Proszę o jednoznaczną odpowiedź na pytanie: czy do kierowcy w transporcie sanitarnym mają zastosowanie przepisy ustawy o czasie pracy kierowców?
W Serwisie Prawo i Zdrowie na pytanie: Jak interpretować przepisy ustawy czasu pracy kierowcy? Czy w przypadku transportu sanitarnego można przekroczyć dopuszczalny czas tzn. 12 godzin na dobę? - pada odpowiedź "NIE".
Natomiast w Serwisie Prawo Pracy i Ubezpieczeń Społecznych na pytanie: Czy do kierowcy karetki poniżej 3,5 ton zatrudnionego w SP ZOZ, który razem z sanitariuszem przewozi chorych należy stosować ustawę o czasie pracy kierowców czy jeszcze inne przepisy zawarte w innych aktach prawnych? Czy w stosunku do tego kierowcy można stosować art. 15 ustawy o czasie pracy kierowców w zakresie "pozostałych kierowców" czas pracy można przedłużyć do 12 godzin na dobę? - pada odpowiedź "TAK".
Która z odpowiedzi jest właściwa?


Do czasu pracy kierowców transportu sanitarnego zatrudnionych w zakładzie opieki zdrowotnej zastosowanie mają przepisy ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 14, poz. 89 z późn. zm.; dalej jako: u.z.o.z.). Zgodnie z art. 32i u.z.o.z., dla kierowców transportu sanitarnego zatrudnionych w zakładzie opieki zdrowotnej, jeżeli jest to uzasadnione rodzajem pracy lub jej organizacją, mogą być stosowane rozkłady czasu pracy, w których dopuszczalne jest przedłużenie wymiaru czasu pracy do 12 godzin na dobę. W tych rozkładach czas pracy nie może przekraczać przeciętnie 40 godzin na tydzień w przyjętym okresie rozliczeniowym. Tak więc rację ma autorka odpowiedzi zamieszczonej w Serwisie Prawo i Zdrowie.


Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców (Dz. U. Nr 92, poz. 879 z późn. zm.; dalej jako: u.c.p.k.), określa:
1) czas pracy kierowców wykonujących przewóz drogowy, zatrudnionych na podstawie stosunku pracy;
2) obowiązki pracodawców w zakresie wykonywania przewozów drogowych;
3) zasady stosowania norm dotyczących okresów prowadzenia pojazdów, obowiązkowych przerw w prowadzeniu i gwarantowanych okresów odpoczynku, określonych rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 561/2006 z dnia 15 marca 2006 r. w sprawie harmonizacji niektórych przepisów socjalnych odnoszących się do transportu drogowego oraz zmieniającym rozporządzenia Rady (EWG) Nr 3821/85 i (WE) 2135/98, jak również uchylającym rozporządzenie Rady (EWG) Nr 3820/85 (Dz. U. UE L 102 z 11.04.2006, str. 1 z późn. zm.) oraz Umową europejską dotyczącą pracy załóg pojazdów wykonujących międzynarodowe przewozy drogowe (AETR), sporządzoną w Genewie dnia 1 lipca 1970 r. (Dz. U. z 1999 r. Nr 94, poz. 1086 i 1087),
4) okresy prowadzenia pojazdów, obowiązkowe przerwy w prowadzeniu i gwarantowane okresy odpoczynku kierowców:
a) zatrudnionych na podstawie stosunku pracy,
b) niebędących pracownikami
- wykonujących przewozy regularne na trasach nieprzekraczających 50 km pojazdami, o których mowa w rozporządzeniu Nr 561/2006 (art. 1 u.c.p.k).

Zgodnie z art. 4 pkt 2 u.c.p.k. obowiązuje nas definicja przewozu drogowego zawarta w rozporządzeniu Nr 561/2006. Przewozem drogowym jest więc każda podróż odbywana w całości lub części po drogach publicznych przez pojazd, z ładunkiem lub bez, używanym do przewozu osób lub rzeczy (art. 4 lit. a rozporządzenia Nr 561/2006). Artykuł 3 rozporządzenia Nr 561/2006 zawiera katalog przewozów drogowych, do których zastosowania nie znajdują przepisy tego rozporządzenia. Są to m.in. przewozy drogowe: pojazdami używanymi w razie wypadków lub do prowadzenia działań ratunkowych, w tym pojazdami używanymi w niezarobkowym przewozie pomocy humanitarnej oraz pojazdami specjalistycznymi używanymi do celów medycznych (art. 3 lit. d oraz e rozporządzenia Nr 561/2006). Zatem do przewozu pojazdami sanitarnymi nie ma zastosowania rozporządzenie Nr 561/2006.

Natomiast przepisy ustawy o czasie pracy kierowców nie mają zastosowania do czasu pracy kierowców transportu sanitarnego. Wynika to z art. 5 u.c.p.k., w którym czytamy, że przepisy rozdziału: Czas pracy kierowców zatrudnionych na podstawie stosunku pracy, znajdują zastosowanie do kierowców zatrudnionych na podstawie stosunku pracy, jeżeli przepisy innych ustaw nie stanowią inaczej. Taką inną ustawą jest właśnie ustawa o zakładach opieki zdrowotnej. W art. 32g ust. 2 u.z.o.z. określono, że czas pracy pracowników technicznych, obsługi i gospodarczych, a więc w tym także kierowców, nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin na tydzień. Jest to rozwiązanie racjonalne, przyjmując, że intencją ustawodawcy było objęcie pracowników zakładów opieki zdrowotnej, w tym także kierowców transportu sanitarnego, regulacją jednej ustawy w zakresie ich czasu pracy. Czas pracy pracowników zakładów opieki zdrowotnej kształtuje się odmiennie w stosunku do regulacji z ustawy o czasie pracy kierowców. Na postawie wspomnianego art. 32i u.z.o.z. dopuszczalne jest przedłużenie do 12 godzin na dobę, przeciętnie 40 godzin na tydzień w przyjętym okresie rozliczeniowym, czasu pracy kierowcy transportu sanitarnego, co jest zbieżne zresztą z zapisem art. 15 ust. 1 u.c.p.k. Jednak zgodnie z art. 32i u.z.o.z. wprowadzenie przez pracodawcę równoważnego czasu pracy (gdy przedłużony dobowy wymiar czasu pracy jest równoważony krótszym dobowym czasem pracy w niektórych dniach, lub dniami wolnymi od pracy) wymaga zawsze istnienia obiektywnych i wiarygodnych powodów, nie może być bowiem stosowane dowolnie.