Rada Gminy Mokrsko uchwaliła szczegółowe warunki udzielania pomocy dzieciom i młodzieży, formy i zakresu tej pomocy, w tym stypendiów dla uzdolnionych uczniów oraz trybu postępowania w tych sprawach. Celem uchwały, jak stwierdził wójt gminy, było zachęcenie potencjalnych uczniów klas IV-VIII, aby wybierali szkoły prowadzone przez gminę Mokrsko, a nie szkoły poza gminą.

Uchwałę unieważnił wojewoda łódzki wskazując na niezgodność z prawem zapisów dotyczących adresatów uchwały, określenia składu komisji stypendialnej oraz określenia minimalnej kwoty stypendium.

Adresatem tylko mieszkańcy

Wojewoda w uzasadnieniu rozstrzygnięcia nadzorczego stwierdził, że rada gminy pomijając w regulaminie uczniów, którzy są mieszkańcami gminy Mokrsko, ale uczęszczają do innych szkół prowadzonych przez inne gminy, a jednocześnie obejmując uczniów, którzy są mieszkańcami innych gmin, a uczęszczają do szkół w gminie Mokrsko naruszyła przepisy art. 90t ust 4 w zw z art. 90t ust 1 ustawy 7 września 1991 r. o systemie oświaty.

Organ nadzoru powołując się na te przepisy wskazał, że jednostki samorządu terytorialnego mogą tworzyć regionalne lub lokalne programy wyrównania szans edukacji dzieci i młodzieży oraz wspierania edukacji uzdolnionych dzieci i młodzieży.

Jeżeli jednak program przyjmuje gmina, będzie on miał charakter lokalny, skierowany wyłącznie lokalnej wspólnoty samorządowej, w tym przypadku mieszkańców gminy Mokrsko. Przepis art. 90t ustawy o systemie oświaty nie upoważnia bowiem gminy do tworzenia samodzielnie programu o innym charakterze, niż lokalny. (wyrok NSA z dnia 27 stycznia 2010 r., sygn. akt I OSK 1465/09).

To wójt kieruje pracownikami

Wojewoda łódzki za sprzeczny z prawem uznał też zapis regulaminu określający, że w skład osobowy komisji stypendialnej wchodzi między innymi sekretarz gminy lub skarbnik, czy też inspektor do spraw oświaty.

Z przepisów ustawy o samorządzie gminnym oraz ustawy o pracownikach samorządowych wynika, że wójt jest kierownikiem urzędu, zwierzchnikiem służbowym w stosunku do pracowników urzędu oraz kierowników gminnych jednostek organizacyjnych oraz to wójt wykonuje czynności w sprawach z zakresu prawa pracy wobec swojego zastępcy, sekretarza, skarbnika i pozostałych pracowników urzędu. Zatem jedynie wójt jest uprawniony do wyznaczenia zadań pracownikom urzędu gminy.

Rada gminy określając przydzielenie zadań w postaci uczestniczenia w komisji pracownikom urzędu gminy, wkroczyła więc kompetencje organu wykonawczego.

Rada zawęziła swobodę decyzj wójta

Wojewoda unieważnił też regulacje regulaminu, zgodnie z którym stypendium dla uzdolnionych uczniów nie może być niższe niż 400 złotych. Rada gminy nie ma bowiem do tego kompetencji.

W świetle art. 90t ust. 4 ustawy o systemie powyższe uprawienie przysługuje wyłącznie organowi wykonawczemu, czyli wójtowi.
Wojewoda wskazał, że ewentualna kompetencja organu stanowiącego gminy do określania wysokości stypendium dla uczniów może wynikać wyłącznie z przepisów szczególnych, np. art. 31 ust. 3 ustawy z dnia 25 czerwca 2010 r. o sporcie.

Zgodnie z tym przepisem rada gminy określa, w drodze uchwały, szczegółowe zasady, tryb przyznawania i pozbawiania oraz rodzaje i wysokość stypendiów sportowych, nagród i wyróżnień biorąc pod uwagę znaczenie danego sportu dla tej jednostki samorządu terytorialnego oraz osiągnięty wynik sportowy. Przepis ten nakłada na radę gminy obowiązek określenia wysokości stypendiów sportowych.

Brak jednak analogicznej normy kompetencyjnej w tym zakresie w przypadku ustalania stypendiów dla uzdolnionych dzieci i młodzieży. Norma taka nie wynika ani z art. 90t  ust. 4 ustawy o systemie oświaty, ani z art. 18 ust. 2 pkt 14a ustawy o samorządzie gminnym.

Wojewoda łódzki nie zgodził się tym samym z wyjaśnieniami wójta gminy, że o każdorazowej wysokości stypendium rozstrzyga decyzją wójt, ponieważ regulamin zawęził organowi wykonawczemu swobodę w możliwości przyznania wysokości stypendium określając, że stypendium nie może być niższe niż 400 zł.

Rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody łódzkiego nr PNIK-I.4131.75.2018

Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz [PRZEDSPRZEDAŻ] Bogdan Dolnicki

Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz [PRZEDSPRZEDAŻ]>>