Pytanie:
Czy w urzędzie gminy należy przystosować stanowisko pracy do potrzeb pracownika posiadającego w orzeczeniu o niepełnosprawności w miejscu: wskazania dotyczące odpowiedniego zatrudnienia następujący zapis: "stanowisko pracy przystosowane - zakład pracy chronionej" (symbol niepełnosprawności 05 R, niepełnosprawność umiarkowana)?
Jak rozumieć ten zapis: czy tylko w razie zatrudnienia w zakładzie pracy chronionej, czy w każdym zakładzie pracy?
Odpowiedź:
Pracodawcy tzw. otwartego rynku pracy (urząd gminy) mają obowiązek przystosowania stanowiska pracy w zakresie wskazanym przepisami art. 4 ust. 5 i 6 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych - dalej u.r.z.n.
Nie każda osoba niepełnosprawna wymaga przystosowania stanowiska pracy do jej potrzeb. Jeżeli dana osoba nie wymaga przystosowania stanowiska pracy, to pracodawca nie ma obowiązku w tym zakresie.
Uzasadnienie:
Obowiązek zatrudniania osoby niepełnosprawnej - bez względu na stopień niepełnosprawności - na przystosowanym stanowisku pracy u każdego pracodawcy wynika z § 48 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, który stanowi, że pracodawca zatrudniający pracowników niepełnosprawnych powinien zapewnić dostosowanie stanowisk pracy oraz dojść do nich - do potrzeb i możliwości tych pracowników, wynikających ze zmniejszonej sprawności.Natomiast art. 4 ust. 5 i 6 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych - dalej jako u.r.z.n., odnosi się wyłącznie do osób o znacznym i umiarkowanym stopniu niepełnosprawności zatrudnionych na otwartym rynku pracy (tj. poza zakładami pracy chronionej i zakładami aktywności zawodowej). Zgodnie z art. 4 ust. 5 u.r.z.n. zaliczenie danej osoby do znacznego albo umiarkowanego stopnia niepełnosprawności osoby nie wyklucza możliwości zatrudnienia tej osoby pracodawcy niezapewniającego warunków pracy chronionej, w przypadkach: przystosowania przez pracodawcę stanowiska pracy do potrzeb osoby niepełnosprawnej lub zatrudnienia jej w formie telepracy.
Zgodnie z art. 4 ust. 6 u.r.z.n. kontrolę w zakresie spełniania warunku przystosowania stanowiska pracy dla niepełnosprawnego, przeprowadza Państwowa Inspekcja Pracy.
Warto zwrócić uwagę że nie każda osoba niepełnosprawna wymaga przystosowania stanowiska pracy do jej potrzeb. Jeżeli dana osoba nie wymaga przystosowania, to pracodawca nie ma obowiązku w tym zakresie. W sytuacji opisanej w pytaniu należy dokonać ustalenia, czy przystosowanie stanowiska pracy dla wskazanego pracownika niepełnosprawnego jest konieczne, a jeśli tak - należy je niezwłocznie przeprowadzić. Pracodawca niemający praktyki w ocenie, czy pracownik wymaga przystosowania stanowiska pracy do potrzeb wynikających z jego niepełnosprawności, może skorzystać z pomocy służby medycyny pracy. Ewentualne koszty oceny dokonanej przez lekarza medycyny pracy w odniesieniu do nowo zatrudnionego pracownika mogą zostać zrefundowane przez starostę ze środków PFRON na zasadach określonych w art. 26 u.r.z.n.
Co do opisu w orzeczeniu - "stanowisko pracy przystosowane - zakład pracy chronionej" - prawdopodobnie ma ono wymiar ogólny (zakłady pracy chronionej mają obowiązek przystosowania stanowiska pracy. Tak jak wskazano wyżej, jeżeli dana osoba nie wymaga przystosowania stanowiska (wskazania lekarza medycyny pracy), to pracodawca nie ma obowiązku w tym zakresie.
