Pytanie

Czy kombatant może wykonać badanie laboratoryjne krwi bez skierowania oraz bezpłatnie?

Odpowiedź

Kombatant ma prawo do świadczeń udzielanych w poradni specjalistycznej bez skierowania, jednak niezbędne do udzielania takich świadczeń badania diagnostyczne będą prowadzone na podstawie i w zakresie określonym w skierowaniu od lekarza specjalisty. Badania te w myśl art. 32 ustawy z 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych - dalej u.ś.o.z. są bezpłatne.

 

Uzasadnienie

Ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, przyznaje szczególne uprawnienia dla kombatantów. Na przykład w art. 47c u.ś.o.z. ustanowiono dla kombatantów prawo do uzyskania świadczeń opieki zdrowotnej poza kolejnością, natomiast w myśl art. 57 ust. 2 pkt 10 u.ś.o.z. kombatanci mają prawo do ambulatoryjnych świadczeń specjalistycznych bez skierowania. 

Problematyczna jest kwestia, czy art. 57 ust. 2 pkt 10 u.ś.o.z., ustanawiający dla kombatantów prawo do ambulatoryjnych świadczeń specjalistycznych, obejmuje swoim zakresem badania laboratoryjne. Wątpliwość ta powstaje wskutek pewnej niezręczności legislacyjnej w redakcji art. 57 u.ś.o.z. W art. 57 ust. 2 pkt 1-7 u.ś.o.z. ustawodawca określając wypadki, w których skierowanie nie jest potrzebne posłużył się kryterium specjalności lekarskich. W związku z tym nie ma tutaj znaczenia nazwa poradni oraz zakres świadczeń ustalony zgodnie z przepisami dotyczącymi zawierania i realizacji umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, lecz to czy istotą danej poradni jest udzielanie świadczeń lekarzy określonej specjalizacji. 

Innymi słowy, bez skierowania można uzyskać świadczenia lekarza specjalisty (np. ginekologa), ale już na świadczenia diagnostyczne ujęte w rozporządzeniu ministra zdrowia z 6 listopada 2013 roku w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu ambulatoryjnej opieki specjalistycznej - dalej r.ś.g., wykonywane przez osoby inne niż lekarz specjalista, będzie wymagane skierowanie. Zastosowanie będzie miał tutaj art. 32 u.ś.o.z., zgodnie z którym świadczeniobiorca ma prawo do świadczeń z zakresu badań diagnostycznych, w tym medycznej diagnostyki laboratoryjnej, wykonywanych na podstawie skierowania lekarza ubezpieczenia zdrowotnego, felczera ubezpieczenia zdrowotnego lub skierowania pielęgniarki lub położnej ubezpieczenia zdrowotnego.

Z kolei w art. 57 ust. 2 pkt 8-13 u.ś.o.z. wskazano kategorie osób, które mają prawo do ambulatoryjnych świadczeń specjalistycznych bez skierowania (w pkt 10 ujęto kombatantów). Przepis ten wykładany w sposób literalny, mógłby wskazywać na prawo korzystania przez osoby uprawnione do świadczeń bez skierowania, w pełnym zakresie wskazanym w § 3 ust. 1 r.ś.g., który obejmuje między innymi porady specjalistyczne, badania diagnostyczne, procedury zabiegowe ambulatoryjne, świadczenia wykonywane w celu realizacji programów lekowych, świadczenia w chemioterapii. 

Tak przeprowadzona wykładnia nie może być jednak uznana za prawidłową. Trzeba bowiem pamiętać, że zgodnie z § 5 ust. 1 pkt 1 r.ś.g., badania diagnostyczne zapewnia świadczeniodawca nieodpłatnie w zakresie koniecznym do udzielania świadczeń gwarantowanych. Badanie diagnostyczne ma więc charakter akcesoryjny względem porad specjalistycznych i to lekarz specjalista decyduje o zakresie badań, które są konieczne do udzielania świadczeń specjalistycznych. Zakres tych badań określa lekarz specjalista właśnie w skierowaniu. Trudno wyobrazić sobie, aby uprawniony pacjent sam decydował o zakresie badań i dokonywał wyboru spośród setek badań laboratoryjnych ujętych w załączniku nr 2 do r.ś.g. Należy poza tym pamiętać, że art. 57 ust. 2 pkt 10 u.ś.o.z. przyznaje szczególne uprawnienia do specjalistycznych świadczeń ambulatoryjnych. Świadczeniodawca wykonujący badania laboratoryjne, miałby trudność w ustaleniu, czy pacjent (kombatant), który stawi się w laboratorium, ma prowadzone badania w celu uzyskania świadczeń specjalistycznych, czy świadczeń innego rodzaju. Trudno też wyobrazić sobie, aby pacjent bez skierowania mógł uzyskiwać świadczenia takie jak chemioterapia, czy świadczenia w ramach programów lekowych.

Czytaj: RPP: zasłużeni dawcy, inwalidzi, kombatanci i weterani przyjmowani bez kolejek >>>

W związku z tym należy przyjąć, że kombatant ma prawo do świadczeń udzielanych w poradni specjalistycznej bez skierowania, jednak niezbędne do udzielania takich świadczeń badania diagnostyczne będą prowadzone na podstawie i w zakresie określonym w skierowaniu od lekarza specjalisty. Badania te w myśl art. 32 u.ś.o.z. są bezpłatne.

Czytaj inne komentarze tego autora: 

Kontrola świadczeniodawców przez NFZ ciągle niejednoznacznie uregulowana >>>

Szpital nie musi finansować pacjentowi wszystkich stosowanych przez niego leków >>>

 

NFZ nie może potrącać kar umownych do czasu rozpatrzenia zażalenia >>>

Czynności pomocnicze przy pacjencie pod nadzorem personelu medycznego >>>

Grzegorz Machulak

Radca prawny. Wieloletni pracownik Branżowej Kasy Chorych dla Służb Mundurowych oraz Centrali Narodowego Funduszu Zdrowia (2000-2008). Jako radca prawny w Centrali NFZ. Opiniował lub sporządzał projekty decyzji administracyjnych Prezesa NFZ, reprezentował NFZ w sporach przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Warszawie oraz Naczelnym Sądem Administracyjnym,- prowadził cykl szkoleń dla kontrolerów NFZ,  kierował komponentem „zagadnienia prawne” Transition Facility „Przygotowanie wewnętrznych procedur i instrumentów w polskim systemie ubezpieczeń zdrowotnych do wdrożenia przepisów wynikających z koordynacji systemów ubezpieczeń społecznych – VITAPOL”,  reprezentował NFZ w sporze sądowym z firmami farmaceutycznych w ramach tzw. sporu marżowo-cenowego. Współautor pozycji „Ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Komentarz”, wydanej nakładem Wolters Kluwer, Warszawa 2010. Od 2008 roku prowadzi własną kancelarię zajmującą się prawem ochrony zdrowia oraz doradztwem z zakresu zamówień publicznych, w szczególności dla spółek z branży teleinformatycznej. Aktualnie radca prawny w SPSK im. W. Orłowskiego w Warszawie. Współpracuje z Serwisem Prawo i Zdrowie.