W rozmowie z Serwisem www.ABC.com.pl wyjaśnia czym jest instytucja Rzecznika Praw Pacjenta i w jakich przypadkach obywatel może z niej korzystać.
Rzecznik Praw Pacjenta jest centralnym organem administracji rządowej. Został powołany ustawą z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. Ustawa weszła w życie 21 maja 2009 r. i szczegółowo reguluje zakres zadań Rzecznika, jak również prawa przysługujące pacjentom. Rzecznik Praw Pacjenta realizuje swoje zadania przy pomocy Biura Rzecznika Praw Pacjenta. Do struktur Biura należą również Rzecznicy Praw Pacjenta Szpitala Psychiatrycznego, na dzień dzisiejszy w 50 zakładach opieki zdrowotnej 26 osób pełni tę funkcję.
Pacjent - narażony na łamanie różnych praw, zgłaszając się do Biura Rzecznika Praw Pacjenta traktowany jest indywidualnie. Pacjenci zawsze są informowani o przysługujących im środkach prawnych. Ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta wyposażyła Rzecznika w wiele instrumentów prawnych, tak aby skutecznie pomagać pacjentom. Pacjentom przysługują prawa:
- do świadczeń zdrowotnych;
- do informacji;
- do tajemnicy informacji z nim związanych;
- do wyrażenia zgody na udzielenie świadczeń zdrowotnych;
- do zgłoszenia sprzeciwu wobec opinii albo orzeczenia lekarza;
- do poszanowania intymności i godności pacjenta;
- do dokumentacji medycznej;
- do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego;
- do opieki duszpasterskiej;
- do przechowywania rzeczy wartościowych w depozycie.
Również pacjenci, którzy zwracają się do Biura w sprawach błędów medycznych otrzymują kompleksowe porady prawne na temat możliwych działań. Obecnie do Biura Rzecznika Praw Pacjenta wpływa od 3 - 5 tysięcy spraw miesięcznie związanych z naruszeniami praw pacjenta. W kontekście błędów medycznych Rzecznik Praw Pacjenta nie prowadził jeszcze postępowania w sprawie przyznania pacjentowi odszkodowania lub zadośćuczynienia przez sądy cywilne, ale kilkanaście spraw było analizowanych pod względem przyłączenia się Rzecznika do postępowania.
Rzecznik Praw Pacjenta jako organ władzy publicznej, zgodnie z art. 55 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (żądanie w sprawach cywilnych wszczęcia postępowania bądź wzięcie w nim udziału na prawach przysługujących prokuratorowi), jest obowiązany postępować zgodnie z konstytucyjną zasadą subsydiarności. Zasada ta zobowiązuje każdego Rzecznika (również Rzecznika Praw Obywatelskich, Rzecznika Praw Dziecka) do podejmowania interwencji dopiero wtedy, gdy pacjent wykorzystał już inne prawne środki działania.
Jakie działania może podjąć pacjent? Może on dochodzić swoich praw w związku z błędem medycznym u Okręgowego Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej przy właściwej Okręgowej Izbie Lekarskiej. Może również złożyć zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa w prokuraturze oraz dochodzić odszkodowania i zadośćuczynienia na zasadach ogólnych przed właściwym sądem cywilnym.
Obecnie trwają prace legislacyjne dotyczące zmiany ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, polegające na wprowadzeniu możliwości dochodzenia odszkodowań na drodze administracyjnej. Mają one na celu skrócenie czasu dochodzenia roszczeń przez poszkodowanych pacjentów. Projekt jest wzorowany w części na rozwiązaniach państw skandynawskich, w których systemy odszkodowawcze nie są oparte o zasadę winy. Propozycję odszkodowania będzie przedstawiał zakład ubezpieczeń, który zawarł odpowiednią umowę ubezpieczenia ze szpitalem. Nowelizacja ustawy ma również na celu zmniejszenie obciążenia sądów powszechnych poprzez zapewnienie alternatywnego postępowania przed wojewódzką komisją. Natomiast dla poszkodowanych pacjentów oznacza to szybkość postępowania (nie dłużej niż trzy miesiące) oraz niższe koszty dochodzenia swoich praw.
Pacjent w przypadku naruszenia jego praw może zgłosić się do Rzecznika Praw Pacjenta za pośrednictwem bezpłatnej infolinii - 800 - 190 - 590 - czynnej od poniedziałku do piątku w godz. 9.00 - 21.00, pisemnie drogą elektroniczną na adres sekretariat@bpp.gov.pl lub przyjść osobiście do Biura, które znajduje się w Warszawie przy Al. Zjednoczenia 25. Pracownicy Biura - specjaliści z zakresu ochrony zdrowia i prawnicy - dyżurujący przy telefonach, często podejmują natychmiastowe telefoniczne interwencje w zakładach opieki zdrowotnej, jeśli zachodzi taka potrzeba.
Dziękujemy i zapraszamy na konferencję.