Pytanie pochodzi z LEX Ochrona Zdrowia:

  1. W jakim trybie SP ZOZ Pogotowie Ratunkowe może zobowiązać ratowników medycznych do pełnienia dyżurów na podstawie art. 95 ust. 1a ustawy o działalności leczniczej, czy poleceniem? Co zrobić w sytuacji odmowy?
  2. Jak liczyć okres rozliczeniowy w przypadku, o którym mowa w art. 96 ust. 1 ustawy o działalności leczniczej (dalej u.d.l.)? Czy indywidualnie dla każdego pracownika, od chwili wprowadzenia dyżurów?

ODPOWIEDŹ

Obowiązek pełnienia dyżurów powstaje wraz z zawarciem przez pracownika wykonującego zawód medyczny i posiadającego wyższe wykształcenie umowy o pracę w podmiocie leczniczym wykonującym działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne.

Zobowiązanie ratownika do pełnienia dyżuru ma charakter polecenia

Obowiązek ten aktualizuje się przez zobowiązanie poszczególnych osób do odbycia dyżuru w konkretnych terminach, dokonane przez kierownika (inną uprawnioną osobę) na podstawie harmonogramu dyżurów. Zobowiązanie pracownika takiego podmiotu do pełnienia dyżuru medycznego ma charakter polecenia pracodawcy. Takie polecenie nie wymaga szczególnej formy.

Zobowiązanie do pełnienia dyżuru medycznego może mieć charakter indywidualnego polecenia adresowanego wyłącznie do konkretnego pracownika ze wskazaniem godzin jego dyżuru. Zobowiązanie do pełnienia dyżuru medycznego może mieć też formę miesięcznego planu czy harmonogramu dyżurów ustalającego dni oraz godziny dyżuru wraz ze wskazaniem konkretnych pracowników, którzy mają w oznaczonych dniach i godzinach pełnić dyżur. Te reguły obowiązują jednak wyłącznie wtedy, gdy praca w podmiocie leczniczym nie przekracza przeciętnie 48 godzin na tydzień w przyjętym okresie rozliczeniowym (tak m.in. M.Dercz, T.Rek Ustawa o działalności leczniczej Komentarz, Wyd III, WKP 2019). Powyżej tych wartości obowiązują zasady określone w art. 96 u.d.l. dotyczące zasad obowiązujących po wyrażeniu przez pracownika zgody na pracę w przekroczonym wymiarze czasu pracy.

Czytaj w LEX: Obliczenie wynagrodzenia za czas dyżuru medycznego odbywanego bezpośrednio po pracy zakończonej w podstawowym czasie >>>

Czytaj w LEX: Dyżury medyczne - telefoniczny dyżur lekarski >>>

 

 

W związku z wejściem w życie zmian u.d.l., na podstawie art. 8 ustawy z 27.11.2020 r. o zmianie niektórych ustaw w celu zapewnienia w okresie ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii kadr medycznych – powyższa reguła w okresie obowiązywania tak jak obecnie – stanu zagrożenia epidemicznego – odnosi się również do pracowników pogotowia ratunkowego.

Jak liczyć okres rozliczeniowy

Co do okresu rozliczeniowego, ustalany jest on dla danego pracownika lub też może wynikać z obowiązującego u danego pracodawcy regulaminu pracy. Należy mieć na względzie, iż wskazany w pytaniu przepis art. 96 ust. 1 ustawy o działalności leczniczej. reguluje kwestię tzw. opt-out, czyli wyrażenia przez pracownika zgody na piśmie na pracę w wymiarze przekraczającym przeciętnie 48 godzin na tydzień, podczas gdy bez wyrażenia zgody na pracę w przekroczonym maksymalnym wymiarze tygodniowego czasu pracy, pracownik również może być zobowiązany do pełnienia dyżurów medycznych.

Sprawdź w LEX: IV SA/Gl 49/16, Katalog pracowników - podmiotów medycznych, których można zobowiązać do pełnienia dyżurów medycznych i uwarunkowania tego zobowiązania. - Wyrok WSA w Gliwicach >>>

 

Niezależnie od tego, czy dyżury miałyby być pełnione w podstawowym, czy też przekroczonym wymiarze czasu pracy, zastosowanie znajdzie uregulowanie wynikające z art. 129 Kodeksu pracy, to znaczy, iż rozkład czasu pracy danego pracownika może być sporządzony - w formie pisemnej lub elektronicznej - na okres krótszy niż okres rozliczeniowy, obejmujący jednak co najmniej 1 miesiąc. Istotne jest to, iż pracodawca przekazuje pracownikowi rozkład czasu pracy co najmniej na 1 tydzień przed rozpoczęciem pracy w okresie, na który został sporządzony ten rozkład. Z powyższego wynika, że – o ile pracownik nie wyrazi zgody na wprowadzenie nowego rozkładu czasu pracy z uwzględnieniem niezwłocznego rozpoczęcia dyżurów, rozpoczęcie pracy z uwzględnieniem pełnienia dyżurów może nastąpić nie wcześniej niż 1 tydzień od przekazania pracownikowi nowego rozkładu czasu pracy.