Wyłączenie pracownika od rozpatrzenia sprawy po uchyleniu decyzji

Czy po zmianie art. 24 1 pkt 5 kodeksu postępowania administracyjnego po uchyleniu decyzji administracyjnej do ponownego rozpoznania sprawą musi zajmować się inny pracownik? Czy dotyczy to także osoby podpisującej decyzję?

Nie, art. 24 § 1 pkt 5 kodeksu postępowania administracyjnego w brzmieniu obowiązującym od 11 kwietnia 2011 r., nie nakazuje wyłączenia od udziału w postępowaniu pracownika, który wcześniej brał udział w wydaniu decyzji, która została uchylona do ponownego rozpoznania. Wyłączeniu nie podlega również osoba, która podpisała decyzję.

Wątpliwości mogą się rodzić z powodu dość skąpej treści tego przepisu i porównania jej z poprzednim brzmieniem. Przepis ten stanowi, że pracownik organu administracji publicznej podlega wyłączeniu od udziału w postępowaniu w sprawie: 5) w której brał udział w wydaniu zaskarżonej decyzji; przed nowelizacją było: „5) w której brał udział w niższej instancji w wydaniu zaskarżonej decyzji”.

Zmiana polegała na wyeliminowaniu słów „w niższej instancji”. Była to realizacja wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 15 grudnia 2008 r. sygn. akt P 57/07, w którym orzeczono, iż art. 24 § 1 pkt 5 w związku z art. 27 § 1 i art. 127 § 3 kodeksu postępowania administracyjnego w zakresie, w jakim nie wyłącza członka samorządowego kolegium odwoławczego z postępowania z wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy, gdy członek ten brał udział w wydaniu zaskarżonej decyzji, jest niezgodny z art. 2 w związku z art. 78 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Poprzednie brzmienie przepisu nie wyłączało z rozpatrzenia sprawy pracownika samorządowego kolegium odwoławczego lub naczelnego organu administracji publicznej, gdy rozpatrywany był wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy. Przepis wyraźnie mówił tylko o pracowniku, który brał udział w niższej instancji w wydaniu zaskarżonej decyzji. Natomiast wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy jest kierowany do tego samego organu, a nie organu wyższej instancji. W orzecznictwie NSA jeszcze przed wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego wypracowano pogląd, że art. 24 § 1 pkt 5 k.p.a. ma zastosowanie do członka samorządowego kolegium odwoławczego w postępowaniu wszczętym na wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy na podstawie art. 127 § 3 k.p.a. – uchwała 7 sędziów NSA z dnia 22 lutego 2007 r. sygn. akt II GPS 2/06, ONSAiWSA 2007/3/61.

Obecnie przepis należy rozumieć w ten sposób, że nakazuje on wyłączenie od rozpatrzenia sprawy pracownika organu administracji publicznej, który brał udział w wydaniu zaskarżonej decyzji w niższej instancji lub w tej samej instancji. Ogranicza się jednak tylko do pracowników organów rozpatrujących środki zaskarżenia od decyzji administracyjnych (odwołanie, wniosek o ponowne rozpatrzenia sprawy i odpowiednio zażalenia). Po uchyleniu decyzji administracyjnej przez organ odwoławczy i przekazaniu sprawy do ponownego rozpatrzenia organowi I instancji nie ma już „zaskarżonej” decyzji. Pracownik organu I instancji nie podlega wyłączeniu od sprawy z tego powodu, że brał udział w wydaniu decyzji, która została uchylona, a sprawa przekazana do ponownego rozpatrzenia.