Nad powstaniem wypożyczalni czuwa Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej. Koordynatorem operacyjnym jest Rządowa Agencja Rezerw Strategicznych (RARS). Celem wypożyczalni ma być umożliwienie osobom z niepełnosprawnościami bezpłatne skorzystanie z wysokiej jakości sprzętu rehabilitacyjnego.

 

- Idea wypożyczalni rozwiązuje kilka nawarstwiających się od lat problemów. Dobre technologie są bardzo drogie. Dofinansowanie z NFZ do wózka aktywnego to 3 tys., a jego całkowity koszt to kilka tysięcy, więc wciąż jesteśmy w lesie. To znaczy, że Polacy z niepełnosprawnością korzystają ze sprzętu podstawowego, bo nie stać ich na lepsze technologie wspomagające. Zdecydowaliśmy, że wypożyczalnia będzie dedykowana drogiemu, nowoczesnemu sprzętowi – mówi wiceminister rodziny Paweł Wdówik, pełnomocnik rządu ds. osób z niepełnosprawnościami. Podkreślił, że obecnie nie ma niezależnego ciała doradczego, które pomaga w doborze takiego sprzętu. Wypożyczalnia będzie oferowała taką możliwość.

Czytaj także na Prawo.pl:  Będzie więcej pieniędzy na zatrudnianie niepełnosprawnych - Senat poparł zmiany>>

 

Wypożyczalnia sprzętu ma działać w ramach programu PFRON

Osoba z niepełnosprawnością będzie mogła złożyć wniosek, w którym zdefiniuje swoje trudności w funkcjonowaniu, będzie mogła też zasugerować optymalne rozwiązanie dla nich. Lokalny doradca będzie miał pomóc w doborze sprzętu.

Wiceminister Wdówik wyjaśnił, że jako osoba odpowiedzialna za stworzenie listy sprzętu, który ma być dostępny w wypożyczalni, skorzystał z pomocy ekspertów wskazanych przez przewodniczącą Krajowej Rady Konsultacyjnej ds. Osób Niepełnosprawnych, która jest  organem opiniodawczo-doradczym pełnomocnika rządu do spraw osób niepełnosprawnych. Jak dodał sprzęt został wybrany pod kątem czterech grup niepełnosprawności: ruchu, słuchu, wzroku i trudności w komunikacji.

Liczba sprzętu była szacowana na podstawie danych z NFZ wynikających z udzielanych dofinansowań na określony rodzaj sprzętu. Lista została zaakceptowana przez premiera, a RARS dokonał zakupów. – W międzyczasie przystąpiliśmy do uruchomienia programu z PFRON w sprawie tej wypożyczalni. W zeszłym tygodniu został przyjęty przez Radę Nadzorczą PFRON i czeka na jak najszybsze uruchomienie – dodał Paweł Wdówik.

Czytaj w LEX: Odpisy i wpłaty na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych a koszty uzyskania przychodów >>>

 

Zakup sprzętu przez RARS w trybie zastrzeżonym

Posłowie opozycji na posiedzeniu sejmowej Komisji Polityki Społecznej i Rodziny oraz Komisji Zdrowia zgłaszali wiele zastrzeżeń do sposobu procedowania zakupu sprzętu do wypożyczalni. Przede wszystkim pytali o to dlaczego RARS dokonał ich pod klauzulą tajności, w trybie bezprzetargowym. Ich wątpliwości budzi także usytuowanie wypożyczalni w Ełku.

– Organizacje społeczne chciały uczestniczyć w pracach nad tym projektem, ale nie zostały dopuszczone. Dlaczego? – pytała posłanka Marzena Okła-Drewnowicz. – Agencja Rezerw nie ma możliwości wypożyczenia sprzętu bezpłatnie – dodała.

Poseł Rajmund Miller podkreślił, że RARS może wypożyczać sprzęt samorządom, ale nie osobom fizycznym i nie bezpłatnie. Wątpliwości budzi krótki termin osiem dni na dokonanie zakupów. Sprzęt nie stanowi rezerw strategicznych, więc dlaczego łóżka czy wózki objęto klauzulą tajności – pytał.

Czytaj w LEX: Ulga rehabilitacyjna na przykładach >>>

Jak wyjaśniła Iwona Cupriak, radca prawny z RARS, większość decyzji w RARS jest wydawana w trybie zastrzeżonym. – RARS otrzymało decyzję w tej sprawie w trybie zastrzeżonym, co zdeterminowało jej dalsze działania. Agencja jest agencją wykonawczą – podkreśliła. – Agencja dokonuje zakupów na podstawie wewnętrznej procedury zakupowej. W Ełku znajduje się magazyn RARS, ale miejsce magazynu nie determinuje miejsca wypożyczalni – dodała.

