Prezydent Kielc wskazał, że ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach zawiera zamknięty katalog umożliwiający zwolnienie z opłaty. Zatem przebywanie w danej nieruchomości uchodźców z Ukrainy nie stanowi przesłanki przejęcia przez radę gminy uchwały śmieciowej. Ponadto „specustawa ukraińska” nie przewiduje szczegółowych rozwiązań dotyczących gospodarowania odpadami komunalnymi.

Sprawdź też: Czy może zostać zmieniona umowa na odbiór odpadów komunalnych, jeśli przesłanką tej zmiany jest inflacja oraz wzrost cen paliwa? >

Problem śmieciowy wielu miast

Prezydent zwrócił się do Regionalnej Izby Obrachunkowej z pytaniem o możliwość uznania ważnego interesu podatnika (art.67a par 1 pkt 3 Ordynacji podatkowej) przy rozpatrywaniu wniosku o umorzenie zaległości z tytułu opłat komunalnych właścicielom nieruchomości, którzy zaoferowali obywatelom Ukrainy nocleg i wyżywienie. Prezydent chciał też wiedzieć, czy możliwe jest takie umorzenie bez analizy sytuacji finansowej składającego wniosek. A jeśli nie, to czy obywateli Ukrainy należy traktować jako osoby pozostające z wnioskodawcą i jego rodziną we wspólnym gospodarstwie domowym?

Przeczytaj także: Dwa miliony nowych mieszkańców to więcej śmieci - kto za nie zapłaci?

 

 

Podstawą umorzenia może być ważny interes podatnika

W ocenie RIO, organ podatkowy może w części umorzyć zaległą opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi właścicielom nieruchomości zamieszkałych, którzy udzielili pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, w szczególności kobietom z dziećmi.  Jako podstawę prawną takiego zwolnienia może być art. 67a § 1 pkt 3 ordynacji podatkowej, przy uwzględnieniu ważnego interesu publicznego, rozumianego jako respektowanie wartości wspólnych dla danej społeczności lokalnej, takich jak: sprawiedliwość oraz bezpieczeństwo. 

Według izby, nie może budzić wątpliwości, że dobro rodziny, a w szczególności dobro dzieci, leży w interesie publicznym, rozumianym jako wartości ogólnospołeczne, do których odsyła przesłanka interesu publicznego.  

RIO w Kielcach podkreśliło, że ważny interes publiczny należy odnosić do indywidualnej sytuacji podatnika, uwzględniając jednak oceny pozaprawne przy rozpatrywaniu wniosku o umorzenie.  Ocena, czy przesłanki umorzenia istnieją w konkretnej sprawie, może być dokonana po wszechstronnym i wnikliwym rozważeniu całokształtu materiału dowodowego (art. 191 o.p.), a poprzedzać ją powinno wyczerpujące zebranie całego materiału dowodowego (art. 187 par. 1 o.p.) oraz dokładne wyjaśnienie okoliczności faktycznych (art. 122 o.p.). Ocena ta musi odnosić się do aktualnej sytuacji wnioskodawcy, tj. sytuacji istniejącej w dniu wydania decyzji. 

 

RIO zaznaczyło, że mając jednakże na względzie zasadę prowadzenia postępowania podatkowego w sposób budzący zaufanie do organów podatkowych, zasadę szybkości i prostoty postępowania podatkowego oraz niezwłoczność załatwiania spraw, które mogą być rozpatrzone na podstawie faktów powszechnie znanych i dowodów znanych z urzędu organowi prowadzącemu postępowanie możliwym jest w przedmiotowej sprawie wydanie decyzji umorzeniowych bez analizy sytuacji finansowej składającego wniosek.