Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji opublikowała raport „Moje zdrowie – bilans zdrowia osoby dorosłej”. Bilanse dorosłych (BZD) będą świadczeniem gwarantowanym w ramach podstawowej opieki zdrowotnej. Zgodnie z opracowaną Kartą Świadczenia Opieki Zdrowotnej (KŚOZ), będą wykonywane u każdej osoby dorosłej po ukończeniu 20. roku życia, niezależnie od wywiadu zdrowotnego. U osób w wieku 20–59 lat nie częściej niż raz na 5 lat, a u pacjentów w wieku 60 lat i więcej - nie częściej niż co 3 lata. Warunkiem ma być złożenie deklaracji do lekarza POZ.

Bilanse zdrowia dorosłych mają poprawić wczesną wykrywalności chorób układu krążenia i cukrzycy, chorób nerek, zaburzeń funkcji tarczycy, wybranych chorób onkologicznych, wybranych chorób infekcyjnych (HCV) oraz zaburzeń psychicznych i poznawczych. Innym celem jest zwiększenie odsetka realizacji szczepień zalecanych w populacji osób dorosłych. Poza tym, profilaktyka pierwotna z położeniem nacisku na edukację, modyfikację stylu życia, ograniczy czynniki ryzyka występowania tych schorzeń. BZD miałyby być też wsparciem postaw prozdrowotnych. – Wczesne identyfikacje chorób i czynników ryzyka umożliwiają wdrożenie leczenia i zapobiegają rozwojowi chorób i ich powikłań. Tym samym przynosi to korzyści zarówno w zmniejszeniu zachorowalności, jak i śmiertelności. Ponadto zapobiega inwalidztwu oraz zwiększa jakość życia – wskazuje prof. dr hab. n. med. Ilona Kurnatowska, konsultant krajowa ds. chorób wewnętrznych.

 

Badania w ramach bilansu zdrowia

Ocena stanu zdrowia będzie dotyczyć takich obszarów, jak: styl życia, wywiad rodzinny (m.in. choroby uwarunkowane genetycznie), choroby sercowo-naczyniowe, nowotworowe, zdrowie psychiczne, uzależnienia i realizacja szczepień zalecanych. Zakres bilansu będzie zależał od wieku i płci pacjenta oraz wcześniej rozpoznanych u niego czynników ryzyka i chorób przewlekłych.

Zgodnie z Kartą Świadczenia Opieki Zdrowotnej (KŚOZ), świadczenie pn. „Moje zdrowie – bilans zdrowia osoby dorosłej” to okresowo wykonywane, kompleksowe przeglądy stanu zdrowia, oparte na pogłębionym wywiadzie z użyciem wystandaryzowanych kwestionariuszy, wraz z zestawem badań laboratoryjnych. Wyniki posłużą przygotowaniu Indywidualnego Planu Zdrowotnego (IPZ), w którym wskazane zostaną interwencje prozdrowotne.

Bilans zdrowia osoby dorosłej obejmie następujące elementy:

1. ankietę/kwestionariusz bilansu zdrowia dorosłych – wypełnianą przez pacjenta za pośrednictwem IKP lub bezpośrednio w placówce POZ;

2. badania diagnostyczne:

  • zakres podstawowy badań diagnostycznych (dla każdego objętego bilansem): morfologia krwi, glukoza, kreatynina (z eGFR), lipidogram (cholesterol całkowity, LDL, HDL, triglicerydy), lipoproteina A (wykonywana w ramach bilansu raz w życiu),
  • zakres rozszerzony badań diagnostycznych (warunkowo, w zależności od wieku i wyniku ankiety): ALAT, ASPAT, GGTP, PSA całkowity u mężczyzn, anty-HCV, badanie kału na krew utajoną (FIT);

 

