Od 3 lat robię specjalizację z psychiatrii w trybie rezydenckim w klinice psychiatrii. Mój kierownik specjalizacji jest ordynatorem oddziału psychiatrycznego z sąsiedniego miasta (notabene jest szefem oddziału klinicznego, uczy studentów, ale nie ma etatu z kliniki). Kilka dni temu dostałem pismo z kliniki, zgodnie z którym mam zmienić szefa specjalizacji na osobę pracującą w tejże klinice (nie podano mi podstawy prawnej tej decyzji). W takiej sytuacji jak ja jest kilkanaście osób w regionie. Moje pytania:

- czy taka zmiana jest możliwa i czy ewentualnie mogę odmówić zmiany kierownika specjalizacji (co na ten temat mówią przepisy)? 

- czy nie jest tak, że prawo nie działa wstecz? 3 lata temu moja decyzja o wyborze kierownika specjalizacji była przyjęta z dużą aprobatą.


Przepisy nie zabraniają dokonywania zmiany kierownika specjalizacji, ale rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 października 2005 r. w sprawie specjalizacji lekarzy i lekarzy dentystów zawiera przepis przejściowy nakazujący dokończenie specjalizacji trwających w dniu wejścia w życie nowych zasad pod kierunkiem wybranych na początku specjalizacji kierowników. W tym aspekcie zasada nie działania prawa wstecz jest zachowana.

Podstawą prawną odbywania specjalizacji przez lekarzy jest art. 16 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz. U. z 2002 r. Nr 21, poz. 204, z późn. zm.; dalej jako: u.z.l.l.d.) Z delegacji art. 16 ust. 2 u.z.l.l.d. szczegółowe zasady odbywania specjalizacji reguluje Rozporządznie Ministra Zdrowia z dnia 20 października 2005 r. w sprawie specjalizacji lekarzy i lekarzy dentystów (Dz. U. z 2005 r. Nr 213, poz. 1779; dalej jako: r.s.l.). Pytający rozpoczął odbywanie specjalizacji pod rządami Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 6 sierpnia 2001 r. w sprawie specjalizacji lekarzy i lekarzy stomatologów (Dz. U. z 2001 r. Nr 83, poz. 905, z późn. zm.; dalej jako: s.r.s.l.). Oba akty zawierają jednobrzmiącą zasadę, że kierownikiem specjalizacji jest lekarz wybrany przez lekarza odbywającego specjalizację. Innymi słowy o osobie kierownika decyduje specjalizant. Taką treść zawiera § 25 ust. 2 r.s.l. oraz § 16 ust. 2 s.r.s.l. Niewielka modyfikacja zaszła co prawda w przepisach określających kwalifikacje formalne kierownika specjalizacji, niemniej § 49 r.s.l (nowego rozporządzenia) stanowi, że kierownicy specjalizacji oraz lekarze prowadzący staże kierunkowe, wyznaczeni na podstawie dotychczasowych przepisów, pełnią nadal swoje funkcje. Wszystko to oznacza, że nie została naruszona zasada wyboru kierownika specjalizacji przez lekarza odbywającego specjalizację. Jednocześnie przepis przejściowy - zacytowany wyżej § 49 r.s.l - nakazuje utrzymanie funkcji kierowników specjalizacji wybranych przed wejściem w życie nowego rozporządzenia. Jeżeli zatem wniosek o zmianę kierowników wynika z wejścia w życie r.s.l. (nowego rozporządzenia) żądanie to jest niezgodne z prawem z mocy § 49 r.s.l. W pytaniu powołano się na fakt nie istnienia stosunku pracy między kierownikiem specjalizacji a kliniką. Okoliczność ta nie może stanowić podstawy dyskwalifikacji lekarza z kręgu osób uprawnionych do pełnienia funkcji kierownika specjalizacji. § 11 r.s.l. stanowi bowiem, ż kierownikiem specjalizacji może być także lekrz posiadający specjalizację lub tytuł specjalisty w dziedzinie medycyny rodzinnej prowadzących indywidualne specjalistyczne praktyki lekarza rodzinnego lub udzielających świadczeń zdrowotnych w ramach grupowej praktyki lekarskiej albo zatrudnionych w zakładach opieki zdrowotnej w poradniach lekarza rodzinnego lub poradniach udzielających świadczeń zdrowotnych w zakresie kompetencji lekarza rodzinnego.

Nie jest zatem tak, że osoba niezatrudniona w klinice nie może być kierownikiem specjalizacji. Kierownikiem może być każdy kto: posiada specjalizację i praktykuje w jednej z form przewidzianych przepisami u.z.l.l.d., tj. w ramach indywidualnej lub grupowej praktyki, w ramach stosunku służbowego bądź umowy o pracę. Chodzi więc o to, by kierownik specjalizacji posiadał tytuł prawny do praktykowania.