Odpowiedź:
Przepis art. 14 ustawy z dnia 24 sierpnia 2007 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 166, poz. 1172) - dalej u.z.u.ś.o., dotyczy realizacji świadczeń opieki zdrowotnej przez lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej, którzy są uprawnieni do zbierania deklaracji. Jeżeli zatem lekarz pracujący w podstawowej opiece zdrowotnej, po dniu 31 grudnia 2017 r. nie będzie spełniał warunków, o których mowa w tym przepisie, nie będzie miał prawa do zbierania deklaracji, będzie natomiast mógł udzielać świadczeń jako lekarz współpracujący.

Uzasadnienie:
Zgodnie z art. 14 u.z.u.ś.o. lekarz:

  1. który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie medycyny ogólnej lub specjalizację I lub II stopnia lub tytuł specjalisty w dziedzinie chorób wewnętrznych, lub specjalizację I lub II stopnia lub tytuł specjalisty w dziedzinie pediatrii,
  2. inny niż wymieniony w pkt 1, udzielający nieprzerwanie przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, przez okres nie krótszy niż 10 lat, świadczeń zdrowotnych w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej

- zachowuje po dniu wejścia w życie ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw prawo do udzielania świadczeń zdrowotnych w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej.
Lekarz, który nie posiada wymaganego okresu doświadczenia zawodowego (10 lat), a który w dniu wejścia w życie nowelizacji ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw udzielał świadczeń zdrowotnych w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej na podstawie zawartej z Narodowym Funduszem Zdrowia umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej albo będąc zatrudnionym lub wykonując zawód u świadczeniodawcy, z którym Narodowy Fundusz Zdrowia zawarł umowę o udzielanie świadczeń podstawowej opieki zdrowotnej, zachowuje prawo do udzielania świadczeń zdrowotnych w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej do dnia 31 grudnia 2017 r.
Zaświadczenie potwierdzające posiadanie prawa do udzielania świadczeń zdrowotnych w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej wydaje, na wniosek lekarza, właściwa okręgowa rada lekarska.
Przepis ten nie dotyczy już osób, które posiadają specjalizacje z zakresu medycyny ogólnej (I stopnia), chorób wewnętrznych (I i II stopnia) oraz pediatrii (I i II stopnia), wobec wejścia w życie z dniem 15 maja 2014 r. nowelizacji ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej z dnia 21 marca 2014 (Dz. U. poz. 619), przywracającej uprawnienia lekarzy pediatrów i internistów do zbierania deklaracji, w dalszym ciągu jednak dotyczy osób, które nie posiadają specjalizacji, a w dniu 14 września 2007 r. byli lekarzami podstawowej opieki zdrowotnej.
Jak wynika z art. 14 u.z.u.ś.o. uprawnienia do udzielania świadczeń w podstawowej opiece zdrowotnej (do zbierania deklaracji), oprócz osób wskazanych w art. 55a ust. 2a ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 581 z późn. zm.), po nowelizacji z dnia 21 marca 2014 r., posiadają ponadto:

  1. lekarze, bez specjalizacji, którzy w dniu wejścia w życie nowelizacji u.ś.o.z. (14 września 2007 r.) udzielali przed tym dniem nieprzerwanie (co należy rozumieć przez pojęcie nieprzerwanie określa art. 14 ust. 2 nowelizacji u.ś.o.z.) przez 10 lat świadczeń w podstawowej opiece zdrowotnej - osoby te nie tracą już uprawnień do zbierania deklaracji, a więc mogą zbierać deklaracje i udzielać świadczeń bezterminowo (do końca swojej kariery zawodowej);
  2. lekarze, bez specjalizacji, którzy w dniu wejścia w życie ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw (14 września 2007 r.) udzielali świadczeń zdrowotnych w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej na podstawie zawartej z Narodowym Funduszem Zdrowia umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej albo będąc zatrudnionym lub wykonując zawód u świadczeniodawcy, z którym Narodowy Fundusz Zdrowia zawarł umowę o udzielanie świadczeń podstawowej opieki zdrowotnej, którzy jednak nie posiadają wymaganego 10 lat nieprzerwanego stażu pracy w podstawowej opiece zdrowotnej, - po 31 grudnia 2017 roku stracą prawo do zbierania deklaracji, jednak nie do realizacji świadczeń.

Wprawdzie ustawodawca posługuje się w treści przepisu pojęciem udzielania świadczeń opieki zdrowotnej, a nie zbierania deklaracji, tym samym można wysnuć wniosek, że lekarz podstawowej opieki zdrowotnej, który nie ma 10-letniego nieprzerwanego stażu pracy przed dniem 14 września 2007 r., utraci prawo do udzielania świadczeń opieki zdrowotnej po dniu 31 grudnia 2017 r. w ogóle, jednak byłaby to interpretacja błędna i nie współgrająca z pozostałymi przepisami regulującymi zasady funkcjonowania podstawowej opieki zdrowotnej. Powyższy przepis przejściowy w zakresie uprawnień osób posiadających staż pracy w podstawowej opiece zdrowotnej odnosi się wyłącznie do samodzielnej realizacji świadczeń przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, a więc do lekarza zbierającego deklaracje. Ustawa o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw dotyczyła bowiem dotkliwej zmiany w zakresie kwalifikacji lekarzy uprawnionych do zbierania deklaracji, zatem odnoszenie się do realizacji świadczeń w ogóle, nie miałoby sensu. Szczególnie, że wobec obecnego brzmienia załącznika nr 1 cz. V pkt 1 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 24 września 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r., poz. 86), lekarzem współpracującym (pod nadzorem) z lekarzem podstawowej opieki zdrowotnej, może być każdy lekarz, który odbył staż podyplomowy, niespełniający wymagań określonych dla lekarzy przyjmujących deklaracje wyboru świadczeniobiorców. Trudno zatem uznać, że lekarz z wieloletnim doświadczeniem nie będzie miał takiego prawa.

Agnieszka Pietraszewska-Macheta, autorka współpracuje z Lex Ochrona Zdrowia
Odpowiedzi udzielono  24.02.2016 r.