Pytanie:
Gmina przejęła obowiązek odbioru odpadów z terenu nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy, a powstają odpady komunalne. Zatem teoretycznie system gospodarowania odpadami komunalnymi jest "szczelny". Istnieje jednak pewna ilość odpadów, w tym również właśnie komunalnych, które znajdują się na "dzikich wysypiskach". Jak postąpić z odpadami? Czy powinna je odbierać firma, która wygrała przetarg na odbiór i zagospodarowanie odpadów komunalnych? Właściciel lub gmina uprzątnie odpady, czyli włoży do kontenera, zgłosi deklarację na teren niezamieszkały i firma odbierze kontener lub pojemnik? Czy możliwe jest potraktowanie odpadów w sposób odmienny, czyli zlecenie firmie zajmującej się zbieraniem odpadów ich zbiórkę (np. uprzątnięcie dzikiego wysypiska wraz zabraniem odpadów) i wystawienie KPO? Jakie postępowanie w opisanym przypadku jest właściwe?
Odpowiedź:
Odpady komunalne zdeponowane na tzw. dzikich wysypiskach nie muszą być odbierane przez przedsiębiorcę odbierającego odpady, wpisanego do rejestru działalności regulowanej. Odpady te może usunąć, oczyścić teren i zagospodarować specjalistyczna firma posiadająca zezwolenia na gospodarowanie odpadami. Jednakże komunalne odpady zmieszane muszą zostać przekazane do regionalnej instalacji przetwarzającej odpady, natomiast odpady zielone mogą zostać przekazane do dowolnej instalacji przetwarzającej odpady biodegradowalne.
Firma likwidująca dzikie wysypisko jest wytwórcą odpadów, zobowiązanym do ich zagospodarowania, chyba że umowa zawarta z właścicielem nieruchomości stanowi inaczej, tzn. właściciel nieruchomości ustali, że to on jest posiadaczem (wytwórcą) tych odpadów i po ich uprzątnięciu zagospodarowuje je samodzielnie, przestrzegając przy tym zasady wskazanej w art. 9e ust. 1 ustawy z 13.09.1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach - dalej u.u.c.p.g.
Uzasadnienie:
Jeżeli dzikie wysypisko znajduje się na terenie nieruchomości gminnej, to za jego likwidację odpowiada gmina, chyba że ustali osoby, które odpady umieściły na tym wysypisku. Obowiązek likwidacji wysypiska wynika z art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy z 8.03.1990 r. o samorządzie gminnym, jako zadanie mające wpływ na zachowanie czystości na jej terenie.
Zgodnie z art. 6r ust. 2b u.u.c.p.g. z pobranych opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi gmina może pokryć koszty usunięcia odpadów komunalnych z miejsc nieprzeznaczonych do ich składowania i magazynowania w rozumieniu ustawy z 14.12.2012 r. o odpadach - dalej u.o. Natomiast odpady zgromadzone na terenie nieruchomości należącego do innego podmiotu niż gmina powinien usunąć ten podmiot, niezależnie od tego, że podrzuciły je tam inne osoby.
W świetle art. 26 ust. 1 u.o., w pierwszej kolejności, to wytwórca odpadów ma obowiązek zagospodarowania ich. Obowiązek ten może zlecić innemu podmiotowi, zgodnie z art. 27 ust. 2 u.o.
Jeżeli gmina, np. wybierze w drodze zamówienia przedsiębiorcę albo zleci własnej jednostce budżetowej usunięcie odpadów z wysypiska, to podmiot ten będzie musiał zaewidencjonować odpady (jako ich wytwórca) a przekazując je do instalacji będzie musiał ilości i rodzaje zebranych odpadów potwierdzić kartami przekazania odpadów. Przedsiębiorca musi posiadać uprawnienia do wykonywania działalności objętej zamówieniem, w tym: prowadzić zarejestrowaną działalność gospodarczą w zakresie gospodarki odpadami, posiadać zezwolenie za zbieranie i transport odpadów, posiadać umowy z podmiotami, którym wykonawca zamierza przekazać odpady do zagospodarowania lub unieszkodliwiania.
Gmina może oczywiście sama zebrać odpady (tj. to zadanie zlecić własnej jednostce organizacyjnej), a następnie przekazać je przedsiębiorcy odbierającemu odpady komunalne. Należy jednak mieć na względzie, że odpady przed umieszczeniem ich w pojemnikach powinny zostać posegregowane. Co więcej zbieranie odpadów do pojemników, a więc w miejscu wytworzenia nie wymaga posiadania zezwolenia na zbieranie odpadów.
