Odpowiedź
 Na szczepiene  noworodka wymagana jest zgoda matki, także na odziale noworodkowym.
 
Uzasadnienie
 
Problematyka dotycząca zadanego pytania została uregulowana w następujących aktach prawnych:
- ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 947) – dalej u.z.z.z. – w szczególności art. 5, art. 17-21;
- ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 159) – dalej u.p.p – w szczególności art. 3 ust. 1, art. 17-18;
- rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 18 sierpnia 2011 r. o obowiązkowych szczepieniach ochronnych (Dz. U. Nr 182, poz. 1086) - dalej r.o.s.o.;

Przepisy ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi nie zawierają szczególnych uregulowań dotyczących zasad wyrażenia zgody na przeprowadzenie szczepienia, zatem należy odwołać się do przepisów zawartych w ustawie o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta.

Zasady związane z udzielaniem świadczeń zdrowotnych małoletnim i wyrażaniem zgody na zabiegi medyczne zostały uregulowane w art. 17-19 u.p.p.

Prawdą jest, że art. 5 u.z.z.z. wskazuje na zobowiązanie osób przebywających na obszarze Rzeczpospolitej Polskiej do poddania się szczepieniom ochronnym, a art. 17 wskazanej ustawy precyzuje ten obowiązek. Jednakże przepisy te nie regulują w sposób szczególny kwestii dotyczących uzyskania zgody na wykonanie obowiązkowego szczepienia. W § 7 r.o.s.o., znajdujemy zapis, iż w przypadku osób, które nie ukończyły 6 roku życia, szczepienie odbywa się w obecności osoby, która sprawuje pieczę nad dzieckiem lub opiekuna faktycznego.

Należy mieć również na uwadze § 7 ust. 2 r.o.s.o., który w przypadku osoby która ukończyła 6 rok życia, co prawda pozwala dokonać szczepienia bez obecności opiekuna, ale uprzednio nakazuje uzyskać pisemną zgodę i zobowiązuje do udzielenia informacji na temat uwarunkowań zdrowotnych mogących stanowić przeciwwskazanie do szczepień. Żaden z powołanych przepisów nie wskazuje, aby na szczepienia ochronne nie była konieczna zgoda, a § 7 ust. 2 r.o.s.o. wprost wskazuje na konieczność uzyskania zgody na to świadczenie medyczne.

Zgoda przedstawiciela ustawowego (tj. rodzica, opiekuna prawnego,) stanowi w takich sytuacjach zasadę i generalną regułę postępowania zarówno do: przeprowadzenia badania, udzielenia innych świadczeń zdrowotnych, wykonywania zabiegów operacyjnych albo zastosowania metody leczenia lub diagnostyki stwarzającej podwyższone ryzyko (art. 17 ust. 1 i art. 18 ust. 1 u.p.p.).

Opiekun faktyczny może wyrazić zgodę za małoletniego wyłącznie na badanie (art. 17 ust. 2 zdanie drugie u.p.p.; art. 32 ust. 3 ustawa z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 277, poz. 1634 z późn. zm.).

Obowiązek poddania dziecka szczepieniu ochronnemu, nałożony w ustawie o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi jest bezpośrednio wykonalny. Jego niedochowanie aktualizuje obowiązek wszczęcia postępowania egzekucyjnego, którego rezultatem będzie poddanie dziecka szczepieniu ochronnemu.

Problem powstaje w sytuacji gdy rodzice nie wyrażają zgody na szczepienie ochronne. Należy tu przytoczyć wyrok Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim "Rodzice nie mogą odmówić zgody na poddanie dziecka szczepieniom obowiązkowym tylko wtedy, gdy nie ma żadnych przeciwwskazań do szczepień. O istnieniu przeciwwskazań do konkretnego szczepienia decyduje zaś lekarz" (wyrok z dnia 14 grudnia 2011 r., sygn. akt II SA/Go 773/11, lex 1152630). Uzyskanie zgody bądź jej odmowa powinna znaleźć odzwierciedlenie w dokumentacji medycznej.
 
Odpowiedź pochodzi z Serwisu Prawo i Zdrowie