Lista bezpłatnych leków, w tym dużo antybiotyków i tanie produkty

Na wstępnej liście bezpłatnych leków dla dzieci i osób od 65. roku życia znalazło się ponad dwa tysiące produktów. To w dużej liczbie antybiotyki zarówno dla dzieci, jak i dorosłych, których nadużywanie szkodzi. Gdy przepisy wejdą w życie, może wzrosnąć na nie popyt. Jest na niej także szczepionka na HPV dla seniorów oraz tanie produkty z ryczałtem 3,2 zł lub z 30-proc. upustem, a eksperci pytają: po co? 

Przepisy dotyczące bezpłatnych leków dla dzieci i osób od 65. roku życia weszły w życie w środę, 30 września br. na podstawie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz ustawy o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych. Prace toczyły się ekspresowo, nowela nie była poddana konsultacjom społecznym. Rozszerza ona uprawnienia do bezpłatnych leków na dzieci do 18 lat oraz seniorów 65+.

Warto postawić na leki nowszej generacji

Kluczowe jest to, co znajdzie się w wykazie leków ministra zdrowia. Bowiem tylko leki z tej listy będą darmowe. Tego jeszcze nie wiadomo, natomiast kilka tygodni temu Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji (AOTMiT) opublikowała opinię Rady Przejrzystości w sprawie propozycji listy bezpłatnych leków dla obu grup.

Jest na niej ponad dwa tysiące produktów.

– To bardzo obszerna lista. Trzeba się liczyć z tym, że po wejściu w życie przepisów może wzrosnąć popyt na niektóre produkty z listy. Powstaje więc pytanie, czy jesteśmy na to przygotowani. Mamy oczywiście jakieś zapasy, jednak produkcja leków trwa kilka miesięcy. Wcześniej nie wiedzieliśmy, jakie leki wejdą na listę – mówi Irena Rej, prezes Izby Gospodarczej „FARMACJA POLSKA”.

Zastanawia się też nad zasadnością wpisanych na listę tanich produktów z ryczałtem 3,2 zł lub z 30-proc. upustem.

– Pacjent lek za 3,2 zł kupi, bo zawsze kupował. Natomiast czy nie warto byłoby zamiast tego wpisać na listę leki nowszej generacji, a więc i droższe, bo już 40,50 zł może być większą barierą np. dla emeryta – zastanawia się.

Czytaj w LEX: Ograniczenia w wystawianiu recept przez lekarzy >

Łatwy dostęp do antybiotyków może być szkodliwy

Łukasz Pietrzak, farmaceuta, kierownik apteki także zwraca uwagę na obszerność listy. 

– Jest znacznie szersza niż obecna lista bezpłatnych leków dla osób 75+.  Na pewno trzeba wstrzymać się z ostatecznym komentowaniem zawartości tej listy do czasu jej ostatecznego kształtu - mówi. 

Podkreśla, że w pełni słuszna jest opinia Rady Przejrzystości o nieumieszczaniu na liście dla osób od 65 roku życia szczepienia na HPV. Rada zaopiniowała, że leki: szczepionka przeciw wirusowi brodawczaka ludzkiego [typy 16 i 18] (rekombinowana, z adiuwantem, adsorbowana), acarbosum, dienogestum, methylphenidati hydrochloridum, atomoxetinum, dornasum alfa, ticlopidini hydrochloridum, cyproteroni acetas + ethinylestradiolum, ethinylestradiolum + levonorgestrelum, nie powinny znaleźć się na liście, z uwagi na swoją nieskuteczność lub nieadekwatność wskazań w ocenianej populacji.

Sprawdź w LEX: Czy lekarz w poradni udzielającej świadczeń komercyjnie może wystawiać pacjentom recepty refundowane? >

W opinii Łukasza Pietrzaka decyzja o tak dużej liczbie bezpłatnych antybiotyków zarówno dla dzieci, jak i osób starszych, które znalazły się na liście, może nie być w pełni odpowiedzialna.

– To może spowodować nadwypisywalność antybiotyków, gdzie pacjenci będą mogli gromadzić je na zapas i zażywać według własnej opinii – zwraca uwagę. Jak podkreśla, w zdecydowanej większości przeziębień takie działanie jest niewskazane.

Z kolei umieszczenie na liście leków na obniżenie cholesterolu dla dzieci jest słuszne. – Jeszcze rzadko, ale już teraz zdarzają się takie przypadki, gdzie dziecko mimo młodego wieku, musi takie leki zażywać - mówi. 

Sprawdź w LEX: Jak kształtuje się odpowiedzialność finansowa lekarzy za nieprawidłowe wystawienie recepty na lek refundowany? >

Opinia Rady Przejrzystości

Rada Przejrzystości zaopiniowała, że na liście bezpłatnych leków dla dzieci nie powinno być leków: solifenacini succinas, tolterodini hydrogenotartras, tolterodini tartras, megestroli acetas, levomepromazinum, haloperidolum, haloperidoli decanoas, sertindolum, flupentixolum, zuclopenthixolum, zuclopenthixoli decanoas, tiotropium.

Jak argumentuje Rada, nie powinny one znaleźć się na liście z uwagi na brak danych na temat skuteczności i bezpieczeństwa stosowania lub nieadekwatność wskazań w populacji osób do 18 roku życia. 

O rodzaju bezpłatnych leków powinny też decydować organizacje pacjenckie

Irena Rej podkreśla, że to bardzo słusznie, że AOTMiT będzie robił weryfikację tej listy. Zwraca uwagę, że na liście brak jest flozyn. To nowoczesne leki przeciwcukrzycowe, które m.in. ochraniają serce i nerki.

– Pytanie, czy zamiast wielu różnych propozycji bezpłatnych leków na cukrzycę, nie dać właśnie flozyn, zabiegają o to kardiolodzy. Na liście jest także metformina (lek na cukrzycę typu 2 – red.) i to bardzo dobrze, bo to dobry lek. Tylko niestety jego refundacja uzależniona jest od liczby tabletek w opakowaniu, co wprowadza niepotrzebne zamieszanie i nie jest uzasadnione – mówi.

Jak podkreśla prezes Izby, na liście znalazły się leki potrzebne dla wszystkich grup terapeutycznych.

– Pytanie tylko, czy uwzględniono te leki, których oczekiwaliby pacjenci. Dlatego, jak podkreśla, lista powinna być skonsultowana z organizacjami pacjenckimi i specjalistami z różnych dziedzin medycznych.

Sprawdź w LEX: Czy dopuszczalne jest wydanie z apteki produktu leczniczego o mocy niższej niż określona na recepcie? >

Leki z programów lekowych też mogłyby być na liście

Irena Rej zwraca uwagę na jeszcze jedną istotną kwestię, dotyczącą leków w ramach programów lekowych.

– Optujemy za tym, że nie zawsze leczenie musi być kontynuowane w szpitalu. Leki z programów lekowych mogłyby być dostępne w aptekach, tylko wtedy stajemy przed dylematem, kto za nie ma płacić. W szpitalu pacjent ma je za darmo. Dlatego może warto się zastanowić, czy takie leki nie powinny znaleźć się na liście – zaznacza.

– Na pewno widać duży pośpiech w przygotowaniu listy i zrozumiałe jest, że zdarzyć się mogą różne niedociągnięcia. Na pewno warto byłoby jeszcze o niej podyskutować - kwituje. 

Czytaj w LEX: Zasady nakładania kar na świadczeniodawców w związku z przepisywaniem leków >

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.