Jak wskazują autorzy projektu, wprowadzenie tej zmiany jest uzasadnione obserwacjami, że w ciągu ostatnich kilkunastu lat doszło do wielu przypadków ograniczania wolności akademickiej na uczelniach w Polsce. Zdarzało się, że władze uczelni, argumentując „jednostronnością przekazu”, stosowały rodzaj cenzury prewencyjnej, ograniczając lub zakazując spotkań prezentujących różnorodne punkty widzenia. Takie działania uniemożliwiają prowadzenie rzetelnej debaty akademickiej i ograniczają możliwość zdobycia wiedzy o różnych perspektywach światopoglądowych, które są kluczowe dla kompleksowego rozumienia zjawisk współczesnego świata.

 

Wolność akademicka to nie immunitet na pisanie obraźliwych postów>>

 

Uczelnie będą promować chrześcijańskie dziedzictwo Polski

Osoby, które uznają, że ich wolności we wspomnianym wyżej zakresie zostały ograniczone, wniosą skargę do specjalnie powołanej komisji odwoławczej w przypadku, gdy uznają, że doszło do naruszenia ich wolności akademickich lub wolności słowa. Komisja ta ma być powoływana przez senat każdej uczelni. Ta regulacja ma na celu zapewnienie wewnętrznego mechanizmu kontroli i ochrony wolności akademickiej - według projektodawców - dając członkom społeczności akademickiej środek odwoławczy w przypadku naruszenia ich praw.

 

Kolejna istotna zmiana dotyczy rozszerzenia katalogu podstawowych zadań uczelni o wychowanie studentów w poczuciu odpowiedzialności za umacnianie poszanowania aksjologicznych podstaw ustroju państwa polskiego. To oznacza, że uczelnie będą miały za zadanie nie tylko edukację i kształcenie w sensie akademickim, ale również promowanie wartości określonych w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, w tym odniesień do kulturowego chrześcijańskiego dziedzictwa Polski. To według autorów projektu, podkreśla znaczenie kształtowania postaw obywatelskich i świadomości konstytucyjnej wśród studentów.

 

Rektor nie będzie mógł odmówić organizacji wydarzenia

Po zmianach rektor uczelni nie będzie mógł odmówić udzielenia zgody na zorganizowanie zgromadzenia, takiego jak konferencja, seminarium, czy spotkanie studenckie, jeśli jego odmowa mogłaby naruszyć podstawowe wolności akademickie, takie jak wolność nauczania, wolność wyrażania poglądów, twórczości artystycznej czy badań naukowych. Według autorów projektu, zmiana ta ma na celu wzmocnienie tych wolności i zapobieganie cenzurze akademickiej, umożliwiając swobodniejsze prowadzenie debat i wydarzeń na uczelniach.

 

Dodatkowo projekt zakłada możliwość wniesienia skargi do uczelnianej komisji odwoławczej w przypadku, gdy rektor odmówi udzielenia zgody na zorganizowanie zgromadzenia lub zakaże jego organizacji. To daje organizatorom zgromadzenia prawo do odwołania się od decyzji rektora, otwierając ścieżkę do dochodzenia ich praw. Według autorów projektu, jest to mechanizm mający na celu ochronę wolności akademickiej i zapobieganie arbitralnym decyzjom władz uczelni, które mogą ograniczać różnorodność perspektyw i debat na uczelniach. Nie ma jednak większych szans, by wszedł on w życie - chyba że nowy minister zdecyduje się kontynuować politykę poprzedników.