Ośrodek udostępnił cztery nowe raporty dotyczące publikacji polskich naukowców - opierają się na danych zgromadzonych w Polskiej Bibliografii Naukowej (PBN). Fakt, że prezentowane dane pochodzą z tego właśnie systemu, ma duże znaczenie przy ich interpretacji. Ponieważ w PBN rejestrowane są publikacje uwzględniane w ewaluacji, dane mogą przedstawiać niepełny obraz publikacyjnej działalności polskich naukowców. Mogą istnieć publikacje, których instytucje nie zgłosiły do PBN.

 

Ponad 72 tysiące badaczy w polskich instytucjach nauki, prawie połowa to kobiety>>

 

Najwięcej zgłaszają uczelnie publiczne

Z najnowszych raportów OPI wynika, że uczelnie publiczne były odpowiedzialne za zdecydowanie największą liczbę zgłoszeń (ponad 80 proc. w każdym roku). Następne w kolejności pod względem udziału i liczby zgłoszeń były instytuty naukowe Polskiej Akademii Nauk (PAN) i instytuty badawcze. Należy zaznaczyć, iż liczba zgłoszeń jest dodatnio skorelowana z liczbą pracowników naukowych, których działalność podlega ewaluacji (tzw. liczbą N). Oznacza to, że im więcej pracowników naukowych zatrudnia określona instytucja, tym więcej dokonuje zgłoszeń publikacji w PBN.

 

W latach 2017–2021 udział artykułów zgłaszanych przez uczelnie publiczne wynosił około 86 proc. Instytuty Polskiej Akademii Nauk (PAN) zgłaszały średnio 8 proc. artykułów, natomiast uczelnie niepubliczne średnio 3 proc. Pozostałe typy instytucji naukowych: uczelnie kościelne oraz instytuty badawcze zgłaszały od 1 do 2 proc. artykułów. Niezmiennie UJ i UW publikują najwięcej

– W latach 2017–2021, w każdym badanym roku, trzy instytucje zgłaszały najwięcej publikacji do PBN. Były to uczelnie: Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Uniwersytet Warszawski oraz Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu – mówi dr Aldona Tomczyńska, adiunktka z Laboratorium Baz Danych i Systemów Analityki Biznesowej OPI. – Wśród instytutów PAN najwięcej zgłoszeń miał Instytut Fizyki Jądrowej im. Henryka Niewodniczańskiego, który w analizowanym okresie zgłosił do PBN ponad dwa razy więcej publikacji niż druga w kolejności jednostka PAN – Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla – dodaje dr Tomczyńska.

 

Ogólna liczba publikacji

Udostępnione raporty OPI dotyczą wszystkich rodzajów publikacji jakie zgłaszane są do PBN, tj.: artykułów, materiałów pokonferencyjnych, monografii, monografii pod redakcją oraz pojedynczych rozdziałów w monografii pod redakcją. W latach 2017–2021, a więc w okresie objętym ostatnią ewaluacją działalności naukowej, systematycznie spadała liczba publikacji, które były zgłaszane do PBN przez instytucje naukowe. Spadek dotyczył wszystkich typów publikacji rejestrowanych w PBN, chociaż liczba zgłaszanych monografii wzrastała między 2017 i 2019 r. Spadek jest obserwowalny zarówno, gdy jednostką analizy jest pojedyncza publikacja, jak i gdy analizowane są zgłoszenia publikacji (jedna publikacja może być afiliowana do kilku instytucji). Liczba zgłoszeń artykułów nieznacznie rosła w latach 2019–2021 przy jednoczesnym spadku liczby jednostkowych publikacji. Oznacza to, że pojedyncze artykuły były wielokrotnie zgłaszane, a więc były efektem współpracy autorów afiliujących do różnych instytucji naukowych w Polsce.

Najpopularniejszymi typami publikacji rejestrowanymi w PBN są krótsze formy – artykuły i rozdziały. Należy jednak zwrócić uwagę, że chociaż procentowy udział artykułów w liczbie wszystkich rejestrowanych publikacji systematycznie wzrastał w latach 2017–2021, to udział rozdziałów i materiałów konferencyjnych, które również należą do krótkich form prezentacji wyników badań, obniżał się. Jest to zgodne z trendami publikacyjnymi obserwowanymi w innych krajach – mówi dr Gabriela Dzięgiel-Fivet, analityczka danych w OPI.

W analizowanym okresie udział monografii oraz monografii pod redakcją pozostawał bez zmian. Udział różnych typów publikacji w całościowej liczbie zgłoszeń do PBN jest podobny dla instytucji różnego rodzaju. Największe różnice między różnymi rodzajami instytucji można zaobserwować dla udziału publikacji książkowych (rozdziałów, monografii i monografii pod redakcją).