Czy pielęgniarka udzielająca świadczeń w gabinecie diagnostyczno-zabiegowym na zlecenie lekarza POZ, może pobierać krew do badań?

Kto może pobierać krew w punkcie pobrań: (pielęgniarka, położna, technik analityki medycznej?

Nie ma przeszkód, by w gabinecie zabiegowym lekarza POZ prowadzona była również działalność polegającą na pobieraniu krwi do badań diagnostycznych. Gabinet ten winien jednak spełniać wymagania określone w przepisach odnoszących się do diagnostyki laboratoryjnej. Pobieranie krwi żylnej z żył obwodowych kończyn może być wykonywane przez diagnostę laboratoryjnego, licencjata kierunku analityka medyczna oraz technika analityki medycznej. Pielęgniarka i położna może pobierać krew pod warunkiem uzyskania tytułu specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa.

Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 r. o publicznej służbie krwi - dalej u.p.s.k. pobieranie krwi i oddzielanie jej składników jest dopuszczalne wyłącznie przez jednostki organizacyjne publicznej służby krwi, o których mowa w art. 4 ust. 3 pkt 2-4 u.p.s.k., po uzyskaniu akredytacji, a w zakresie pobierania krwi w celu wytwarzania produktów krwiopochodnych, po uzyskaniu zezwolenia Głównego Inspektora Farmaceutycznego. Przepis ten jednak, zgodnie z art. 14 ust. 2 u.p.s.k., nie dotyczy pobrania krwi w celach diagnostycznych. Postawione zagadnienie należy ocenić zatem w świetle przepisów dotyczących diagnostyki laboratoryjnej.

Stosownie do treści art. 6b ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o diagnostyce laboratoryjnej - dalej u.o.d.l., osoby uprawnione, o których mowa w art. 6 i 6a u.o.d.l., w zależności od posiadanych kwalifikacji zawodowych, mogą wykonywać zabiegi i czynności polegające na pobraniu od pacjenta materiału do badań laboratoryjnych. Kwalifikacje wymagane do wykonywania poszczególnych czynności w tym zakresie określa rozporządzenie Ministra Zdrowia z 3 listopada 2004 r. w sprawie wykazu zabiegów i czynności polegających na pobraniu od pacjenta materiału do badań laboratoryjnych, stanowiąc w tym zakresie, że pobieranie krwi żylnej z żył obwodowych kończyn zgodnie z aktualnym stanem wiedzy medycznej oraz pobieranie krwi włośniczkowej z opuszki palca i palucha, z piętki i płatka ucha zgodnie z aktualnym stanem wiedzy medycznej może być wykonywane przez osobę posiadającą uprawnienia diagnosty laboratoryjnego, licencjata na kierunku analityka medyczna lub technika analityki medycznej. Uprawnienie takie posiada także lekarz posiadający specjalizację w dziedzinie przydatnej do wykonywania czynności diagnostyki laboratoryjnej, oraz, na podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 7 listopada 2007 r. w sprawie rodzaju i zakresu świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych udzielanych przez pielęgniarkę albo położną samodzielnie bez zlecenia lekarskiego pielęgniarka i położna może pobierać krew pod warunkiem uzyskania tytułu specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa.

Z kolei odnośnie warunków lokalowych rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 3 marca 2004 r. w sprawie wymagań, jakim powinno odpowiadać medyczne laboratorium diagnostyczne - dalej r.s.w., w § 4 ust. 1 pkt 4 r.s.w. wymaga aby na terenie laboratorium wyodrębnione było pomieszczenie służące do obsługi pacjentów, w przypadku gdy na terenie laboratorium jest również pobierany materiał do badań. W takiej jednak sytuacji, zgodnie z § 5 ust. 1 r.s.w. laboratorium winno posiadać wyposażenie właściwe dla zakresu prowadzonej działalności, w tym wyposażenie umożliwiające pobieranie materiału. Wynika stąd, iż nie każde laboratorium diagnostyczne musi zapewniać pobór materiału do badań, jednak pobór taki nie może następować w innych warunkach, niż określone dla laboratoriów. Wniosek taki płynie ponadto również z treści rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 23 marca 2006 r. w sprawie standardów jakości dla medycznych laboratoriów diagnostycznych i mikrobiologicznych. Określa ono warunki pobierania materiału do badań, warunki transportu takich materiałów oraz ich przechowywania.