Odpowiedź:

Jeśli osoba posiadająca legitymację Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi jest świadczeniobiorcą, o którym mowa w art. 43 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 581 z późn. zm.) - dalej u.ś.o.z., tj. jest ubezpieczonym bądź spełnia kryteria dochodowe, o których mowa w art. 8 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 163 z późn. zm.) - dalej u.o.p.s., bądź jest w okresie ciąży, porodu lub połogu, wtedy będzie uprawniona m.in. do skorzystania z bezpłatnego (do wysokości limitu finansowania) zaopatrzenia w leki znajdujące się w wykazie leków refundowanych. Jeśli natomiast nie można jej zaliczyć do świadczeniobiorców, o których mowa w art. 2 u.ś.o.z., to uprawnienia powyższe nie przysługują.

Uzasadnienie:
Świadczeniobiorcy, który posiada tytuł "Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi" lub "Zasłużonego Dawcy Przeszczepu" i przedstawi legitymację, przysługuje bezpłatne (do wysokości limitu finansowania) zaopatrzenie w:
1) leki, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego, wyroby medyczne, w stosunku do których Minister Zdrowia wydał ostateczne decyzje o objęciu refundacją, w całym zakresie zarejestrowanych wskazań i przeznaczeń,
2) leki, które Zasłużony Honorowy Dawca Krwi lub Zasłużony Dawca Przeszczepu, może stosować w związku z oddawaniem krwi lub w związku z oddawaniem szpiku lub innych regenerujących się komórek i tkanek albo narządów,
W celu realizacji wyżej wymienionych uprawnień konieczne jest przedstawienie recepty wystawionej przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego lub felczera ubezpieczenia zdrowotnego lub lekarza, lekarza dentystę, felczera, z którymi Fundusz zawarł umowę upoważniającą do wystawiania recept refundowanych (art. 43 u.ś.o.z.).
Zgodnie z art. 2 u.ś.o.z. świadczeniobiorcami są:
1) osoby objęte powszechnym - obowiązkowym i dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym, zwane dalej "ubezpieczonymi",
2) inne niż ubezpieczeni osoby posiadające miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, które posiadają obywatelstwo polskie lub uzyskały w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą, lub zezwolenie na pobyt czasowy udzielone w związku z okolicznością, o której mowa w art. 159 ust. 1 pkt 1 lit. c lub d ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (Dz. U. poz. 1650 z późn. zm.) - dalej u.o.c., spełniające kryterium dochodowe, o którym mowa w art. 8 u.o.p.s., co do których nie stwierdzono okoliczności, o której mowa w art. 12 u.o.p.s. (dysproporcji między udokumentowaną wysokością dochodu a sytuacją majątkową osoby lub rodziny wskazującą, że osoba ta lub rodzina jest w stanie przezwyciężyć trudną sytuację życiową, wykorzystując własne zasoby majątkowe,), na zasadach i w zakresie określonych dla ubezpieczonych.
3) inne niż wymienione w pkt 1 i 2 osoby, które nie ukończyły 18. roku życia:
a) posiadające obywatelstwo polskie lub
b) które uzyskały w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą lub zezwolenie na pobyt czasowy udzielone w związku z okolicznością, o której mowa w art. 159 ust. 1 pkt 1 lit. c lub d u.o.c., posiadające miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
4) inne niż wymienione w pkt 1-3 osoby posiadające miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, które są w okresie ciąży, porodu lub połogu:
a) posiadające obywatelstwo polskie lub
b) które uzyskały w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą, lub zezwolenie na pobyt czasowy udzielone w związku z okolicznością, o której mowa w art. 159 ust. 1 pkt 1 lit. c lub d u.o.c.
Zgodnie natomiast z art. 8 u.o.p.s. kryteria dochodowe są następujące:
- dla osoby samotnie gospodarującej - dochód nieprzekraczający 461 zł, - tzw. "kryterium dochodowe osoby samotnie gospodarującej",
- dla osoby w rodzinie - dochód na osobę nieprzekraczający kwoty 316 zł, - tzw. "kryterium dochodowe na osobę w rodzinie",
- dla rodziny - dochód nieprzekraczający sumy kwot kryterium dochodowego na osobę w rodzinie - tzw. "kryterium dochodowe rodziny".
Za dochód zgodnie z wyżej wymienioną ustawą uważa się sumę miesięcznych przychodów z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku lub w przypadku utraty dochodu z miesiąca, w którym wniosek został złożony, bez względu na tytuł i źródło ich uzyskania, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, pomniejszoną o:
- miesięczne obciążenie podatkiem dochodowym od osób fizycznych;
- składki na ubezpieczenie zdrowotne określone w przepisach o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz ubezpieczenia społeczne określone w odrębnych przepisach;
- kwotę alimentów świadczonych na rzecz innych osób.
Do dochodu nie wlicza się:
- jednorazowego pieniężnego świadczenia socjalnego;
- zasiłku celowego;
- pomocy materialnej mającej charakter socjalny albo motywacyjny, przyznawanej na podstawie przepisów o systemie oświaty;
- wartości świadczenia w naturze;
- świadczenia przysługującego osobie bezrobotnej na podstawie przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z tytułu wykonywania prac społecznie użytecznych;
- świadczenia pieniężnego i pomocy pieniężnej, o których mowa w ustawie z dnia 20 marca 2015 r. o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych (Dz. U. poz. 693);
- dochodu z powierzchni użytków rolnych poniżej 1 ha przeliczeniowego.
Inaczej dochód liczy się w przypadku prowadzenia działalności gospodarczej.
Zatem jeśli osoba posiadająca legitymację Zasłużonego Honorowego Dawcy krwi jest świadczeniobiorcą, o którym mowa w art. 43 u.ś.o.z. tj. jest ubezpieczonym bądź spełnia kryteria dochodowe, o których mowa w art. 8 u.o.p.s. bądź jest w okresie ciąży, porodu lub połogu, wtedy będzie uprawniona m.in. do skorzystania z bezpłatnego (do wysokości limitu finansowania) zaopatrzenia w leki znajdujące się w wykazie leków refundowanych. Jeśli natomiast nie można jej zaliczyć do świadczeniobiorców, o których mowa w art. 2 u.ś.o.z., to uprawnienia powyższe nie przysługują.
Lek, o którym mowa w pytaniu przysługuje świadczeniobiorcom będących zasłużonymi honorowymi dawcami krwi bądź nieodpłatnie (np. Valsacor 160 - 60 i 90 tabl.) bądź z niewielką dopłatą pacjenta (np. Valsacor 80 - 60 tabl.), w zależności od ilości substancji czynnej, wielkości opakowania, producenta itp.
Szczegóły odpłatności można po zaznaczeniu uprawnień sprawdzić np. na stronie Ministerstwa Zdrowia pod adresem: bil.aptek.pl/servlet/pacjent/fupraw

Monika Kwiatkowska

Odpowiedzi udzielono 3.11.2015 r.