Odpowiedź
odpowiedzi udzielono: 3 grudnia 2013 r.
stan prawny dotychczas nie uległ zmianie

Wykonywanie czynności pielęgniarskich na podstawie zlecenia lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, również na rzecz świadczeniobiorców przebywających w domu pomocy społecznej, należy do obowiązków pielęgniarki podstawowej opieki zdrowotnej, a w przypadku objęcia pacjenta pielęgniarską opieką długoterminową - do obowiązków pielęgniarki opieki długoterminowej. Niezależnie jednak od powyższych ustaleń stwierdzić należy, iż zgodnie z przepisem art. 4 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (Dz. U. Nr 174, poz. 1039 z późn. zm.) - dalej u.z.p.p., wykonywanie w ogóle zawodu pielęgniarki polega na udzielaniu świadczeń zdrowotnych, w szczególności zaś na realizacji zleceń lekarskich w procesie diagnostyki, leczenia i rehabilitacji. Warunkiem wykonywania takich zleceń jest, po myśli art. 15 ust. 1 u.z.p.p., dysponowanie dokumentacją medyczną pacjenta, z której wynika konieczność realizacji określonego świadczenia. Zatem także i pielęgniarka zatrudniona w domu pomocy społecznej, niebędąca pielęgniarką podstawowej opieki zdrowotnej czy opieki długoterminowej, uprawniona będzie (ale nie zobowiązana) do wykonania iniekcji na rzecz świadczeniobiorcy, jeśli tylko nie zostało to odmiennie uregulowane w zakresie jej obowiązków wynikających z zawartej umowy o pracę lub innej umowy o charakterze cywilnoprawnym.

Uzasadnienie

Zgodnie z przepisem § 16 ust. 2 zarządzenia Nr 85/2011/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 17 listopada 2011 r. w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów o udzielanie świadczeń w rodzaju: podstawowa opieka zdrowotna pielęgniarka podstawowej opieki zdrowotnej sprawuje kompleksową opiekę pielęgniarską nad zadeklarowanymi do niej świadczeniobiorcami, uwzględniając w tym zgodnie z obowiązującym zakresem zadań, realizację na podstawie skierowania wydanego przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego, zleceń na zabiegi i procedury medyczne, których wykonanie możliwe jest w trybie ambulatoryjnym. Jak stanowi z kolei § 16 ust. 4 przywołanego zarządzenia, sprawowanie przez pielęgniarkę POZ opieki nad zadeklarowanymi świadczeniobiorcami będącymi podopiecznymi domów pomocy społecznej (DPS) obejmuje współudział w uzgodnieniu i tworzeniu przez zespół opiekuńczo-terapeutyczny DPS indywidualnych planów opieki dla jego mieszkańców, edukację personelu DPS w zakresie wynikającym z potrzeb ustalonych planami opieki oraz realizację świadczeń pielęgnacyjno-leczniczych i leczniczych wynikających z diagnozy pielęgniarskiej oraz zleceń lekarskich. Co istotne również, po myśli § 18 zarządzenia Nr 85/2011/DSOZ, świadczenia pielęgniarskie realizowane są w miejscu udzielania świadczeń oraz w przypadkach uzasadnionych wskazaniami medycznymi - poprzez wizyty domowe, przy czym świadczenia lecznicze realizowane na podstawie zlecenia lekarza ubezpieczenia zdrowotnego, wykonywane są w godzinach dostępności do świadczeń pielęgniarki POZ, zgodnie z terminami określonymi w treści zlecenia lub skierowania. Powyższe nie oznacza jednak, iż poza godzinami pracy pielęgniarki podstawowej opieki zdrowotnej tj. w godzinach od 18.00 do 8.00, świadczeniobiorca pozbawiony jest opieki sprawowanej przez pielęgniarkę i to w ramach podstawowej opieki zdrowotnej. W takim bowiem przypadku przedmiotowych świadczeń udziela, w tym również wykonuje iniekcje, pielęgniarka nocnej i świątecznej podstawowej opieki zdrowotnej. Na marginesie zaś powyższych ustaleń podnieść tylko należy, iż identyczne jak wskazane wyżej normy wynikają z przepisów nowego zarządzenia Nr 69/2013/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 27 listopada 2013 r. w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju: podstawowa opieka zdrowotna.
W tym miejscu podkreślić kolejno należy, iż zgodnie z postanowieniami załącznika nr 2 do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 20 października 2005 r. w sprawie zakresu zadań lekarza, pielęgniarki i położnej podstawowej opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 214, poz. 1816) "ZAKRES ZADAŃ PIELĘGNIARKI I POŁOŻNEJ PODSTAWOWEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ" - część II - Zakres zadań pielęgniarki POZ, świadczenia lecznicze wykonywane przez pielęgniarkę podstawowej opieki zdrowotnej obejmują w szczególności podawanie leków różnymi drogami i technikami zleconymi przez lekarza oraz zgodnie z odrębnymi przepisami, w tym wykonywanie iniekcji dożylnych, podskórnych, śródskórnych oraz wykonywanie wlewów dożylnych.
Odmiennie przedstawia się natomiast kwestia realizacji świadczeń pielęgniarskich na zlecenie lekarskie, w tym wykonywania iniekcji, w przypadku objęcia świadczeniobiorcy przebywającego w domu pomocy społecznej pielęgniarską opieką długoterminową. W takiej sytuacji to pielęgniarka opieki długoterminowej zobowiązana będzie nade wszystko do wykonywania iniekcji na zlecenie lekarza, co wynika zresztą z postanowień załącznika nr 8 do zarządzenia Nr 83/2011/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 16 listopada 2011 r. w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów w rodzaju świadczenia pielęgnacyjne i opiekuńcze w ramach opieki długoterminowej "KARTA CZYNNOŚCI PIELĘGNIARSKICH DLA PIELĘGNIARKI OPIEKI DŁUGOTERMINOWEJ DOMOWEJ", zgodnie z którym do zadań pielęgniarki opieki długoterminowej wykonywanych na zlecenie lekarza ubezpieczenia zdrowotnego należy w szczególności podawanie leków w postaci iniekcji śródskórnych, podskórnych i domięśniowych (w tym: podawanie insuliny) oraz podawanie płynów infuzyjnych i leków w kroplowych wlewach dożylnych oraz w postaci iniekcji dożylnych.

Odpowiedź pochodzi z Serwisu Prawo i Zdrowie