Konrad Kuć: Parlament Studentów RP to ogólnopolska organizacja. Jakie efekty działań Parlamentu mogą na co dzień obserwować studenci z całej Polski?

Piotr Müller: Jesteśmy organizacją, która z mocy ustawy reprezentuje wszystkich studentów w Polsce – tj. około 1,5 milionów osób. Ponadto jesteśmy organizacją parasolową dla każdego samorządu studenckiego działającego w naszym kraju – tj. 450 uczelniach.
 
Parlament Studentów organizuje wiele inicjatyw związanych ze wspieraniem działań samorządów studenckich. M.in. szkolimy przedstawicieli z poszczególnych uczelni, realizujemy projekty związane z wymianą dobrych praktyk, wspomagamy zmiany w systemach zapewniania jakości kształcenia oraz systemach stypendialnych na uczelniach w całym kraju.
 
Ogromnym zainteresowaniem cieszą się udzielane przez nas porady prawne w sprawach studenckich, za które w zasadniczej części odpowiada Rzecznik Praw Studenta działający przy PSRP. Włączamy się również w sprawy sądowe pomiędzy studentami i uczelniami – skutecznie wspierając żaków podczas procesów. Łącznie w ciągu roku odpowiadamy na kilka tysięcy pytań prawnych. Obecnie wspieramy również pozew zbiorowy dotyczący opłat zakazanych z art. 99a ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym. Wyrok w tej sprawie może okazać się przełomowi dla rzeszy studentów i absolwentów w całej Polskie. Od blisko roku funkcjonuje również portal praw studenta (www.prawastudenta.edu.pl), gdzie w przystępny sposób wyjaśniamy prawne kwestie związane ze studiowaniem.
 
 
Widocznymi efektami naszych działań są również zmiany w prawie. Już teraz udało się nam m.in. rozszerzyć gwarancje prawne wynikając z umów student-uczelnia. W obecnie trwających pracach nad ustawą Prawo o szkolnictwie wyższym uzyskaliśmy m.ni. gwarancje dotyczące trzyletniego terminu przedawnienia roszczeń wobec uczelni (obecnie sądy stosowały dziesięcioletni okres) oraz bezwzględny zakaz pobierania opłat od studentów, które nie będą uwzględnione w umowie student-uczelnia.
 
Bardzo ważną kwestią było również włączenie się Parlamentu Studentów RP do wniosku grupy posłów w sprawie stwierdzenia przepisów o odpłatności za drugi kierunek studiów, jako niezgodnych z Konstytucją. Studenci znają nas także z inicjatywy społecznej, którą niedawno podjęliśmy. Mam tu na myśli think tank Pokolenie 2.0, którego celem jest stworzenie rozwiązań przychylnych dla ludzi młodych.
 
 
Samorządowcy studenccy współpracują z nami bliżej, dlatego lepiej znają nasze akcje, które tak, jak np. Krajowa Konferencja PSRP czy Konwent Przewodniczących, weszły już na stałe do kalendarzy studenckich aktywistów. W ostatnim czasie uruchomiliśmy także kilka mniejszych projektów, jak np. WikiPSRP (www.wiki.psrp.org.pl), będąca źródłem wiedzy dla każdego studenta i samorządowca.
 
Jesteście organizatorem akcji „Lepsze studia”. Jaki jest jej cel? 
 
Zasadniczym celem akcji #LepszeStudia jest wprowadzenie do ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym konkretnych przepisów, przychylnych dla studentów. Najważniejszą proponowaną zmianą jest nałożenie obowiązku zawierania w umowach pomiędzy studentami a uczelniami planowanego programu studiów i opisu zakładanych efektów kształcenia. Ma to na celu zagwarantowanie jakości kształcenia oraz uniemożliwienie oszukiwania studentów poprzez samowolną zmianę programu studiów przez uczelnie. Takie przepisy stałyby się również ważną podstawą do odzyskania opłat za studiowanie od nieuczciwych uczelni.
 
 
Chcemy także przywrócenia stypendium rektora dla studentów, którzy ukończyli jeden kierunek studiów (dziś student może je otrzymać tylko na swoim pierwszym kierunku, gdy go ukończy traci szansę na stypendium, nawet jeżeli go nie otrzymywał na pierwszym). Walczymy również, aby po ukończeniu pierwszego kierunku studiów, osoby z niepełnosprawnościami mogłyby otrzymywać stypendium specjalne również na swoim drugim kierunku. Uważamy, że takie wsparcie nadal jest im niezbędne podczas kontynuowania nauki.
 
Ponadto zabiegamy o wprowadzenie przepisów, które zobligują uczelnie do wypłacenia pozostałej części należnych stypendiów w sytuacji, gdy student ukończy wcześniej studia.
 
Celem naszej akcji jest ponadto uwrażliwienie społeczności studenckiej na kwestie prawne, które na pierwszy rzut oka mogą wydawać się mało istotne, natomiast nabierają ogromnego znaczenia w przypadku konfliktu z nieuczciwą uczelnią.
 
Trybunał Konstytucyjny wydał ostatnio orzeczenie w sprawie odpłatności za drugi kierunek. Jakie jest stanowisko PSRP w tej sprawie? 
 
