Ustawa z dnia 23 stycznia 2009 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze zmianami w organizacji i podziale zadań administracji publicznej w województwie (Dz. U. Nr 92, poz. 753, ze zm., dalej: ustawa kompetencyjna) obowiązuje od dnia 1 sierpnia 2009 r. Wejście w życie tej ustawy spowodowało przeniesienie wykonywania zadań, w szczególności z organów administracji rządowej na samorząd województwa. Przy okazji ustawodawca wprowadził kilka zmian w dotychczasowych przepisach, dotyczących również samorządu powiatu i gminy. Do najistotniejszych zmian odnoszących się do jednostek samorządu terytorialnego należą:

  •  odznaki honorowe za zasługi w działalności państwowej lub społecznej na rzecz rozwoju określonej jednostki samorządu terytorialnego – mogą być ustanawiane przez organ stanowiący tej jednostki; dotychczas jedynie przez sejmik województwa (art. 2 ustawy kompetencyjnej);
  •  państwowego powiatowego inspektora sanitarnego i jego zastępcę powołuje i odwołuje starosta za zgodą państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego; dotychczas państwowy wojewódzki inspektor sanitarny (art. 5 ustawy kompetencyjnej);
  •  uregulowanie kompetencji organów województwa (sejmik, zarząd i marszałek województwa) w zakresie rybactwa śródlądowego (kontrola racjonalnej gospodarki wodnej, ustanawianie obrębów ochronnych i obrębów hodowlanych, ustalanie trzyliterowego oznaczenia powiatu – art. 6 ustawy kompetencyjnej);
  •  wykonywanie działań zmierzających do integracji środowisk kombatanckich i koordynacja ich działań przez samorząd województwa (art. 7 ustawy kompetencyjnej);
  •  powierzenie przez starostę prowadzenia spraw z zakresu nadzoru nad gospodarką leśną następuje w drodze porozumienia z nadleśniczym Lasów Państwowych; dotychczas w niektórych przypadkach także z dyrektorem regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych (art. 9 ustawy kompetencyjnej);
  •  uregulowanie kompetencji organów województwa (sejmik, zarząd i marszałek województwa) w zakresie łowiectwa (skracanie okresów polowań oraz określanie zakończenia okresu zbiorów roślin – art. 10 ustawy kompetencyjnej);
  •  uregulowanie kompetencji organów gminy w zakresie ustalania wymagań, jakie muszą spełniać przedsiębiorcy ubiegający się o zezwolenia w zakresie utrzymania czystości i porządku (organ stanowiący, dotychczas – organ wykonawczy gminy; art. 11 ustawy kompetencyjnej);
  •  uregulowanie kompetencji organów województwa (sejmik i zarząd województwa) w zakresie tworzenia i nadawania statutu wojewódzkiego ośrodka ruchu drogowego (art. 12 ustawy kompetencyjnej);
  •  sprawy dotyczące praktyki psychologów i współpracy z samorządem psychologów przejmuje marszałek województwa; dotychczas – wojewoda (art. 16 ustawy kompetencyjnej);
  •  rozkład godzin pracy aptek ogólnodostępnych na danym terenie określa rada powiatu; dotychczas – zarząd powiatu (art. 17 ustawy kompetencyjnej);
  •  zadaniami własnymi gminy o charakterze obowiązkowym z zakresu pomocy społecznej stały się przyznawanie i wypłacanie zasiłków stałych oraz opłacanie składek na ubezpieczenie zdrowotne; dotychczas było to zadanie zlecone z zakresu administracji rządowej (art. 20 ustawy kompetencyjnej);
  •  głęboka zmiana kompetencji w zakresie ustanawiania form ochrony przyrody, tj. parków krajobrazowych, obszarów chronionego krajobrazu, pomników przyrody, stanowisk dokumentacyjnych, użytków ekologicznych, zespołów przyrodniczo-krajobrazowych – art. 21 ustawy kompetencyjnej;
  •  podporządkowanie wojewódzkich ośrodków doradztwa rolniczego samorządowi województwa – art. 23 ustawy kompetencyjnej;
  •  przejęcie przez marszałka województwa dotychczasowych zadań wojewody z ustawy o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji – art. 24 ustawy kompetencyjnej;
  •  w zakresie przeciwdziałania narkomanii – przejęcie zadań wojewody przez marszałka województwa, a określania powierzchni upraw maku i konopi włóknistych przez sejmik województwa (art. 25 ustawy kompetencyjnej).