Pytanie

Czy kombatant może wykonać badanie laboratoryjne krwi bez skierowania oraz bezpłatnie?

Odpowiedź

Kombatant ma prawo do świadczeń udzielanych w poradni specjalistycznej bez skierowania, jednak niezbędne do udzielania takich świadczeń badania diagnostyczne będą prowadzone na podstawie i w zakresie określonym w skierowaniu od lekarza specjalisty. Badania te w myśl art. 32 ustawy z 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych - dalej u.ś.o.z. są bezpłatne.

Uzasadnienie

Ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, przyznaje szczególne uprawnienia dla kombatantów. Na przykład w art. 47c u.ś.o.z. ustanowiono dla kombatantów prawo do uzyskania świadczeń opieki zdrowotnej poza kolejnością, natomiast w myśl art. 57 ust. 2 pkt 10 u.ś.o.z. kombatanci mają prawo do ambulatoryjnych świadczeń specjalistycznych bez skierowania. 

Problematyczna jest kwestia, czy art. 57 ust. 2 pkt 10 u.ś.o.z., ustanawiający dla kombatantów prawo do ambulatoryjnych świadczeń specjalistycznych, obejmuje swoim zakresem badania laboratoryjne. Wątpliwość ta powstaje wskutek pewnej niezręczności legislacyjnej w redakcji art. 57 u.ś.o.z. W art. 57 ust. 2 pkt 1-7 u.ś.o.z. ustawodawca określając wypadki, w których skierowanie nie jest potrzebne posłużył się kryterium specjalności lekarskich. W związku z tym nie ma tutaj znaczenia nazwa poradni oraz zakres świadczeń ustalony zgodnie z przepisami dotyczącymi zawierania i realizacji umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, lecz to czy istotą danej poradni jest udzielanie świadczeń lekarzy określonej specjalizacji. 

W systemie LEX znajdziesz zagadnienie powiązane z tym artykułem:

Świadczenia gwarantowane z zakresu ambulatoryjnej opieki specjalistycznej

Czytaj więcej w systemie informacji prawnej LEX

To zagadnienie zawiera:

{"dataValues":[157,24,11,10,4,1],"dataValuesNormalized":[16,3,2,1,1,1],"labels":["Pytania i odpowiedzi","Akty prawne","Komentarze i publikacje","Wzory i narz\u0119dzia","Orzeczenia i pisma urz\u0119dowe","Procedury"],"colors":["#940C72","#85BC20","#007AC3","#232323","#EA8F00","#E5202E"],"maxValue":207,"maxValueNormalized":20}

Czytaj więcej w systemie informacji prawnej LEX

Innymi słowy, bez skierowania można uzyskać świadczenia lekarza specjalisty (np. ginekologa), ale już na świadczenia diagnostyczne ujęte w rozporządzeniu ministra zdrowia z 6 listopada 2013 roku w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu ambulatoryjnej opieki specjalistycznej - dalej r.ś.g., wykonywane przez osoby inne niż lekarz specjalista, będzie wymagane skierowanie. Zastosowanie będzie miał tutaj art. 32 u.ś.o.z., zgodnie z którym świadczeniobiorca ma prawo do świadczeń z zakresu badań diagnostycznych, w tym medycznej diagnostyki laboratoryjnej, wykonywanych na podstawie skierowania lekarza ubezpieczenia zdrowotnego, felczera ubezpieczenia zdrowotnego lub skierowania pielęgniarki lub położnej ubezpieczenia zdrowotnego.

Z kolei w art. 57 ust. 2 pkt 8-13 u.ś.o.z. wskazano kategorie osób, które mają prawo do ambulatoryjnych świadczeń specjalistycznych bez skierowania (w pkt 10 ujęto kombatantów). Przepis ten wykładany w sposób literalny, mógłby wskazywać na prawo korzystania przez osoby uprawnione do świadczeń bez skierowania, w pełnym zakresie wskazanym w § 3 ust. 1 r.ś.g., który obejmuje między innymi porady specjalistyczne, badania diagnostyczne, procedury zabiegowe ambulatoryjne, świadczenia wykonywane w celu realizacji programów lekowych, świadczenia w chemioterapii. 

