Pacjent przebywający w szpitalu (długoterminowy pobyt na oddziale szpitalnym) zwrócił się z prośbą o wyrażenie zgody na prowadzenie dodatkowej rehabilitacji ruchowej przez zewnętrznego specjalistę (spoza tego szpitala) na podstawie umowy zawartej między pacjentem a podmiotem zewnętrznym (rehabilitantem).
Czy szpital (podmiot leczniczy działający w formie SP ZOZ) może wyrazić zgodę na prośbę pacjenta?
Zdaniem szpitala, wyrażenie takiej zgody nie jest możliwe, gdyż art. 34 u.p.p. (który mógłby stanowić ewentualną podstawę przedmiotowego wniosku pacjenta) dotyczy dodatkowej opieki pielęgnacyjnej (która nie może polegać na udzielaniu świadczeń zdrowotnych), podczas gdy rehabilitacja o której mowa we wniosku pacjenta stanowiłaby świadczenie zdrowotne. Zdaniem szpitala, dodatkowym uzasadnianiem odmowy jest jego obowiązek nadzorowania kompleksowego udzielania świadczeń zdrowotnych pacjentowi w ramach pobytu w szpitalu, co byłoby utrudnione w sytuacji, gdy części świadczeń zdrowotnych udzielałby podmiot zewnętrzny.
Rozumowanie zadającego pytanie jest słuszne. Pacjent nie ma prawa domagać się realizacji świadczeń zdrowotnych przez podmiot zewnętrzny. Wprawdzie nie ma regulacji wyraźnie zakazujących tego typu praktyk, jednak wyrażenie zgody na realizacje świadczeń zdrowotnych przez podmiot zewnętrzny jest ryzykowne, jak również może dezorganizować pracę placówki.
Podmiot leczniczy, zgodnie z postanowieniami art. 17 ust. 1 pkt 3 ustawy z 15 kwietnia 2011 roku o działalności leczniczej - dalej u.dz.l. jest zobowiązany zapewniać udzielanie świadczeń zdrowotnych wyłącznie przez osoby wykonujące zawód medyczny oraz spełniające wymagania zdrowotne określone w odrębnych przepisach.
Ponadto w przypadku realizowania świadczeń rehabilitacyjnych na podstawie umowy z Narodowym Funduszem Zdrowia jest zobowiązany spełnić wymogi w zakresie organizacji udzielania świadczeń oraz warunków kwalifikacyjnych i sprzętowych wynikające z rozporządzenia Ministra Zdrowia z 6 listopada 2013 roku w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu rehabilitacji leczniczej.
Podmiot leczniczy odpowiada za szkody będące następstwem udzielania świadczeń zdrowotnych na zasadach ogólnych, a w przypadku zawarcia umowy (przez ten podmiot z innymi podmiotami i osobami) odpowiada solidarnie z tymi podmiotami. W przypadku realizacji świadczeń zdrowotnych przez podmiot zewnętrzny nie związany umową z tym podmiotem leczniczym, na terenie szpitala, podmiot leczniczy nie ma możliwości formalnoprawnych zweryfikowania kwalifikacji osoby udzielającej świadczeń opieki zdrowotnej.
Zatem wyrażenie zgody na realizacji świadczeń zdrowotnych przez taką osobę wiąże się z ryzykiem wyrządzenia szkody pacjentowi, za które podmiot może ponosić odpowiedzialność. Ponadto jak słusznie zauważył zadający pytanie, podstawy prawnej do wyrażenia zgody na wykonywanie świadczeń rehabilitacyjnych, nie może stanowić art. 34 ustawy z 6 listopada 2008 roku o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta – dalej u.p.p. albowiem dotyczy on prawa do dodatkowej opieki pielęgnacyjnej, która nie polega na udzielaniu świadczeń zdrowotnych.