"Przez 25 lat wolności polska nauka osiągnęła naprawdę dużo. Odkrywaliśmy planety, na orbitę poleciał pierwszy polski satelita, mamy wielkie sukcesy w medycynie, informatyce i archeologii. Te osiągnięcia pokazały, że w warunkach wolności nauka się rozwija. Bo nauka to wolność" – uważa minister nauki i szkolnictwa wyższego prof. Lena Kolarska-Bobińska.
W internetowym plebiscycie każdy może zagłosować na jeden z 25 najważniejszych wynalazków i wydarzeń ostatniego ćwierćwiecza. Głosowanie potrwa do północy 3 czerwca, a ogłoszenie zwycięskich osiągnięć nastąpi 4 czerwca w 25. rocznicę wyborów z 1989 roku.
Każdy z głosujących może uzasadnić, jaki wpływ na rozwój nauki w Polsce miał wskazany przez niego wynalazek. Uzasadnienia oceni jury plebiscytu, które weźmie też pod uwagę m.in. czy komentarz nawiązuje do hasła „Nauka to wolność”. Dla autorów najciekawszych uzasadnień Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego przygotowało niespodzianki m.in. aparat fotograficzny i tablet.
Wśród 25 pozycji na plebiscytowej liście znalazły się: powstanie Fundacji na rzecz Nauki Polskiej - największej pozarządowej organizacji non profit wspierającej badania naukowe w Polsce; otwarcie Centrum Nauki Kopernik; sukcesy polskich informatyków w międzynarodowych konkursach; udział Polaków w pracach ośrodka CERN, które doprowadziły do odkrycia bozonu Higgsa; wyniesienie na orbitę pierwszego polskiego sztucznego satelity studenckiego PW-Sat; powstanie Doliny Lotniczej, zrzeszającej 99 firm, agencji rozwoju i uczelni.
Internauci mogą głosować także na odkrycie pierwszych planet nienależących do Układu Słonecznego przez prof. Aleksandra Wolszczana; odkrycia polskich archeologów w Egipcie, szczególnie prof. Karola Myśliwca czy odkrycie śladów najstarszych czworonogów w Zachełmiu.
Wśród naukowych dokonań, uwzględnionych w plebiscycie znalazły się również: projekt OGLE - realizowany przez zespół prof. Andrzeja Udalskiego, dzięki któremu odkryto wiele planet pozasłonecznych; skonstruowanie przez prof. Macieja Wojtkowskiego tomografu do badania siatkówki oka, pozwalającego na nieinwazyjne i bezkontaktowe badania wnętrza oka; technologia wytwarzania grafenu opracowana przez dr inż. Włodzimierza Strupińskiego; wyhodowane przez polskich naukowców kryształy azotku galu, które mogą być podstawą kolejnej rewolucji w elektronice i informatyce; zakończone sukcesem prace nad protezą serca prowadzone w Pracowni Sztucznego Serca Fundacji Rozwoju Kardiochirurgii im. Zbigniewa Religi w Zabrzu; katalizatory opracowane przez prof. Karola Grelę; pomiary odległości do galaktyki - Wielkiego Obłoku Magellana, która stała się wzorcem stosowanym do skali odległości we Wszechświecie; sukcesy polskich chirurgów, którzy w maju 2013 roku w Centrum Onkologii w Gliwicach przeprowadzili pierwszy przeszczep twarzy w Polsce; wszczepienie implantów leczących głuchotę przez zespół prof. Henryka Skarżyńskiego.
Głosy można oddawać też na naukowców o wyjątkowych dokonaniach: prof. Tomasza Dietla - jednego z twórców spintroniki półprzewodnikowej; prof. Leona Gradonia - autora teorii procesów powstawania i transportu aerozoli i mikrocząsteczek w gazach i cieczach; prof. Wojciecha Steca, który opracował substancje wykorzystywane w lekach przeciwnowotworowych; prof. Bogdana Marcińca za odkrycie nowych reakcji i katalizatorów procesów prowadzących do wytwarzania materiałów krzemoorganicznych o znaczeniu przemysłowym; prof. Leszka Kaczmarka za prace z zakresu neurobiologicznych podstaw pamięci; prof. Andrzeja Jerzmanowskiego, zajmującego się m.in. propagowaniem biologii molekularnej i genetyki roślin; Olgę Malinkiewicz doktorantkę z Uniwersytetu w Walencji, która opracowała tanią metodę tworzenia ogniw słonecznych z perowskitów, które mają szansę zastąpić krzem.
Głosy na swoich wybrańców można oddawać za pośrednictwem strony: http://www.nauka.gov.pl/nauka-to-wolnosc/ lub profilu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego na portalu Facebook. (PAP)