Zapytanie o cenę jest trybem, który w polskim systemie prawnym dotyczącym zamówień publicznych, miał swoje zastosowanie już pod rządami ustawy o zamówieniach publicznych, która została uchwalona 10 czerwca 1994 r. i zaczęła obowiązywać od 1 stycznia 1995 r. Zapisy wspomnianej ustawy tworzyły podwaliny dla obecnie obowiązujących unormowań. Regulacje dotyczące zapytania o cenę zostały przeniesione do ustawy Prawo zamówień publicznych.

Tryb ten, tak jak cała ustawa, podlegał nowelizacjom dokonywanym w toku procesu legislacyjnego, jednak w przeciwieństwie do innych zapisów ustawy p.z.p. nie zmieniał się diametralnie, a jego pierwotny zarys i założenia pozostały aktualne przez lata, aż do chwili obecnej. Ponieważ postępowanie w trybie zapytania o cenę nie jest postępowaniem "standardowym", można zastanowić się nad celem jego wprowadzenia i utrzymywania jako obowiązującego przez ustawodawcę. Niewątpliwie głównym założeniem było ułatwienie i usprawnienie dokonywania pewnych, określonych zakupów. Tryb ten ma z założenia potencjał dotyczący znacznie krótszego czasu przeprowadzenia procedury, przejawiający się np. tym, że termin na składanie ofert nie jest ściśle, odgórnie określony. Wskazanie terminu na składanie ofert w postępowaniu pozostawiono w gestii zamawiającego, z tym tylko zastrzeżeniem, że wyznaczony termin musi uwzględniać czas niezbędny na przygotowanie i złożenie oferty.

Tryb zapytania o cenę ma być przydatny w codziennym funkcjonowaniu zamawiających, którzy przy zachowaniu zasad równego traktowania wykonawców i uczciwej konkurencji, dzięki jego zastosowaniu, gwarantują sobie współpracę z określoną grupą wykonawców, wybranych i zaproszonych do udziału w postępowaniu. Tryb zapytania o cenę zgodnie z opiniami komentatorów, doktryny, jak i praktyków zamówień publicznych to najprostszy do przeprowadzenia w praktyce, tryb określony ustawą p.z.p.

Dla wielu zamawiających jego głównym walorem jest ustawowe zezwolenie na wybór wykonawców, którzy będą potencjalnie brali udział w postępowaniu. Ustawa wprowadza w tym zakresie wymóg, aby w postępowaniu uczestniczyli wykonawcy - a nie jeden wykonawca – jednocześnie ogranicza swobodę ich wyboru, określając minimalną ilość zaproszonych wykonawców.

Art. 71 ust. 1 p.z.p. wprowadza zasadę, zgodnie z którą zamawiający wszczyna postępowanie w trybie zapytania o cenę, zapraszając do składania ofert taką liczbę wykonawców świadczących w ramach prowadzonej przez nich działalności dostawy lub usługi będące przedmiotem zamówienia, która zapewnia konkurencję oraz wybór najkorzystniejszej oferty, nie mniej niż 5. Według założeń ustawodawcy, aby postępowanie było skuteczne, zamawiający zaprosić musi do jego udziału minimum pięciu wykonawców. Jednocześnie sam ustawodawca wskazuje na charakter konkurencyjny tego trybu postępowania i potrzebę zachowania tego charakteru, właśnie poprzez ustalenie dolnej granicy dotyczącej liczby wykonawców zaproszonych do udziału w postępowaniu.

Zasada zachowania konkurencyjności postępowania nie będzie spełniona w sytuacji, gdy zamawiający skieruje zaproszenie do udziału w postępowaniu prowadzonym w trybie zapytania o cenę do pięciu wykonawców, z których tylko czterech będzie świadczyło w ramach prowadzonej działalności dostawy lub usługi będące przedmiotem zamówienia. Nie można też skierować zaproszenia do składania ofert do pięciu wykonawców w przypadku, gdy niektórzy z nich są ze sobą powiązani podmiotowo lub kapitałowo. Należy pamiętać, że tryb ten ma ograniczone zastosowanie co do kategorii przedmiotu zamówienia. Mogą być w nim dokonywane zakupy dotyczące dostaw lub usług. Nie ma zezwolenia na zastosowanie go w odniesieniu do robót budowlanych.

Pełna treść komentarza dostępna jest w programie