Ze względu na zakres i rodzaj zbieranych danych, ustawa o systemie informacji oświatowej (SIO) wzbudziła kontrowersje w niektórych środowiskach. Krytycznie oceniała ją m.in. parlamentarna opozycja i Związek Nauczycielstwa Polskiego, Helsińska Fundacja Praw Człowieka oraz Fundacja Panoptykon. Wskazywano na fakt, iż nowa ustawa zakłada tworzenie na poziomie centralnym bazy z danymi wrażliwymi, co ogranicza prawa jednostki. Podkreślano, iż dane dotyczące niepełnosprawności dziecka, jego niedostosowania społecznego, objęcia pomocą psychologiczną są sprzeczne z Konstytucją Rzeczpospolitej Polskiej, gwarantującą każdemu prawo do ochrony życia prywatnego i rodzinnego. Kwestionowano też liczbę tych danych. W prowadzonej dyskusji wokół ustawy MEN wyraziło nadzieję, iż ostatecznie zastosowane rozwiązania zabezpieczą system przed niepowołanym ujawnieniem wrażliwych danych.
Do Trybunału Konstytucyjnego zostały jednak zaskarżone przez PiS dwa artykuły ustawy (art. 14 i 18), które nakazują gromadzenie danych o pomocy psychologicznej udzielonej dzieciom oraz opinii wydawanych na temat dzieci, np. o stopniu niepełnosprawności. Oponenci ustawy uważają, iż dane te mają „wyjątkowo wrażliwy charakter” a ich ujawnianie stanowi ograniczenie praw jednostki.
Ustawa , która dopiero niedawno weszła w życie, doczekała się już projektu nowelizacji, Minister Edukacji Narodowej 5 kwietnia 2012 skierował do uzgodnień międzyresortowych i konsultacji społecznych projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie informacji oświatowej oraz o zmianie ustawy o systemie oświaty.
Projekt zakłada zwiększenie poziomu anonimowości danych gromadzonych w Systemie Informacji Oświatowej, dotyczących pomocy psychologiczno-pedagogicznej oferowanej przez szkoły i poradnie. Zgodnie z projektem, do bazy danych Systemu Informacji Oświatowej nie będą przekazywane dane powiązane z imieniem i nazwiskiem oraz numerem PESEL ucznia, dotyczące objęcia go pomocą psychologiczno-pedagogiczną. W bazie danych SIO byłyby gromadzone wyłącznie dane o liczbie uczniów objętych taką pomocą.
Także poradnie, w przypadku wydawania orzeczeń o potrzebie kształcenia specjalnego, nie będą przekazywać do bazy danych SIO danych identyfikacyjnych ucznia, a jedynie numer, datę i przyczynę wydania orzeczenia.
Ten zestaw informacji ma służyć zapewnieniu rzetelności danych dotyczących kształcenia specjalnego organizowanego przez szkołę lub placówkę. Dyrektor, na wniosek rodziców, organizujący uczniowi takie kształcenie specjalne, zobowiązany jest sprawdzić, czy w bazie danych SIO znajduje się informacja o przedłożonym mu dokumencie (numer, data i przyczyna wydania orzeczenia). Po pozytywnej weryfikacji, dyrektor przekazuje do bazy danych SIO informację o objęciu ucznia kształceniem specjalnym. Dane te posłużą do rzetelnego podziału części oświatowej subwencji ogólnej.
W projekcie ustawy wprowadzono również szereg zmian o charakterze porządkującym i doprecyzowującym.
Pisaliśmy o tym również:
Nowe zasady gromadzenia danych w systemie informacji oświatowej
Prezydent podpisał ustawę o Systemie Informacji Oświatowej
Uchwalono ustawę o Systemie Informacji Oświatowej
Tworzenie Systemu Informacji Oświatowej będzie pod kontrolą GIODO
Rozporządzenie określiło minimalne wymagania techniczne Systemu Informacji Oświatowej
Określono procedury weryfikacji do SIO
Przydatne materiały:
Ustawa z dn. 15 kwietnia 2011 o systemie informacji oświatowej (Dz. U. z 2011 r. Nr 139, poz. 814)