Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o strażach gminnych (dalej u.s.g.) w art. 1 stanowi, że „do ochrony porządku publicznego na terenie gminy może być utworzona samorządowa umundurowana formacja – straż gminna, zwana dalej «strażą»”. Kolejny artykuł tejże ustawy stanowi o roli straży miejskiej: „Straż spełnia służebną rolę wobec społeczności lokalnej, wykonując swe zadania z poszanowaniem godności i praw obywateli”. Zbliżony charakter oraz cele zawiera art. 1 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji, stanowiąc, że: „Tworzy się Policję jako umundurowaną i uzbrojoną formację służącą społeczeństwu i przeznaczoną do ochrony bezpieczeństwa ludzi oraz do utrzymywania bezpieczeństwa i porządku publicznego”, niemniej, mimo że zadania tych instytucji są tożsame, to większą rolę w zapewnieniu porządku i bezpieczeństwa publicznego należy przypisać Policji, doceniając również znaczenie i rolę straży miejskiej w tym zakresie.

Artykuł 11 u.s.g. wymienia zadania straży gminnych - jednym z nich jest „ochrona spokoju i porządku w miejscach publicznych oraz czuwanie nad porządkiem i kontrola ruchu drogowego”. Z myślą o realizacji wyżej wskazanych zadań gminy rozpoczęły praktykę powierzania obsługi monitoringu w miastach strażom gminnym (miejskim). Zwyczaj powierzania obsługi monitoringu w ręce straży gminnych jest bardzo korzystny z różnych względów. Jako pozytywne aspekty tej praktyki należy wskazać przede wszystkim to, że daje on gminom absolutną możliwość posiadania kontroli nad monitoringiem, ponadto jest to opłacalne zarówno ze względów finansowych, jak i organizacyjnych. Zakres kompetencji strażników, które dotyczą obsługi monitoringu, jest obecnie regulowany rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 2 listopada 2004 r. w sprawie zakresu i sposobu wykonywania przez strażników gminnych (miejskich) niektórych czynności. Zgodnie z rozporządzeniem „strażnik ma prawo do obserwowania i rejestrowania przy użyciu środków technicznych obrazu zdarzeń w miejscach publicznych, gdy czynności te są niezbędne do wykonywania ustawowo określonych zadań...”. Zgodnie z ustawą o strażach gminnych obecnie do obsługi monitoringu są upoważnieni tylko funkcjonariusze mundurowi. Zmieni to jednak z dniem 24 grudnia 2009 r. nowelizacja u.s.g., która umożliwi wypełnianie zadań związanych z obsługą monitoringu wizyjnego straży miejskiej pracownikom niebędącym strażnikami. Ponadto nowelizacja ta przewiduje delegację ustawową, która wyposaża Radę Ministrów w możliwość wydania rozporządzenia określającego zakres i sposób wykonywania czynności, które dotyczą obsługi monitoringu miejskiego. Zmiana ta przyczyni się niewątpliwie do obniżenia kosztów w tym zakresie. Ponadto strażnicy będą mogli się koncentrować na czynnościach patrolowych, co tym samym pozwoli na większą skuteczność w działaniu oraz na zwiększenie bezpieczeństwa w terenie. Skoro nie są wymagane takie predyspozycje fizyczne od pracowników obsługi monitoringu, to daje to możliwość zatrudniania osób niepełnosprawnych, a to z kolei zaprocentuje większym wkładem gminy w działalność na rzecz pracy zawodowej tej grupy osób.

Pojawiają się jednak opinie, iż zamierzone zmiany będą niekorzystne. Są one uzasadniane tym, że obsługa monitoringu wymaga wiedzy z zakresu przestępczości i zagadnień dotyczących utrzymania ładu i porządku, i do obsługi monitoringu powinny być zatrudniane osoby, które posiadają dodatkowe umiejętności pozwalające zapobiegać przestępczości oraz potrafiące w sposób szybki i precyzyjny przewidzieć planowanie dokonania czynu zabronionego. Zdania dotyczące tej problematyki są podzielone.