27 października 2015 r. prezydent podpisał ustawę o zdrowiu publicznym z 11 września 2015 roku. Ustawa określa zadania z zakresu zdrowia publicznego, wskazuje podmioty realizujące te zadania oraz określa podmiot, którym jest minister właściwy do spraw zdrowia, koordynujący ich realizację.

Zgodnie z ustawą, zadania z zakresu zdrowia publicznego będą realizowały organy administracji rządowej, agencje wykonawcze i państwowe jednostki organizacyjne, a także jednostki samorządu terytorialnego, realizujące zadania własne polegające na promocji lub ochronie zdrowia.

W realizacji zadań z zakresu zdrowia publicznego mogą uczestniczyć podmioty, których cele statutowe lub przedmiot działalności dotyczą spraw objętych zadaniami określonymi w art. 2, w tym organizacje pozarządowe i podmioty, o których mowa w art. 3 ust. 2 i 3 ustawy z 24 kwietnia 2003 roku o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.

Koordynatorem realizacji zadań wynikających z ustawy będzie minister właściwy do spraw zdrowia (art. 4 ust. 1), jednakże ustawa dopuszcza, że zadania te będzie realizował pełnomocnik rządu do spraw zdrowia publicznego (w zakresie określonym w przepisach o jego ustanowieniu) powołany przez Radę Ministrów (art. 4 ust. 4).

Wskazane w ustawie zadania z zakresu zdrowia publicznego obejmują:

1) monitorowanie i ocenę stanu zdrowia społeczeństwa, zagrożeń zdrowia oraz jakości życia związanej ze zdrowiem społeczeństwa,

2) edukację zdrowotną dostosowaną do potrzeb różnych grup społeczeństwa, w szczególności: dzieci, młodzieży i osób starszych,

3) promocję zdrowia,

4) profilaktykę chorób,

5) działania w celu rozpoznawania, eliminowania lub ograniczania zagrożeń i szkód dla zdrowia fizycznego i psychicznego w środowisku zamieszkania, nauki, pracy i rekreacji,

6) analizę adekwatności i efektywności udzielanych świadczeń opieki zdrowotnej w odniesieniu do rozpoznanych potrzeb zdrowotnych społeczeństwa,

7) inicjowanie i prowadzenie badań naukowych oraz współpracy międzynarodowej w zakresie zdrowia publicznego,

8) rozwój kadr uczestniczących w realizacji zadań z zakresu zdrowia publicznego,

9) ograniczanie nierówności w zdrowiu wynikających z uwarunkowań społeczno-ekonomicznych,

10) obszar aktywności fizycznej.

Podstawą do podejmowanych działań w tych zakresach będzie dokument strategiczny dla zdrowia publicznego, czyli Narodowy Program Zdrowia (NPZ). Pierwszy program ma zostać przyjęty na lata 2016-2020. W 2016 roku na NPZ rząd przeznaczy 140,7 mln zł.

Program pozwoli skuteczniej zapobiegać chorobom oraz przyczyni się do wzmocnienia i podniesienia jakości zdrowia obywateli. Osiągnięte to zostanie między innymi przez kampanie edukacyjne, promowanie spożycia zdrowych produktów, pomoc w leczeniu uzależnień od tytoniu i alkoholu, wspieranie osób z problemami zdrowia psychicznego (depresja, zaburzenia nerwicowe), wczesną diagnostykę chorób i rozwój badań naukowych. Nowym zadaniem, ujętym w NPZ, będzie program profilaktyki otyłości, nieobjęty obecnie finansowaniem.

Realizacja zadań przewidzianych w ustawie i NPZ ma doprowadzić do korzystnych zmian zdrowotnych, w tym do: zmniejszenia odsetka palących o 2 procent do 2020 roku, zatrzymania wzrostu otyłości i cukrzycy do 2025 roku, zmniejszenia liczby osób pijących szkodliwie alkohol o 10 procent do 2025 r. Długofalowym efektem będzie wydłużenie życia mężczyzn do 78 lat i kobiet do 84 lat w 2030 roku oraz zmniejszenie różnicy w przeciętnej długości życia między kobietami a mężczyznami z 8 do 6 lat.

Opracowanie: Magdalena Okoniewska

Źródło: www.prezydent.pl, stan z dnia 28 października 2015 r.