Pytanie:
Poszkodowany pszczelarz wystąpił z wnioskiem o powołanie komisji, która miałaby stwierdzić fakt zatrucia pszczół środkiem ochrony roślin.
Czy burmistrz może powołać taką komisję? Jaka byłaby wówczas podstawa prawna do powołania komisji? Kto miałby wchodzić w skład komisji oraz jakie byłoby jej zadanie?
Odpowiedź:
Zgłoszenie o zatruciu pszczół powinno być złożone w gminie. Burmistrz powinien powołać komisję, w skład której powinni wchodzić: przedstawiciel służby rolnej urzędu gminy, lekarz weterynarii, przedstawiciel miejscowego koła pszczelarzy oraz przedstawiciel Inspektoratu Ochrony Roślin i Nasiennictwa.
Podstawę prawną mogą stanowić przepisy ustawy z 8.03.1990 r. o samorządzie gminnym – dalej u.s.g. Art. 61 u.s.g.: 1. Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. 2. Jeżeli ustawy nie stanowią inaczej, rozstrzyganie w sprawach, o których mowa w ust. 1, należy do gminy. Art. 7 ust. 1 u.s.g.: Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy: 1) ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej, 5) ochrony zdrowia, 19) współpracy z organizacjami pozarządowymi, Art. 31 u.s.g.: Wójt kieruje bieżącymi sprawami gminy oraz reprezentuje ją na zewnątrz. Art. 412 u.s.g.: W przypadku niecierpiącym zwłoki przepisy porządkowe może wydać wójt, w formie zarządzenia.
Wskazać tutaj należy, że zatrucie pszczół należy do kategorii spraw niecierpiących zwłoki.
Jako podstawę można też powołać przepisy ustawy z 27.04.2001 r. Prawo ochrony środowiska - dalej p.o.ś. Organy administracji mogą bowiem nałożyć obowiązek podjęcia działań ograniczających negatywne oddziaływanie na środowisko lub przywrócenie stanu poprzedniego.
W niektórych przypadkach spowodowanie wytrucia pszczół środkami ochrony roślin może być kwalifikowane jako szkoda w środowisku, a wtedy organem właściwym do poprowadzenia postępowania jest regionalny dyrektor ochrony środowiska, zgodnie z ustawą z 13.04.2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie. – dalej u.z.z.ś., gdyż do działalności stwarzającej ryzyko szkody w środowisku zalicza się uwalnianie do środowiska środków ochrony roślin – art. 3 ust. 2 pkt 1 lit. b u.z.z.ś.
Uzasadnienie:
Celem powołanej komisji jest określenie rodzaju i wielkości szkody oraz ustalenie lub potwierdzenie (w przypadku wskazania przez pszczelarza) sprawcy. Komisja zabezpiecza również materiał dowodowy. W tym celu pobierane są próby do badań toksykologicznych. Ponieważ zatrucie pszczół może być spowodowane pestycydami o różnym charakterze działania (preparatami powierzchniowo czynnymi, wgłębnymi lub systemicznymi). Oprócz próby zatrutych pszczół należy pobrać losowo również całe rośliny oraz próby ziemi z plantacji, na której stosowano środki ochrony roślin.
Komisja z dokonanych oględzin w wytrutej pasiece oraz opryskiwanej uprawy sporządza protokół, który powinien być podpisany przez wszystkich jej członków oraz właściciela pasieki. Próby pobranego komisyjnie materiału wraz z kopią protokołu należy dostarczyć niezwłocznie do badań toksykologicznych, gdyż substancje czynne pestycydów znajdujące się w ciele pszczół lub materiale roślinnym (w zależności od charakteru substancji czynnej) ulegają dość szybko rozkładowi.
Wszystkie formalności związane z wysyłką materiałów do badań wykonuje pszczelarz po przekazaniu zabezpieczonych prób przez komisję. Koszty badań ponosi pszczelarz. Po odebraniu wyników które wskazują środek, który spowodował wytrucie, pszczelarz rozpoczyna procedury dochodzenia roszczeń na drodze polubownej lub sądowej.
