Społeczeństwo informacyjne, eEuropa
Na szczycie Rady Europejskiej w Lizbonie w marcu 2000 r. głowy państw i rządów Unii Europejskiej przyjęły strategię, znaną później jako „Strategia Lizbońska”, mającą na celu przygotowanie UE do wyzwań, które stawiało nadejście nowego stulecia. Kluczową rolę miały odegrać Technologie Informacyjne i Komunikacyjne (ICT – Information and Communication Technology). Znaczenie stworzenia „Społeczeństwa Informacyjnego dla wszystkich” potwierdzono następnie podczas wiosennego szczytu Rady. Komisja Europejska podjęła inicjatywę pod nazwą eEurope, która miała stanowić polityczny impuls dla rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego. Stwierdzono, że rządy będące ważnymi dostawcami usług ICT oraz ich użytkownikami powinny stosować własne polityki odnośnie wspierania najnowocześniejszych produktów i usług oraz zwiększania oferty usług on-line (eGovernment, eHealth, eLearning, itp.), w celu promowania większej skuteczności i efektywności sektora publicznego i przy jednoczesnym dostosowywaniu usług on-line do konkretnych potrzeb zarówno przedsiębiorstw, jak i obywateli .
Tak więc upowszechnianie technologii informacyjno–komunikacyjnych w całej Unii Europejskiej jest głównym czynnikiem podniesienia wydajności i konkurencyjności. Ma wpływ również na powstawanie nowych rodzajów usług skierowanych do indywidualnych odbiorców i organizacji. Skuteczne i wydajne świadczenie usług publicznych – w szczególności usług z zakresu eZdrowia i eRządu, przyczyniają się do znacznego potencjału wzrostu gospodarczego oraz tworzenia nowych usług .
Telemedycyna
Słowo „telemedycyna” pochodzi od greckiego słowa tele (na odległość) i łacińskiego mederi (leczenie), przez kolejne lata definicja telemedycyny była modyfikowana. Na przykład według dokumentu z 1998 roku, „Information for Health: An information strategy for the modern NHS”, telemedycyna obejmuje aktywności związane z ochroną zdrowia (w tym diagnostykę, porady, leczenie i monitorowanie), w których uczestniczy pracownik opieki zdrowotnej i pacjent lub dwóch pracowników ochrony zdrowia, oddzielonych od siebie w przestrzeni (a niekiedy także w czasie). Aktywności te są możliwe poprzez zastosowanie technologii informacyjnych i komunikacyjnych .
Istnieje duża różnorodność definicji telemedycyny, najprostsza mówi, że jest to praktyka lekarska oraz edukacja medyczna odbywająca się za pośrednictwem interaktywnej komunikacji wykorzystującej teleinformatyczne urządzenia przesyłające dźwięk i obraz, a nie poprzez bezpośrednią fizyczną interakcję lekarz – pacjent. Polega ona na przesyłaniu danych medycznych przez sieć telekomunikacyjną czy teleinformatyczną z miejsca gdzie zostały one uzyskane (np. klinika) lub gdzie są składowane (np. baza danych) do miejsca gdzie będą analizowane (np. w celu diagnostycznym), jak również na przesyłaniu ich w kierunku odwrotnym (np. przeprowadzanie zdalnych operacji).
Zastosowanie narzędzi telemedycznych przyczynia się do usprawnienia diagnozy w przypadku, gdy dostęp do specjalisty w danej dziedzinie jest utrudniony, ponadto jest jedną z mniej kosztownych oraz znacznie bardziej oszczędnych czasowo metod monitorowania pacjentów i prewencji np. w kardiologii, jak również bardzo dobrze nadaje się do archiwizacji i przepływu danych medycznych. Dlatego powstały liczne teleinformatyczne nauki pokrewne do swych medycznych odpowiedników jak: telekardiologia, telechirurgia, telepsychiatria czy teledermatologia, zajmujące się wyszególnioną tematyką medyczną. Najbardziej szeroką kategorią związaną z usługami telematycznymi, czyli łączącymi technologie obliczeniowe z technologiami komunikacyjnymi jest telezdrowie i eZdrowie (telehealth, eHealth) – zdalna prewencja i leczenie chorób oraz zdalna opieka zdrowotna (telecare), lub rozumiane bardziej szeroko jako wszelkie działalności informacyjne, diagnostyczne, konsultacyjne, terapeutyczne i naukowe związane z przesyłaniem obrazu, dźwięku i innych danych elektronicznych związanych z problematyką zdrowia .
