Prezes Rady Ministrów zawiesił organy gminy, ustanawiając zarząd komisaryczny. W uzasadnieniu swojej decyzji organ nadzoru wskazał, że rada gminy nie podjęła uchwały o przyjęciu rezygnacji z funkcji przewodniczącego i wiceprzewodniczącego rady w ciągu 30 dni od daty ich złożenia co spowodowało, że funkcje te wygasły. W efekcie uniemożliwiono radzie gminy podejmowanie jakichkolwiek działań związanych lub zmierzających do wykonywania zadań publicznych, należących do wyłącznej kompetencji rady, a w konsekwencji uniemożliwiono także realizację zadań publicznych przez organ wykonawczy gminy. Zasadnym zatem pozostało zawieszenie organów gminy oraz ustanowienie w niej zarządu komisarycznego.

Gmina w skardze do WSA zarzuciła, że prezes rady ministrów, zawieszając zarówno wójta, jak i radę, zastosował zbiorową odpowiedzialność względem obu organów, podczas gdy zaistniała w gminie sytuacja pozwalała na podjęcie działań nadzorczych jedynie wobec rady gminy.

WSA zgodził się ze stanowiskiem gminy, iż jeśli istota sprawy dotyczyła obstrukcji w funkcjonowaniu rady gminy, jako organu stanowiącego, nie można wójtowi - organowi wykonawczemu, z istoty rzeczy uzależnionemu od pierwszego, zarzucać braku skuteczności w wykonywaniu zadań publicznych. Od wyroku WSA skargę kasacyjną wniósł prezes rady ministrów.
NSA rozpatrując skargę wskazał, iż organ wykonawczy gminy - wójt, burmistrz, prezydent nie tylko wykonuje uchwały rady gminy (jego działanie jest zatem w jakimś sensie pochodną działania rady gminy), ale także przygotowuje projekty uchwał a jego działalność podlega kontroli rady gminy. Niewykonywanie tej kontroli (zwłaszcza brak absolutorium) rzutuje także na sytuację prawną wójta. Niemożność funkcjonowania organu stanowiącego gminy nie pozostaje zatem bez wpływu na funkcjonowanie organu wykonawczego w zakresie wykonywania zadań publicznych.

Nie jest zatem uprawniona wykładnia ściśle rozgraniczająca działanie obu organów gminy i praktycznie zaprzeczająca istocie środka nadzoru określonego w art. 97 ustawy o samorządzie gminnym , środka którego zastosowanie powiązane zostało z niewykonywaniem (lub nieskutecznym wykonywaniem) zadań publicznych przez organy gminy, traktowane jako system wzajemnie powiązany. Ustawodawca nie zmienił powołanego przepisu, mimo że sytuacja prawna wójta (burmistrza, prezydenta) zmieniła się w wyniku wprowadzenia bezpośrednich wyborów tego organu. Wójt, mimo innego trybu wyboru, jest organem wykonawczym, ściśle powiązanym funkcjonalnie z radą gminy. Zdaniem WSA, te bezpośrednie zależności sprawiają, że w wyniku niedziałania organu stanowiącego także działanie wójta - jako organu wykonawczego - nie odpowiada standardom prawnym (potwierdza to m.in. nieudzielenie mu absolutorium) i staje się nieskuteczne. Nie ma znaczenia prawnego - w sytuacji braku skuteczności w wykonywaniu zadań publicznych przez gminę - fakt podejmowania przez wójta działań politycznych zmierzających do takiej zmiany regulacji prawnej, która umożliwiałaby organowi nadzoru zwołanie sesji rady.

Na podstawie: Wyrok NSA z 24 listopada 2009 r., sygn. akt II OSK 1786/09, prawomocny

Przydatne materiały:
 Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.)