Art. 268 ustawy o finansach publicznych nakazuje poddać badaniu przez biegłego rewidenta roczne sprawozdanie finansowe jednostki samorządu terytorialnego, w której liczba mieszkańców, ustalona przez Główny Urząd Statystyczny, na dzień 31 grudnia roku poprzedzającego rok, za który sporządzono sprawozdanie, przekracza 150 tysięcy. Ustawa o finansach publicznych ani samorządowe ustawy ustrojowe wprost nie wskazują, czy wyboru biegłego rewidenta ma dokonać organ stanowiący czy wykonawczy jednostki.

W celu odpowiedzi na to pytanie trzeba sięgnąć do art. 66 ust. 4 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223 z późn. zm.), który stanowi, że wyboru podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych do wykonywania badania lub przeglądu sprawozdania finansowego dokonuje organ zatwierdzający sprawozdanie finansowe jednostki, chyba że statut, umowa lub inne wiążące jednostkę przepisy prawa stanowią inaczej. Zarząd jednostki nie może dokonać takiego wyboru. Przepisy powyższej ustawy stosuje się także do gmin, powiatów, województw i ich związków (art. 2 ust. 1 pkt 4).

Organem zatwierdzającym sprawozdanie finansowe jednostki samorządu terytorialnego jest organ stanowiący (właściwa rada lub sejmik), co wynika wprost z art. 270 ust. 4 ustawy o finansach publicznych . Wobec tego tylko organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego jest kompetentny do wyboru biegłego rewidenta (podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych) do przeprowadzenia badania sprawozdania finansowego. Odmienny pogląd prezentuje L. Lipiec-Warzecha (Ustawa o finansach publicznych. Komentarz. Wydawnictwo ABC 2011 r.). Autorka stwierdza, że do wyboru biegłego rewidenta uprawniony jest zarząd j.s.t., lecz poglądu tego nie uzasadnia. Uważam, że w świetle przywołanych wyżej regulacji jest to wniosek błędny.

Oczywiście umowę z biegłym rewidentem (podmiotem uprawnionym do badania sprawozdań finansowych) w imieniu jednostki zawrzeć może tylko jej organ wykonawczy (zarząd województwa, zarząd powiatu, wójt, burmistrz, prezydent miasta), gdyż organ stanowiący nie może podejmować czynności cywilnoprawnych w imieniu jednostki samorządu terytorialnego. Wynika to również z art. 66 ust. 5 ustawy o rachunkowości, z którego wynika, że kierownik jednostki zawiera z podmiotem uprawnionym do badania sprawozdań finansowych umowę o badanie lub przegląd sprawozdania finansowego w terminie umożliwiającym jego udział w inwentaryzacji znaczących składników majątkowych. Przez kierownika jednostki rozumie się członka zarządu lub innego organu zarządzającego, a jeżeli organ jest wieloosobowy - członków tego organu, z wyłączeniem pełnomocników ustanowionych przez jednostkę (art. 3 ust. 1 pkt 6 ustawy o rachunkowości).

Zastosowanie mają zasady reprezentacji jednostek samorządu zawarte w ustawach ustrojowych – art. 57 ust. 1 ustawy o samorządzie województwa , art. 48 ust. 1 ustawy o samorządzie powiatowym i art. 46 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym .

Przydatne materiały:

  • Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.)
  • Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1592 ze zm.)
  • Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1590 ze zm.)
  • Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240 ze zm.)