Telemedycyna zależy bardzo od technologii, stąd jej sukces w praktyce jest uwarunkowany jakością, sprawnością oraz ceną technologii, z jakiej korzysta. Od kilkunastu lat w ramach projektów badawczych rozwija się telemedycyna, początkowo w obszarze problematyki Health telematics, a aktualnie eHealth. Pomysły na telemedycynę często wyprzedzają aktualne możliwości technologiczne. Jednak w ostatnich latach dokonał się olbrzymi rozwój infrastruktury informatycznej i telefonii komórkowej w Europie i w Polsce, co w pełni umożliwia przesyłanie podstawowych danych i sygnałów medycznych, na przykład EKG. Pozwala to również na stały rozwój usług na przykład telemonitoringu kardiologicznego .
eHealth
eZdrowie (eHealth), informatyka zdrowia (health informatics), telematyka zdrowia (health telematics), technologie informacyjne i komunikacyjne dla zdrowia (ICT for health), medyczna informatyka (medical informatics) itd., to długa lista nazw opisujących użycie szerokiego zakresu technologii informacyjnej w opiece zdrowotnej.
eHealth to aplikacja informacyjna i technologie komunikacji, które oddziałują na sektor zdrowia. eZdrowie także może oznaczać, bardziej ogólnie, użycie internetu albo innych elektronicznych mediów do „przekazywania” zdrowia skorelowanego z informacją albo usługami .
eZdrowie to wszelkie zastosowania technologii teleinformatycznych w zapobieganiu chorobom, diagnostyce, leczeniu, kontroli oraz prowadzeniu zdrowego stylu życia. Narzędzia te przyczyniają się do usprawnienia komunikacji pomiędzy pacjentem a usługodawcami z branży opieki zdrowotnej, przekazywaniu danych pomiędzy poszczególnymi instytucjami oraz bezpośrednim kontaktom, zarówno między pacjentami, jak i pracownikami opieki zdrowotnej. Mogą one także obejmować sieci informacji na temat zdrowia, elektroniczne kartoteki, usługi telemedycyny oraz przenośne lub nadające się do noszenia na sobie urządzenia komunikacyjne, służące do wspomagania pacjenta i monitorowania jego stanu zdrowia. Narzędzia z zakresu eZdrowia mogą przynieść znaczące korzyści całemu społeczeństwu, dzięki poprawie dostępu do opieki zdrowotnej i jej jakości, skoncentrowaniu systemu opieki zdrowotnej na potrzebach pacjenta oraz poprawie skuteczności i wydajności funkcjonowania całego systemu ochrony zdrowia.
Unia Europejska jest koordynatorem interdyscyplinarnych działań w dziedzinach powiązanych ze zdrowiem, angażując w nie wszystkich zainteresowanych i działając na rzecz stworzenia Europejskiego Obszaru Zdrowia. Wśród celów szczegółowych wymieniane są: stworzenie struktury elektronicznych kartotek dzięki normalizacji zmierzającej do wymiany sprawdzonych rozwiązań, utworzenie sieci informacji łączącej punkty opieki zdrowotnej w celu koordynowania reakcji na zagrożenia dla zdrowia, zapewnienie usług zdrowotnych on-line, takich jak informacje na temat zdrowego stylu życia i zapobiegania chorobom, jak również telekonsultacje oraz wypisywanie recept i zwrot kosztów drogą elektroniczną .
Wychodząc z chęci dostarczenia dostępu do wysokiej jakości usług zdrowotnych dla wszystkich obywateli, bez względu na to, gdzie żyją, wdrożono projekt „eZdrowie dla regionów”, finansowany częściowo przez UE (Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego). Podstawę projektu strategicznej koncepcji współdziałania stanowi międzynarodowa i międzysektorowa sieć, w której bierze udział 17 partnerów z 7 krajów (Danii, Finlandii, Niemiec, Litwy, Norwegii, Polski i Szwecji).
Wśród szczegółowych celów programu wymieniane są: uwydatnienie atrakcyjności regionów poprzez wykorzystanie eZdrowia jako instrumentu dla rozwoju regionalnego, polepszenie dostępu i podniesienie jakości opieki zdrowotnej dla obywateli obszarów miejskich i wiejskich, dzielenie się wiedzą poprzez międzynarodowy transfer, standaryzację i lokalizację rozwiązań eZdrowia, promowanie akceptacji wśród pacjentów, lekarzy i innych aktorów opieki zdrowotnej usług z zakresu eZdrowia, budowanie międzynarodowej, międzysektorowej sieci i rozwijanie modelu biznesowego promującego współdziałanie w dziedzinie eZdrowia w regionie Morza Bałtyckiego, działanie w dziedzinie telekardiologii i w innych specjalnościach medycznych .