Gdy Trybunał Konstytucyjny poprosił nas o opinię w sprawie odpłatności za drugi kierunek studiów wskazaliśmy, że jest to rozwiązanie kontrowersyjne, ograniczające możliwości studentów i w gruncie rzeczy stające w sprzeczności z konstytucyjnymi gwarancjami dotyczącymi bezpłatności nauki. Sędziowie TK przychylili się do argumentacji wnioskodawców oraz  PSRP i wydali wyrok, który wyraźnie stwierdza, że obecnie przepisy są niezgodne z Konstytucją. Cieszymy się, że mogliśmy włożyć swój wkład do tej sprawy, ponieważ ma one kluczowe znaczenie dla wielu tysięcy studentów w Polsce.
 
 
Zaraz po ogłoszeniu wyroku przez TK, który podjął decyzję o uchyleniu przepisów dopiero po 30 września 2015 roku, rozpoczęliśmy akcję, która ma na celu usunięcie niekonstytucyjnych przepisów już w trakcie obecnych prac nad nowelizacją ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym. W tej sprawie Rada Studentów PSRP przyjęła stosowną uchwałę. Skierowaliśmy również list otwarty do Prezesa Rady Ministrów Donalda Tuska.
 
Stypendia. Dlaczego Parlament chce ujednolicenia warunków przyznawania stypendiów oraz scentralizowania ich wypłat? Nie uważa Pan, że w tej kwestii uczelnie powinny zachować autonomię?
 
Parlament Studentów RP nie wypracował do tej pory jednolitego stanowiska dotyczącego centralizacji przyznawania stypendiów. Trwa w naszym środowisku debata nad rozwiązaniem odnoszącym się do przyznawania pomocy materialnej o charakterze socjalnych. Trzeba przyznać, że dwóch studentów, którzy studiują w tym samym mieście na różnych uczelniach, będący w identycznej sytuacji materialnej, a otrzymujących stypendia o radykalnie różnej wysokości, to nie jest normalna sytuacja. Zastanawiamy się jak to zmienić, a scentralizowanie przyznawania stypendiów socjalnych jest tylko jednym z pomysłów pojawiających się w debacie.
 
 
Zupełnie inaczej jest w przypadku stypendiów rektora dla najlepszych studentów. Ich przyznawanie powinno pozostać w gestii uczelni i PSPR nie zgłaszało w tej dziedzinie zastrzeżeń.
 
Co chciałby Pan jeszcze zmienić w polskim prawodawstwie na rzecz studentów?
 
Po pierwsze przestrzegałbym przed wiarą, że same przepisy prawa są w stanie zmienić radykalnie jakość polskie szkolnictwa wyższego. W tym zakresie potrzebna jest przede wszystkim silna praca u podstaw – bezpośrednio na uczelniach. Konieczne jest również współdziałanie poszczególnych grup akademickich – tj. nauczycieli akademickich, administracji uczelnianej, studentów i doktorantów. Tylko wspólne działania są w stanie zmienić polskie szkoły wyższe.
 
Zobacz: Aplikacja radcowska w praktyce>>>
 
Natomiast jeżeli miałbym wskazać zmiany, które mogłyby przyspieszyć pozytywne zmiany, to jest to bez wątpienia modyfikacja algorytmu finansowania szkolnictwa wyższego w kierunku zwiększenia znaczenia wskaźnika realnych efektów kształcenia. Jednak do rzetelnej analizy zmian potrzebna jest szeroka debata, która niestety w tym zakresie na razie nie jest prowadzona.
 
 
Jak można zostać członkiem PSRP? Co daje aktywna działalność w Waszej organizacji?
 
Formalnie członkami PSRP są przedstawiciele poszczególnych samorządów studenckich, którzy tworzą Zjazd PSRP. Podczas posiedzeń Zjazdu wybierani są: Przewodniczący, Rada Wykonawcza, Rada Studentów i Komisja Rewizyjna, do których należy kierowanie organizacją przez dwa lata.
 
Na co dzień w PSRP działają komisje i zespoły robocze, do których prowadzona jest otwarta rekrutacja. Więcej informacji znajduje się na naszej stronie internetowej. Aktywna działalność w PSRP to przede wszystkim okazja szczegółowego poznania mechanizmów, które funkcjonują w polskim oraz europejskim systemie szkolnictwa wyższego. To również okazja do realizacji dużych projektów konferencyjnych oraz poznania zasad stanowienia prawa – m.in. poprzez udział w pracach komisji sejmowych i zespołów ministerialnych.
 
Zobacz: Morderca jest wśród nas… - kryminalny konkurs portalu student.LEX.pl>>>
 
Jakie plany na wakacje ma Przewodniczący? Czy pełniąc tak absorbującą funkcję można pozwolić sobie w ogóle na urlop?
 
W tym roku z urlopem będzie ciężko, ponieważ jeszcze co najmniej przez cały lipiec będą trwały prace w Sejmie i Senacie nad nowelizacją ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym. Jest to kluczowa ustawa dla wszystkich studentów, dlatego nasza aktywność jest  niezbędna do samego końca. Ponadto równolegle zaczynają się prace nad rozporządzeniami, które będą wydane wraz ze znowelizowaną ustawą. Natomiast sierpień i wrzesień poświęcamy już na przygotowanie działań na nowy rok akademicki. Będą trwały prace związane z: przygotowaniem szkoleń z zakresu praw studenta na studentów I roku, uruchomieniem portalu staży i praktyk studenckich, konkursem i galą nagród środowiska studenckiego ProJuvenes, Konwentem Przewodniczących oraz Zjazdem PSRP, który odbędzie się w listopadzie. Natomiast kilka dni urlopu będę starał się wygospodarować, bo jest to po prostu konieczne dla dalszej efektywne pracy. Na pewno nie będzie to leżenie na plaży, bo zdecydowanie wolę aktywne formy wypoczynku.