Pomysł budowy Małopolskiego Systemu Informacji Medycznej (MSIM), który pojawił się w 2009 r., zakładał innowacyjne, jak na ówczesne czasy, rozwiązania. Miał zwiększyć dostępność e-usług medycznych w regionie i poprawić ich jakość. Pilotaż uruchomiono w 2015 r., a ostateczna decyzja o budowie MSIM zapadła w 2019 r., choć już wtedy było wiadomo, że system będzie powielał rozwiązania dostępne w ramach ogólnopolskiej platformy P1.
Projektem objęto jedynie 38 szpitali spośród 1875 wszystkich placówek leczniczych, czyli 2% funkcjonujących w Małopolskiem. Od samego początku regionalna platforma nie była więc rozwiązaniem kompleksowym, nawet w skali regionu. Co więcej, w okresie objętym kontrolą w szpitalach wybranych do udziału w projekcie leczyła się mniej niż połowa pacjentów z Małopolski.
Czytaj w LEX: Projekty ustaw i rozporządzeń z zakresu prawa ochrony zdrowia >
Mimo że Ministerstwo Zdrowia wielokrotnie zwracało uwagę na niedopuszczalne, bo związane z ponoszeniem niepotrzebnych kosztów, dublowanie usług, władze województwa nie zrezygnowały z ich uruchomienia. W ramach MSIM ma być możliwa wymiana elektronicznej dokumentacji medycznej (EDM), choć od 1 lipca 2021 r. placówki lecznicze mają obowiązek korzystać przede wszystkim z platformy P1, udostępniony zostanie także regionalny portal pacjenta, choć funkcjonuje już ogólnopolskie Internetowe Konto Pacjenta. Zrezygnowano jedynie z uruchomienia lokalnej e-rejestracji.
Czytaj w LEX: Definicja, zakres i rodzaje elektronicznej dokumentacji medycznej (EDM) >
NIK kontroluje i stawia trzy pytania
Kontrola projektu została podjęta z inicjatywy własnej NIK, w związku z analizą ryzyka dotyczącą projektów realizowanych przez województwo małopolskie, dofinansowanych ze środków unijnych. W czasie kontroli NIK chciała uzyskać odpowiedzi na poniższe pytania:
- Czy prawidłowo i rzetelnie przygotowano koncepcję funkcjonowania, wykonania i finansowania MSIM?
- Czy MSIM jest wykonywany i wdrażany prawidłowo, rzetelnie i skutecznie?
- Czy osiągnięto zaplanowane i funkcjonalne efekty?
Kontrola wykazała m.in., że terminy zakończenia projektu są przesuwane, projekt wciąż jest nieukończony, a jednocześnie następują istotne zmiany w otoczeniu projektu. Okres pandemii przyspieszył wejście w życie rozwiązań dotyczących e-usług w obszarze zdrowia na poziomie centralnym, co postawiło pod znakiem zapytania zasadność budowania systemów regionalnych i wydatkowania na te cele znacznych środków publicznych.
Zobacz nagranie szkolenia w LEX: Zarządzanie ryzykiem w podmiocie leczniczym w aspekcie elektronizacji dokumentacji medycznej >
Koszt systemu to ponad 200 mln zł
Założony koszt budowy i uruchomienia Małopolskiego Systemu Informacji Medycznej to ok. 209,5 mln zł, z czego większość tych wydatków ma zostać pokryta ze środków unijnych. Do czerwca 2022 r. władze województwa wydały niecałe 83 mln zł (39,5%), z czego niemal 79 mln zł zostało przeznaczonych na doposażenie placówek biorących udział w projekcie. Mimo to, w lutym 2022 r. 16 z 38 szpitali partnerskich wciąż nie było gotowych na integrację z mającą powstać platformą regionalną. I choć termin uruchomienia MSIM został przesunięty po raz kolejny – do 31 października 2023 r. – istnieje poważne ryzyko niedotrzymania i tego terminu. Stan realizacji wskaźników, które miały zostać osiągnięte do końca 2021 r. w czerwcu 2022 r., wynosił 0%, a dofinansowanie projektu uzyskane w ramach perspektywy finansowej 2014-2020 należy rozliczyć do końca tego roku. Jeśli wskaźniki nie zostaną zrealizowane, dofinansowanie trzeba będzie zwrócić - w całości lub w części.
Czytaj też: Rząd potrzebuje więcej osocza, ale za jego pozyskanie płacić już nie chce >
Czy będą chętni na dołączenie do systemu?
Małopolski System Informacji Medycznej zaplanowano w taki sposób, aby można go było rozbudowywać. O ile jednak obecnie udział w projekcie przynosi szpitalom wymierne korzyści, to dla potencjalnych nowych placówek będzie się wiązał z dodatkowymi kosztami bez żadnych realnych korzyści. Teraz 90% kosztów doposażania uczestników projektu w niezbędny sprzęt i oprogramowanie pokrywają władze wojewódzkie, kolejne placówki będą musiały same zapłacić za integrację z systemem. Założono też, że to właśnie placówki uczestniczące w MSIM będą pokrywać 75% kosztów jego funkcjonowania.
Tymczasem w przeciwieństwie do małopolskiego systemu, który wciąż nie powstał, już działająca ogólnopolska platforma P1 umożliwia placówkom zdrowotnym w całym kraju bezpłatną wymianę dokumentów, a pacjentom dostęp do swoich danych medycznych.
Pełna treść raportu pokontrolnego NIK jest dostępna tutaj >
Czytaj w LEX: Obowiązki placówki medycznej związane z organizacją pracy zdalnej >