3. Wizytę podsumowującą bilans z przygotowaniem Indywidualnego Planu Zdrowotnego (IPZ) obejmującą:

  • pomiary ciśnienia tętniczego, tętna oraz pomiary antropometryczne (waga, wzrost, obwód talii, BMI),
  • u osób w wieku 60 plus ocenę funkcji poznawczych wykorzystując skalę mini-COG,
  • analizę wyników badań laboratoryjnych,
  • analizę wyników ankiety oraz zawartych w niej zwalidowanych kwestionariuszy do oceny różnych zaburzeń1,
  • ocenę globalnego ryzyka sercowo-naczyniowego wg skali SCORE2 lub SCORE2-OP lub SCORE2-Diabetes (dla pacjentów z rozpoznaną cukrzycą);

4) Interwencje prozdrowotne dla pacjentów z wybranych grup ryzyka – porady edukacyjne (maksymalnie 2 porady na pacjenta), porady antynikotynowe.

Zobacz w LEX: Czas przeprowadzania profilaktycznych badań lekarskich > >

 

To już działa

Agencja w swoim raporcie zaznacza, że bilanse zdrowotne z powodzeniem są realizowane w wielu krajach Europy: Austrii, Czechach, Francji, Niemczech i Wielkiej Brytanii. We wszystkich państwach to lekarze rodzinni realizującą bilanse. Stałym elementem są  kwestionariusze wypełniane samodzielnie przez pacjenta albo przez lekarza podczas wizyty. W poszczególnych państwach różny jest natomiast zakres badań diagnostycznych i profilaktycznych. 

Indywidualny Plan Zdrowotny jest przygotowywany we Francji (program Mon Bilan Prévention) oraz w Wielkiej Brytanii. Natomiast w Niemczech i Francji (program Bilan de santé – Examen de prévention en santé) podczas wizyty podsumowującej omawiane są przez lekarza dalsze działania i zalecenia, a w Austrii wydawany jest dokument zawierający wyniki badań.

 

Skąd wziąć pieniądze?

Aby oszacować przewidywane wydatki AOTMiT przyjął 10-letni horyzont czasowy, potencjalną zgłaszalność do świadczenia – na poziomie 11 proc. w pierwszym roku, z tendencją wzrostową rok do roku, do 40 proc. w dziesiątym roku. Szacowana populacja będzie się wahała od ok. 749 tys. do 3,2 mln w dziesiątym roku. W pierwszym roku na ten cel potrzeba 336,5 mln zł, ale już w 10. - 1, 429 mld zł.

Założono, że BZD powinny być finansowane w ramach świadczeń gwarantowanych z zakresu POZ. Proponowany jest trójstopniowy model finansowania bilansu zdrowia dorosłych:

  • finansowanie zadaniowe (fee for servis),
  • premia za objęcie BZD - analogicznie jak obecnie w CHUK (za odsetek populacji z przygotowanym IPZ i za przyrost odsetka w skali roku),
  • premia za zrealizowane przez pacjenta, wskazane w IPZ badania profilaktyczne w ramach programów przesiewowych (program przesiewowy raka szyjki macicy, raka piersi, raka jelita grubego, raka płuca, inne realizowane przez NFZ programy profilaktyczne w przyszłości).

W opinii ekspertów, bilanse zdrowia osób dorosłych umożliwiają wczesne wykrywanie chorób i identyfikację czynników ryzyka, co wpływa na zmniejszenie zachorowalności i śmiertelności poprzez wdrożenie leczenia i odpowiednich działań naprawczych, wprowadzenie wnioskowanego świadczenia po stronie płatnika spowoduje zmniejszenie kosztów leczenia chorób i ich powikłań, w szczególności na wyższych poziomach opieki.

– Finansowanie świadczenia bilansu osób dorosłych doprowadzi do zmniejszenia zachorowalności społeczeństwa na choroby, na które mają wpływ postawy zdrowotne. Przekłada się to na zwiększenie świadomości zdrowotnej społeczeństwa i odpowiedzialności za własne zdrowie. Takie działania mają na celu wydłużenie życia w zdrowiu. W efekcie przełoży się to na większą aktywność zawodową – przekonuje mgr Beata Ostrzycka, konsultant krajowa ds. pielęgniarstwa rodzinnego.

Sprawdź w LEX: Badania lekarskie mają zabezpieczyć pracodawcę przed ryzykiem wypadku przy pracy > >

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.