Czy organ powinien odmówić wydania odpisu na podstawie art. 73 i 74 k.p.a. (które mówią wyłącznie o stronie postępowania) czy wydać rozstrzygnięcie na podstawie ustawy u.d.i.p. (mimo, że wnoszący nie powołuje się wprost na ww. ustawę)?

Odpowiedź

Przyjmując założenie, iż wniosek złożony został w trybie przepisów ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 z późn. zm.) - dalej k.p.a., tj. w trybie art. 73, organ formie pisemnej winien odpowiedzieć wnioskodawcy, iż z uwagi na okoliczność, iż wnioskodawca nie był stroną postępowania, nie przysługuje mu uprawnienie do przeglądania akt sprawy, w tym wykonywanie odpisów dokumentów znajdujących się w tych aktach. W trybie wynikającym z art. 73 k.p.a.

udostępnienia akt może żądać tylko strona i tylko w odniesieniu do postępowania administracyjnego prowadzonego w konkretnej sprawie. Należy zwrócić uwagę, iż zgodnie z art. 74 § 2 k.p.a. odmowa umożliwienia stronie przeglądania akt sprawy, sporządzania z nich notatek, kopii i odpisów, uwierzytelnienia takich kopii i odpisów lub wydania uwierzytelnionych odpisów następuje w drodze postanowienia, na które służy zażalenie. Zauważyć należy, iż tylko w odniesieniu do stron organ wydaje postanowienie o odmowie, natomiast w odniesieniu do pozostałych wnioskodawców – kieruje stosownej treści pismo. Tak więc organ, do którego wpłynął wniosek, może pisemnie poinformować wnioskodawcę, iż nie przysługuje mu prawo dostępu do akt sprawy w trybie k.p.a., jednocześnie pouczając go o możliwości złożenia wniosku w trybie ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198 z późn. zm.) – dalej u.d.i.p. Przyjmując takie rozwiązanie organ nie będzie pozostawał w zwłoce w stosunku do wnioskodawcy, a jednocześnie pouczy go możliwości trybu, w którym uzyska żądaną informację. Można bowiem żądać wglądu do akt sprawy na podstawie przepisów u.d.i.p., która to ustawa wskazuje, iż każdy ma prawo do informacji publicznej, przez którą rozumie się m.in. treść i postać dokumentów urzędowych, w szczególności treść aktów administracyjnych i innych rozstrzygnięć (art. 6 ust. 1 pkt 4 u.d.i.p.). Co więcej w orzecznictwie sądów administracyjnych wyrażone zostało stanowisko, zgodnie z którym treść decyzji administracyjnych (dokumentów z akt sprawy) po ich anonimizacji winna zostać udostępniona w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej, jako informacja publiczna prosta (zob.: wyrok WSA w Krakowie z dnia 30 stycznia 2009 r., II SA/Kr 1258/08, por. wyrok NSA w Łodzi z dnia 17 października 2006 r., I OSK 1347/05). Przyjmując powyższe rozwiązanie dopiero gdy wnioskodawca złoży wniosek w sprawie w oparciu o u.d.i.p., organ zobligowany będzie zająć się wnioskiem.

Innym rozwiązaniem jest – w sytuacji wpłynięcia wniosku o udostępnienie kopii wydanej decyzji - wezwanie wnioskodawcy do sprecyzowania, czy jego żądnie składne jest na podstawie unormowań k.p.a czy też u.d.i.p. Po udzieleniu przez wnioskodawcę odpowiedzi organ będzie mógł prowadzić postępowanie w jednym z dwóch wyżej wskazanych trybów.

Niemniej jednak wskazać należy, iż przy braku precyzyjnego wniosku składającego podanie nie jest celowym, aby organ autorytatywnie dokonywał kwalifikacji wniosku, bez wezwania wnioskodawcy o jego doprecyzowanie.