Prezydent miasta pismem wypowiedział dotychczasową wysokość opłaty rocznej za użytkowanie gruntu. Skarżący złożył do SKO wniosek o ustalenie, że podwyższenie opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste gruntu jest uzasadnione w mniejszej wysokości.

SKO umorzyło postępowanie w sprawie. Kolegium podkreśliło, że rozpatrywana sprawa nie była sprawą o aktualizację opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste, skoro opłata taka nie została określona przy oddaniu nieruchomości w użytkowanie wieczyste.

Skargę do WSA złożył prezydent miasta. WSA uznał złożoną przez gminę skargę za zasadną. W ocenie Sądu orzeczenie kolegium jako kończące postępowanie przed organem administracji publicznej, powinno umożliwiać stronie przeniesienie sporu co do wysokości opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego przed sąd powszechny jako, że sprawa ta ma w istocie charakter cywilnoprawny. Tymczasem, wydane w sprawie orzeczenie o umorzeniu postępowania zamyka stronom możliwość wniesienia sprzeciwu do sądu powszechnego.

NSA rozpatrując skargę kasacyjną wskazał, że postępowanie uregulowane przepisami art. 71-81 ustawy o gospodarce nieruchomościami jest postępowaniem szczególnym, do którego odpowiednio stosuje się przepisy kodeksu postępowania administracyjnego. Przede wszystkim należy odnotować, że użytkowanie wieczyste jest instytucją prawa cywilnego i w konsekwencji opłaty z tego tytułu mają charakter cywilnoprawny. Wobec tego spór powstały na gruncie opłat z tytułu użytkowania wieczystego jest typowym sporem cywilnym, dotyczącym należności pieniężnej. Zatem, jeżeli - tak jak w rozpoznawanej sprawie - właściwy organ wypowiada na piśmie dotychczasową opłatę, to wniosek złożony przez użytkownika wieczystego w trybie art. 78 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami uruchamia postępowanie przed samorządowym kolegium odwoławczym. Ponieważ spory na gruncie opłat za użytkowanie wieczyste są sporami cywilnoprawnymi, zaś postępowanie przed samorządowym kolegium odwoławczym jest koniecznym elementem otwierającym drogę do ewentualnego przeniesienia sporu przed sąd powszechny, to okoliczność, że w ocenie kolegium, spór nie dotyczy podwyższenia opłaty, lecz jej ustalenia nie upoważniała go do uznania postępowania za bezprzedmiotowe i umorzenia postępowania na podstawie art. 105 § 1 k.p.a. Wprawdzie przepis art. 79 ust. 7 ustawy o gospodarce nieruchomościami stanowi o odpowiednim stosowaniu niektórych przepisów kodeksu postępowania administracyjnego, jednakże nie oznacza to, że sprawa w jakimś momencie uzyskała charakter sprawy administracyjnej. Cały czas jest sprawą cywilną, której źródło stanowi spór co wysokości opłaty za użytkowanie wieczyste. Dlatego też nie można uznać, aby spór cywilnoprawny stał się bezprzedmiotowy tylko z tego względu, że w ocenie Kolegium w sprawie chodzi o ustalenie opłaty za użytkowanie wieczyste, a nie jej aktualizację.

Na podstawie: Wyrok NSA z dnia 8 czerwca 2011 r., sygn. akt I OSK 1570/10, LEX nr 1082661

Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. 2010 r., Nr 102, poz. 651 ze zm.)