W dotychczasowym stanie prawnym zgodnie z postanowieniami art. 87 ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku , każda zmiana decyzji o uwarunkowaniach środowiskowych wymagała przeprowadzenia pełnego postępowania, co w połączeniu z koniecznością jednoczesnego uwzględnienia wymagań wynikających z art. 155 k.p.a. (np. zgoda wszystkich stron postępowania), czyniło iluzoryczną możliwość zmiany takiego orzeczenia. Dlatego też z dużym zadowoleniem należy przywitać nowelizację postanowień art. 87 ustawy, który po zmianie wyraźnie wyłącza konieczność uzyskania zgody na zmianę decyzji wszystkich stron, które uczestniczyły w pierwotnym postępowaniu. Z możliwością zmiany decyzji o uwarunkowaniach środowiskowych w sposób nierozerwalny wiąże się również możliwość przeniesienia uprawnień wynikających z tego orzeczenia na inny podmiot zainteresowany realizacją tego samego przedsięwzięcia. Taka możliwość istniała w okresie wydawania omawianych decyzji na podstawie Prawa ochrony środowiska. Niestety aktualna ustawa takiej możliwości początkowo nie przewidywała. W związku z czym każdy podmiot zainteresowany realizacją tego samego przedsięwzięcia musiał ponownie uzyskiwać uwarunkowania środowiskowe. Jednak omawiana nowela dodała do ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku art. 72a stanowiący, w ust. 1 że: „Organ właściwy do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach jest obowiązany, za zgodą strony, na rzecz której decyzja została wydana, do przeniesienia tej decyzji na rzecz innego podmiotu, jeżeli przyjmuje on warunki zawarte w tej decyzji.”. Natomiast w ust. 2 przewiduje się, że: „Stronami w postępowaniu o przeniesienie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach są podmioty, między którymi ma być dokonane przeniesienie decyzji.”. Oznacza to, że w aktualnym stanie prawnym nie ma już żadnych przeciwwskazań do przenoszenia uprawnień wynikających z decyzji o uwarunkowaniach środowiskowych na inny podmiot zainteresowany realizacją tego samego przedsięwzięcia bez konieczności ponownego pełnego postępowania. Zmiana ta ma również ten praktyczny walor, że będzie mogła znajdować zastosowanie również w odniesieniu do decyzji wydanych pod rządami przepisów, gdy taka możliwość nie występowała. Powinno to w sposób znaczący przyspieszyć realizację wielu inwestycji.
Ze zmianą decyzji w sposób nierozerwalny wiąże się również możliwość wydłużenia okresu, przez który decyzja o uwarunkowaniach środowiskowych upoważnia do realizacji określonego w niej przedsięwzięcia. W dotychczasowym stanie prawnym w art. 72 ust. 3 ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku określano, że złożenie wniosku o wydanie decyzji stanowiącej podstawę realizacji przedsięwzięcia powinno nastąpić w terminie 4 lat od dnia, w którym decyzja o uwarunkowaniach środowiskowych stała się ostateczna. Natomiast w ust. 4 tego przepisu przewidywano, że termin ten może ulec przedłużeniu o 2 lata, jeżeli realizacja przedsięwzięcia przebiegała etapowo oraz nie zmieniły się warunki jego realizacji. Z postanowień tych przepisów nie wynikało jednak wprost kto i kiedy decyduje o przedłużeniu terminu do wystąpienia o wydanie jednej z decyzji stanowiących podstawę realizacji przedsięwzięcia. Dlatego też ocena taka była przeprowadzana dopiero po złożeniu wniosku o wydanie decyzji stanowiącej podstawę realizacji przedsięwzięcia. Ocena organu właściwego do jej wydania mogła być jednak inna co do etapowości realizacji przedsięwzięcia lub braku zmiany warunków realizacji przedsięwzięcia. W celu uniknięcia takich wątpliwości znowelizowano art. 72 ust. 4 ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i przepis ten w obecnym brzmieniu stanowi, że „Złożenie wniosku może nastąpić w terminie 6 lat od dnia, w którym decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach stała się ostateczna, o ile strona, która złożyła wniosek o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, lub podmiot, na który została przeniesiona ta decyzja, otrzymali, przed upływem terminu, o którym mowa w ust. 3, od organu, który wydał decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach, stanowisko, że realizacja planowanego przedsięwzięcia przebiega etapowo oraz nie zmieniły się warunki określone w tej decyzji. Zajęcie stanowiska następuje w drodze postanowienia.”. W związku z tym w aktualnym stanie prawnym ocena co do etapowości warunków realizacji przedsięwzięcia lub zmiany warunków jego realizacji będzie miała charakter zobiektywizowany, a odpowiedzialnym za jej przeprowadzenie będzie organ, który wydał decyzję o uwarunkowaniach środowiskowych. W przypadkach kwestionowania oceny dokonanej przez organ administracji, podmiot niezadowolony zgodnie z dodanym art. 72 ust. 4a ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku będzie mógł wnieść na postanowienie, w którym została ona dokonana zażalenie. Rozwiązanie to należy ocenić pozytywnie, gdyż podmiot zainteresowany realizacją przedsięwzięcia jeszcze przed złożeniem wniosku o wydanie decyzji stanowiącej podstawę jego realizacji będzie mógł zyskać pewność, co do wywoływania skutków przez posiadaną przez niego decyzję o uwarunkowaniach środowiskowych.
Podsumowując zatem rozważania co do wprowadzonych zmian w odniesieniu do wydawania decyzji o uwarunkowań środowiskowych, to należy ocenić je pozytywnie. Pozwolą one bowiem uniknąć niektórych występujących dotychczas problemów interpretacyjnych jednocześnie w pewien sposób mogą one wpłynąć na usprawnienie procesu inwestycyjnego bez uszczerbku dla środowiska, co niewątpliwie jest krokiem w dobrym kierunku.
Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227 ze zm.)
Pisaliśmy o tym również:
Zmiany w zakresie ocen oddziaływania na środowisko – strategiczne oceny oddziaływania na środowisko cz. I
Zmiany w zakresie ocen oddziaływania na środowisko – decyzje o uwarunkowaniach środowiskowych przedsięwzięć cz. II