Jak poinformował Prawo.pl resort rodziny, kwota przeznaczona dla środowiskowych domów pomocy (ŚDS) z rezerwy celowej budżetu państwa wyniesie 66 405 563 zł.

- Środki te są przeznaczone na zwiększenie średniej miesięcznej kwoty dotacji na jednego uczestnika do wysokości 290 proc. kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej. A co za tym idzie, na zwiększenie średniej miesięcznej kwoty dotacji na uczestników z niepełnosprawnościami sprzężonymi lub spektrum autyzmu, którzy posiadają orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności wraz ze wskazaniem konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji – informuje nas przedstawiciel biura prasowego MRiPS. Podkreśla, że podwyższona kwota  dotyczy I półrocza 2023 roku.

Sprawdź pytanie i odpowiedź eksperta z LEX:

 

 

Jakie kwoty dla ŚDS

Jak podaje resort rodziny, zwiększenie średniej miesięcznej kwoty dotacji do wysokości 290 proc. kryterium dochodowego zwiększy kwotę dotacji na uczestnika do 2 250, 40 zł (o 310, 40 zł). Kwota miesięcznej dotacji na uczestnika środowiskowego domu samopomocy ze spektrum autyzmu lub niepełnosprawnościami sprzężonymi po zwiększeniu wyniesie 2 925,52 zł (wzrost o 675,12 zł).

W 2022 r. miesięczna wojewódzka kwota dotacji na jednego uczestnika ośrodka wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi wynosiła 1940 zł. Natomiast na uczestników z niepełnosprawnościami sprzężonymi i spektrum autyzmu, którzy posiadają orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności wraz ze wskazaniem stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji, była większa o 582 zł.

- Zwiększenie średniej miesięcznej wojewódzkiej kwoty dotacji na jednego uczestnika środowiskowego domu samopomocy powoduje również wzrost kwoty podwyższenia dotacji o 30 proc. na uczestników z niepełnosprawnościami sprzężonymi lub spektrum autyzmu, którzy posiadają orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności wraz ze wskazaniem konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji – podkreśla przedstawiciel MRiPS.

Już jesienią ubiegłego roku na konieczność wzrostu finansowania ŚDS-ów zwracali uwagę m.in. śląscy samorządowcy. - Wzrost kosztów utrzymania - bieżących opłat, wzrost płacy minimalnej od 2023 r. i konieczność spełnienia wymogów dotyczących zatrudnienia w sumie wiążą się z ciągłym ograniczaniem do minimum pozostałych wydatków. Jednocześnie ogranicza to ofertę dla uczestników domu i wynagrodzenia pracowników. W wielu przypadkach zagraża to również płynności finansowej tych placówek – mówił wtedy Adam Neumann, prezydent Gliwic.

Przeczytaj więcej: Śląscy samorządowcy domagają się zmian w finansowaniu środowiskowych domów samopomocy>>
 

ŚDS-y dzielą wydatki

- Na razie mamy nieoficjalne informacje o wzroście finansowania i obecnie czekamy na dokumenty w tej sprawie. Cieszę się, że jest jakakolwiek podwyżka dofinansowania, bardzo potrzebna w obliczu wzrostu kosztów utrzymania placówki. Zastanawiam się jednak, jak podzielić te środki, bo konieczne są podwyżki dla terapeutów, co wiąże się z dwukrotną podwyżką płacy minimalnej w tym roku i wzrostem wynagrodzeń pracowników mniej wykwalifikowanych. W tej sytuacji otrzymaliby takie samo wynagrodzenie jak np. terapeuci. Zależy mi na utrzymaniu w placówce wysoko wykwalifikowanej kadry – mówi Zbigniew Piechowicz, dyrektor ŚDS w Radomsku. W jego placówce jest 60 uczestników.

Na problem spłaszczenia wynagrodzeń i odpływ specjalistów, np. do szpitali czy nawet szkół, zwraca uwagę także Dorota Kośmider, prezes Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Pracowników i Sympatyków Środowiskowych Domów Samopomocy. – W tej chwili to nasz poważny problem, aby zatrzymać wyspecjalizowaną kadrę – zaznacza. Potwierdza, że wciąż z resortu rodziny nie ma oficjalnej informacji o podwyższonym finansowaniu, a tylko ustne zapewnienia wynikające z ubiegłorocznych rozmów Stowarzyszenia z resortem rodziny.

 

Co w drugiej połowie roku z finansowaniem ŚDS>

Stowarzyszenie po podsumowaniu pierwszego kwartału 2023 r. liczy na dalsze rozmowy z ministerstwem rodziny, jeśli chodzi o dalsze finansowanie ŚDS-ów w drugiej połowie tego roku. – Chcemy mieć twarde dane, jak pieniądze zostały rozdysponowane w placówkach i gdzie są największe potrzeby – mówi prezes Stowarzyszenia. Zaznacza, że najważniejsi w tej sprawie są sami uczestnicy z kryzysami psychicznymi i ciężkimi niepełnosprawnościami sprzężonymi. – Wyciągnęliśmy ich z domów, z małych miejscowości, i nie możemy im teraz powiedzieć „nie, nie możecie do nas przyjeżdżać, bo nie ma pieniędzy”. To są ludzie ciężko doświadczeni i musimy ich uszanować – mówi Dorota Kośmider. Lwią część wydatków ŚDS-ów pochłaniają m.in. właśnie dowozy uczestników do placówek, nieraz z bardzo odległych miejscowości.

Zmiany w prawie nie są konieczne

Zgodnie z przepisami ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej poziom miesięcznej dotacji na jednego uczestnika środowiskowego domu samopomocy nie może być niższy niż 250 proc. kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej.

- Obowiązujące regulacje, uzależniające wysokość tej kwoty dotacji od wysokości kryterium dochodowego, wskazują więc minimalny poziom kwoty dotacji na uczestnika stanowiący 250 proc. kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej, jednocześnie nie określając maksymalnego jej poziomu. Należy zauważyć, że tak skonstruowany przepis umożliwia podnoszenie kwoty dotacji na uczestnika bez konieczności zmiany przepisów ustawy o pomocy społecznej – podkreśla resort rodziny.

ŚDS to ośrodki wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi, autyzmem i niepełnosprawnościami sprzężonymi. Zapewniają całodzienne wsparcie dla tych osób poprzez zajęcia aktywizujące i terapeutyczne. Domy dzielą się na 4 typy:

  • Typ A – dla osób przewlekle psychicznie chorych,
  • Typ B – dla osób z niepełnosprawnością intelektualną,
  • Typ C – dla osób wykazujących inne przewlekłe zaburzenia czynności psychicznych,
  • Typ D – dla osób ze spektrum autyzmu lub niepełnosprawnościami sprzężonymi.

 

W Polsce jest obecnie, według danych MRiPS, 840 środowiskowych domów samopomocy. Prowadzenie ich jest zadaniem gminy lub powiatu z zakresu administracji rządowej. Zasady finansowania bieżących kosztów prowadzenia środowiskowych domów samopomocy reguluje ustawa o pomocy społecznej. Miesięczną kwotę dotacji z budżetu państwa na pokrycie bieżących kosztów prowadzenia ośrodków wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi ustala wojewoda.