Tak przeprowadzona wykładnia nie może być jednak uznana za prawidłową. Trzeba bowiem pamiętać, że zgodnie z § 5 ust. 1 pkt 1 r.ś.g., badania diagnostyczne zapewnia świadczeniodawca nieodpłatnie w zakresie koniecznym do udzielania świadczeń gwarantowanych. Badanie diagnostyczne ma więc charakter akcesoryjny względem porad specjalistycznych i to lekarz specjalista decyduje o zakresie badań, które są konieczne do udzielania świadczeń specjalistycznych. Zakres tych badań określa lekarz specjalista właśnie w skierowaniu. Trudno wyobrazić sobie, aby uprawniony pacjent sam decydował o zakresie badań i dokonywał wyboru spośród setek badań laboratoryjnych ujętych w załączniku nr 2 do r.ś.g. Należy poza tym pamiętać, że art. 57 ust. 2 pkt 10 u.ś.o.z. przyznaje szczególne uprawnienia do specjalistycznych świadczeń ambulatoryjnych. Świadczeniodawca wykonujący badania laboratoryjne, miałby trudność w ustaleniu, czy pacjent (kombatant), który stawi się w laboratorium, ma prowadzone badania w celu uzyskania świadczeń specjalistycznych, czy świadczeń innego rodzaju. Trudno też wyobrazić sobie, aby pacjent bez skierowania mógł uzyskiwać świadczenia takie jak chemioterapia, czy świadczenia w ramach programów lekowych.

Czytaj: RPP: zasłużeni dawcy, inwalidzi, kombatanci i weterani przyjmowani bez kolejek >>>

W związku z tym należy przyjąć, że kombatant ma prawo do świadczeń udzielanych w poradni specjalistycznej bez skierowania, jednak niezbędne do udzielania takich świadczeń badania diagnostyczne będą prowadzone na podstawie i w zakresie określonym w skierowaniu od lekarza specjalisty. Badania te w myśl art. 32 u.ś.o.z. są bezpłatne.

Czytaj inne komentarze tego autora: 

Kontrola świadczeniodawców przez NFZ ciągle niejednoznacznie uregulowana >>>

Szpital nie musi finansować pacjentowi wszystkich stosowanych przez niego leków >>>

 

NFZ nie może potrącać kar umownych do czasu rozpatrzenia zażalenia >>>

Czynności pomocnicze przy pacjencie pod nadzorem personelu medycznego >>>

Grzegorz Machulak

Radca prawny. Wieloletni pracownik Branżowej Kasy Chorych dla Służb Mundurowych oraz Centrali Narodowego Funduszu Zdrowia (2000-2008). Jako radca prawny w Centrali NFZ. Opiniował lub sporządzał projekty decyzji administracyjnych Prezesa NFZ, reprezentował NFZ w sporach przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Warszawie oraz Naczelnym Sądem Administracyjnym,- prowadził cykl szkoleń dla kontrolerów NFZ,  kierował komponentem „zagadnienia prawne” Transition Facility „Przygotowanie wewnętrznych procedur i instrumentów w polskim systemie ubezpieczeń zdrowotnych do wdrożenia przepisów wynikających z koordynacji systemów ubezpieczeń społecznych – VITAPOL”,  reprezentował NFZ w sporze sądowym z firmami farmaceutycznych w ramach tzw. sporu marżowo-cenowego. Współautor pozycji „Ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Komentarz”, wydanej nakładem Wolters Kluwer, Warszawa 2010. Od 2008 roku prowadzi własną kancelarię zajmującą się prawem ochrony zdrowia oraz doradztwem z zakresu zamówień publicznych, w szczególności dla spółek z branży teleinformatycznej. Aktualnie radca prawny w SPSK im. W. Orłowskiego w Warszawie. Współpracuje z Serwisem Prawo i Zdrowie.