Rada Miejska w Lubsku podjęła uchwałę w sprawie ustalenia diet dla radnych. Określiła wysokość zryczałtowanych diet miesięcznych dla przewodniczącego rady miejskiej (1.611 zł), dla wiceprzewodniczącego rady miejskiej oraz przewodniczących komisji (1300 zł) oraz dla radnych (1200 zł). Ustaliła także, że radnym, którzy biorą udział w kontrolach prowadzonych przez radę przysługuje dodatkowo 90 zł za pracę za każdy dzień kontroli.
Wojewoda: To dodatkowe świadczenie
Wojewoda lubuski uznał, że zapis przewidujący dodatkową dietę dla radnych za udział w kontrolach prowadzonych przez radę narusza przepisy ustawy o samorządzie gminnym (art. 25 ust. 4 u.s.g., art. 25 ust. 6) oraz § 3 pkt 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 26 lipca 2000 r. w sprawie maksymalnej wysokości diet przysługujących radnemu gminy.
W skardze do sądu administracyjnego wojewoda dowodził, że jeżeli rada gminy decyduje się na wypłacanie diety w formie ryczałtu, brak jest podstaw, aby wprowadzać niezależnie od tego, dodatkowe świadczenie pieniężne za pracę za każdy dzień kontroli. Z tego względu wprowadzenie - obok zryczałtowanej diety - dodatkowego świadczenia pieniężnego, nawet pomimo nazwania go zryczałtowaną dietą narusza art. 25 ust. 4 u.s.g. Zgodnie z tym przepisem rada gminy jest właściwa wyłącznie do ustalenia zasad przyznawania radnemu diet i zwrotu kosztów podróży służbowych.
Szukasz więcej informacji dotyczących samorządu?
Poznaj LEX Administracja >>
Zdobądź wiedzę, dzięki której Twoja praca stanie się łatwiejsza
Wojewoda wskazał, że rada gminy jest organem stanowiącym i kontrolnym, dlatego wykonywanie przez radnych czynności kontrolnych nie stanowi podstawy do przyznawania im specjalnego, dodatkowego świadczenia pieniężnego z tego tytułu. Nadto przyznanie dodatkowego wynagrodzenia za pracę za każdy dzień kontroli może prowadzić do przekroczenia maksymalnej wysokości diet przysługujących radnym w ciągu miesiąca, o której mowa w art. 25 ust. 6 u.s.g.
Rada gminy: Diety mogą mieć różne formy
Rada miasta wniosła o oddalenia skargi. Uzasadniała, że nie wprowadza świadczenia dodatkowego innego niż dieta. Dopuszczalne jest natomiast wprowadzanie diet ryczałtowych odrębnie za udział w posiedzeniach rady gminy, odrębnie za udział radnych w czynnościach kontrolnych. Zakaz taki nie wynika z przepisów prawa, w szczególności art. 25 ust. 4 u.s.g.
Rada podnosiła, że skoro orzecznictwo sądów administracyjnych dopuszcza stosowanie formy diety za udział lub ryczałtowej, nic nie stoi na przeszkodzie, aby wprowadzać rozwiązanie mieszane, tzn. takie w którym dieta w części jest określona, jako ryczałt, a w części uzależniona od udziału w zespołach kontrolnych lub komisjach doraźnych.
WSA: rada może różnicować diety
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim oddalił skargę wojewody wskazując, że prezentowana przez organ wykładnia ma charakter zawężający.
WSA stwierdził, że rada gminy ma prawo do zróżnicowania diet radnych w zależności od pełnionych funkcji przedmiotowych i podmiotowych. Z przepisu art. 25 ust. 4 u.s.g. i dalszych przepisów tego artykułu odnoszących się do diety wynika, że granice swobody rady gminy w podejmowaniu uchwały wyznaczają dwie racje.
Pierwsza by dieta nie straciła swego charakteru, jako ekwiwalentu utraconych korzyści, jakich radny nie uzyskuje w związku z wykonywaniem mandatu przedstawicielskiego. Druga, by kwota diety nie przekroczyła limitu określonego w ustawie i wydanym na jej podstawie rozporządzeniu Rady Ministrów. Natomiast w ramach tych granic kształtowanie diety należy do kompetencji organu uchwałodawczego gminy.
Sąd stwierdził, że trafnie rada gminy powołuje się na poglądy doktryny, które dopuszczają różnice w ukształtowaniu diet, czego wyrazem jest wyodrębnienie podstawowych diet ryczałtowych oraz diet ryczałtowych za pełnienie przez radnych funkcji kontrolnych. To, że funkcje te są realizacją zadań przynależnych do rady gminy i związanych ze społecznym wykonywaniem mandatu radnego nie przeczy możliwości przyznania diet, które w tym przypadku stanowią ekwiwalent utraconych korzyści.
Sąd podzielił też stanowisko rady, że przepisy ustawy (i rozporządzenia) wyznaczają górne limity łącznej kwoty diety, wobec czego łączna wysokość diet wypłaconych radnym Rady Miejskiej w Lubsku w każdym przypadku, niezależnie od funkcji i ilości kontroli, nie może przekroczyć limitu ustawowego. Powtórzenie zapisu ustawowego w uchwale było zaś niecelowe i zbędne.
Wyrok z 9 maja 2018 r. WSA w Gorzowie Wielkopolskim (sygn. akt II SA/Go 210/18)
Prawa i obowiązki radnego jednostki samorządu terytorialnego