Jesteśmy jednostką budżetową gminy (ośrodek pomocy społecznej). Realizując powierzone zadania uzyskujemy dochody, które odprowadzamy na rachunek gminy. Nie posiadamy rachunku dochodów własnych. Wśród uzyskanych dochodów są między innymi dochody z tytułu realizacji zadań zleconych (wpłaty z tytułu świadczonych specjalistycznych usług opiekuńczych psychiatrycznych, koszty upomnienia od dłużników alimentacyjnych).

Ustawa o dochodach jednostek samorządu terytorialnego w rozdziale 2 w art. 4 ust. 1 pkt 7 mówi o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, a nie dochodach jednostki budżetowej. Naszym zdaniem to gmina sama określa, czy z odprowadzonych dochodów ma prawo "zostawić sobie 5%.

Czy jako jednostka budżetowa powinniśmy sami decydować o ewentualnych 5% dochodów gminy (a jeśli tak to jak należy dokonać księgowań), czy leży to w gestii gminy?

Odpowiedź

Odpowiedź na ww. pytanie kształtuje się na styku dwóch aktów prawnych ustawy z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 80, poz. 526 z późn. zm.) - dalej u.d.j.s.t. oraz ustawy o finansach publicznych . Jak słusznie pytający zauważył, że gminie przysługują dochody własne w kwocie 5% dochodów uzyskiwanych na rzecz budżetu państwa w związku z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych ustawami, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej. Gminy zadania zlecone realizują także poprzez działające w jej strukturach jednostki budżetowe gminy m.in. ośrodki pomocy społecznej. Jeśli pytający jest jednostką budżetową to podlega reżimowi ustawy o finansach publicznych . Ustawa stanowi, że jednostkami budżetowymi są jednostki organizacyjne sektora finansów publicznych nieposiadające osobowości prawnej, które pokrywają swoje wydatki bezpośrednio z budżetu, a pobrane dochody odprowadzają na rachunek odpowiednio dochodów budżetu państwa albo budżetu jednostki samorządu terytorialnego. Wszystko to co jednostka budżetowa uzyska, a więc także to co przykładowo zostało zobrazowane w pytaniu podlega odprowadzeniu do gminy lub budżetu państwa. I to jest zasada bezwzględna rządząca zasadami gospodarki finansowej jednostki budżetowej. Odstępstwa od tej zasady są niedopuszczalne w zakresie określonym w pytaniu odnośnie ww. dochodów.

Nie macie Państwo prawa decydować o pobraniu należnych gminie dochodów w postaci 5%. Tak jak słusznie pytający zauważył art. 4 ust. 1 pkt 7 u.d.j.s.t. mówi o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, a nie dochodach jednostki budżetowej, ponieważ zadania zlecone realizuje gmina za pośrednictwem swoich jednostek organizacyjnych i to gminie ustawowo przysługuje prawo do ustawowych dochodów zgodnie z treścią ustawy.

Czyli realizując powierzone zadania uzyskujecie Państwo dochody, które odprowadzacie na rachunek gminy i tylko taki jest kierunek przepływu tych środków finansowych jest prawidłowy dopiero gmina ma prawo do ustawowych 5% dochodów. Faktycznie i zgodnie z literalnym brzmieniem przepisów są to dochody gminy, a nie jednostki budżetowej jaką jest ośrodek pomocy społecznej.

Przydatne materiały:
 Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240 ze zm.)