Jak podkreślił wiceminister Wdówik, wypożyczalnia jeszcze nie funkcjonuje. - Teraz zostanie wyłoniony operator programu przyjętego przez PFRON i jemu zostanie przekazany sprzęt. W programie PFRON wszystkie elementy procedury wypożyczania sprzętu są zawarte i nie są niejawne – powiedział. Na razie PFRON nie udostępnił informacji o założeniach programu.

Czytaj też: Orzecznictwo o niepełnosprawności - poradnik na przykładach >>>

 

Zabrakło konsultacji społecznych

Na brak konkretów dotyczących szczegółów działania wypożyczalni zwracała uwagę także strona społeczna. Tomasz Michałek, dyrektor biura Koalicji na Pomoc Niesamodzielnym zaznaczył, że wypożyczalnia jest bardzo potrzebna, ale nie jedna, centralna. – Nigdzie na świecie nie sprawdziło się takie rozwiązanie, co sprawdziliśmy. Czemu w Polsce nie próbujemy poszerzyć systemu refundacji o wypożyczalnie – pytał.

Chęć przyłączenia się do prac nad tym projektem zgłosił także Jerzy Płókarz, reprezentujący Łódzki Sejmik Osób z Niepełnosprawnościami oraz prezes Krajowego Sztabu Ratownictwa Społecznej Sieci Ratunkowej. – Każda inicjatywa, która zwiększa możliwość pomocy osobom niepełnosprawnym i korzystanie ze sprzętu jest niezwykle cenna. Łódzki Sejmik od kilku lat prowadzi wypożyczalnię. Zgłaszam się do pana ministra jak możemy współpracować i jak osoby niepełnosprawne będą mogły skorzystać z tego. Na razie mamy za mało informacji, żeby ocenić, poza jedną – że jest sprzęt – mówił.

Prezes Izby POLMED Arkadiusz Grądkowski podkreślił, że zakupy sprzętu były skonsultowane z wąską grupą. – Nie wiemy jaki sprzęt został zakupiony. Wiemy, że ma być jakaś wypożyczalnia, nie znamy wciąż planu, żadnego projektu nie widziałem. Porozmawiajmy w ramach konsultacji społecznych, co zrobić z tym sprzętem, żeby osoby niepełnosprawne mogły skorzystać.

Czytaj w LEX: Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej – komentarz praktyczny >>>

 

Potrzebna dobra organizacja i proste procedury wypożyczania sprzętu

Fundacja Eco Textil ma już kilkuletnie doświadczenie w prowadzeniu bezpłatnej wypożyczalni sprzętu drobnego jak kule, balkoniki, wózki i łóżka. Od 2017 r. prowadzi w całej Polsce ponad 200 punktów stacjonarnych, a od 2019 r. także wypożyczalnię internetową. Z tej ostatniej do dziś skorzystało blisko 3 tys. osób. – Dysponujemy 600 łóżkami i obecnie wszystkie są wypożyczone i kolejne osoby czekają w kolejce. Wypożyczamy sprzęt na tak długo jak ktoś go potrzebuje. Obecnie wypożyczający nie płacą już nawet za kuriera.

Czytaj w LEX: Forma „rozpatrzenia wniosku” o udzielenie środków z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych - LINIA ORZECZNICZA >>>

Zapotrzebowanie jest ogromne – mówi Monika Lipnicka, prezes Fundacji Eco Textil. Jak dodaje to właśnie łóżka, wózki i rowery trójkołowe są najbardziej potrzebne. – Na pewno taka centralna wypożyczalnia, która dysponowałaby specjalistycznym sprzętem np. typu koncentratory tlenu czy podnośniki ma szansę się sprawdzić. Jednak pod warunkiem, że będzie doskonale zorganizowana, a procedury wypełniania wniosku maksymalnie uproszczone – ocenia. Zaznacza, że często korzystają z usług Fundacji osoby, które nie są aż tak sprawne w obsłudze komputera i internetu i choć formularz jest bardzo intuicyjny i prosty, i tak nierzadko wypożyczający mają wiele pytań.

Czytaj w LEX: Miesięczne dofinansowanie wynagrodzenia osób niepełnosprawnych >>>

Czytaj w LEX: Zatrudnianie pracowników niepełnosprawnych - uprawnienia niepełnosprawnych i korzyści dla pracodawców >>>