, przy problemach za hormonami - zaznacza Jerzy Gryglewicz.
Czytaj w LEX: Obowiązki i uprawnienia pracodawców oraz pracowników związane z ustawą o przeciwdziałaniu COVID-19 >
Tymczasem pacjenci skupili się na razie na wykupowaniu leków przeciw przeziębieniowych, przeciwko grypie. - Kupują je i przyjmują osoby zdrowe. Zupełnie niepotrzebnie. Bo zażywanie leków przez osoby zdrowe w żaden sposób nie chroni ich przed chorobą. Nadmierne spożywanie witamin w tabletkach - także nie - mówi Marek Tomków, wiceprezes Naczelnej Rady Aptekarskiej. Zaznacza, że na razie globalnie leków w aptekach nie brakuje. - Hurtownie dostarczyły nam w ostatnim czasie większe partie farmaceutyków.
Problemy z dostępem maseczek i fartuchów dla szpitali
Co ciekawe, za to wielu szpitalach - jak podaje dr Paweł Grzesiowski na Twitterze, brakuje już maseczek i fartuchów ochronnych dla personelu medycznego - Konieczne jest centralne wsparcie, bo staną bloki operacyjne, a personel będzie bał się podchodzić do chorych i będzie narażony za zakażenie - alarmuje.
Dlatego Agencja Rezerw Materiałowych rozpoczęła rozmowy z państwową firmą Polfa Tarchomin na temat wytworzenia w najbliższym czasie większej ilości sprzętu. Specustawa dotycząca koronawirusa przewiduje ponadto, że wszystkie leki mają być głównie dystrybuowane do aptek, a nie do na stacje benzynowe czy do supermarketów. Te punkty sprzedają głównie leki przeciwbólowe. - To dobre rozwiązanie, bo finalnie pacjent i tak trafia do apteki - mówi Marek Tomków.
Minister zdrowia podjął też decyzję o rozszerzeniu do 1200 listy leków zagrożonych dostępnością. Są to głównie leki refundowane potrzebne osobom z chorobami przewlekłymi, nowotworami itd. Zgodnie z ustawą prawo farmaceutyczne, hurtownie mają zakaz wywożenia ich z Polski. Także Europejska Agencja (EMA) Leków rozpoczęła przegląd leków stosowanych u ludzi bądź w weterynarii w celu zidentyfikowania zagrożenia ich niedoborem w sytuacji.
Problemy z dostępem leków w Unii
W Unii Europejskiej powstał Komitet Wykonawczy, w skład którego wchodzi EMA, Komisja Europejska i przedstawiciele władz poszczególnych krajów, który ma się zająć sprawą ewentualnych niedoborów leków, spowodowanych "ważnymi wydarzeniami" - wyjaśnia EMA.
Komitet ma też spowodować, że pacjenci i pracownicy służby zdrowia w całej Europie będą na bieżąco informowani o zagrożeniach i działaniach podjętych w celu ich usunięcia.
Kłopoty z zaopatrzeniem w leki zwiększyły się i tak w ostatnich latach, niezależnie od epidemii koronawirusa. Przyczyny tego stanu rzeczy są zróżnicowane - są nimi np. wzrost globalnego popytu i duża koncentracja miejsc produkcji składników aktywnych potrzebnych do produkcji leków zarówno w Indiach i Chinach.
Czytaj w LEX: Koronawirus - obowiązki podmiotów leczniczych i personelu medycznego >