Pytanie:
W Urzędzie Gminy jest powołany uchwałą Rady Gminy skarbnik Gminy. Nie ma stanowiska Głównego księgowego. Czy można podpisać ze skarbnikiem gminy umowę o pracę na stanowisko głównego księgowego budżetu? Czy osoba będąca skarbnikiem może mieć powołanie na stanowisko skarbnika i umowę o pracę na stanowisko głównego księgowego? Czy skarbnik może mieć zawartą umowę o pracę na stanowisko głównego księgowego jednostki - Urząd gminy, w Gminie, w której jest powołany na skarbnika?
Odpowiedź:
Nie, gdyż funkcje skarbnika gminy i głównego księgowego budżetu są tożsame i stanowią zakres obowiązków jednego stosunku pracy skarbnika
Uzasadnienie:
Zgodnie z art. 18 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym - dalej u.s.g. do wyłącznej właściwości rady gminy należy w szczególności powoływanie i odwoływanie skarbnika gminy, który jest głównym księgowym budżetu - na wniosek wójta. Wskazany przepis definiuje zatem funkcję skarbnika gminy także jako głównego księgowego budżetu. Skarbnik występuje zatem niejako w podwójnej roli – skarbnika gminy i głównego księgowego budżetu. Tak też ta funkcja jest określona w art. 46 u.s.g. Należy zatem uznać, że powołanie na funkcję skarbnika oznacza zatem powołanie na funkcję głównego księgowego budżetu gminy. Tym samym zbędne, a nawet nieprawidłowe z punktu widzenia prawnego, jest zawieranie umowy o pracę na stanowisko głównego księgowego budżetu, gdyż stosunek pracy skarbnika gminy obejmuje także funkcję głównego księgowego budżetu. Ponieważ zaś funkcje skarbnika i głównego księgowego budżetu są tożsame, to nie można zawierać jednocześnie umowy o pracę z pracownikiem powołanym obejmującą te same obowiązki pracownicze, gdyż zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych skarbnik jednostki samorządowej zatrudniany jest wyłącznie na podstawie powołania.
W odniesieniu do ewentualnej możliwości zawarcia umowy o pracę na stanowisko głównego księgowego jednostki - urzędu gminy, przez skarbnika w gminie, w której jest powołany na to stanowisko, to należy mieć na uwadze, że zgodnie z art. 54 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych – dalej u.f.p. – głównym księgowym jednostki sektora finansów publicznych, którym, jest pracownik, któremu kierownik jednostki powierza obowiązki i odpowiedzialność w zakresie:
1) prowadzenia rachunkowości jednostki;
2) wykonywania dyspozycji środkami pieniężnymi;
3) dokonywania wstępnej kontroli:
a) zgodności operacji gospodarczych i finansowych z planem finansowym,
b) kompletności i rzetelności dokumentów dotyczących operacji gospodarczych i finansowych.
Przepis art. 9 pkt 1-2 u.f.p. wskazuje, że sektor finansów publicznych tworzą w szczególności organy władzy publicznej, w tym organy administracji rządowej, organy kontroli państwowej i ochrony prawa oraz sądy i trybunały, oraz jednostki samorządu terytorialnego oraz ich związki. Jednostką samorządu terytorialnego jest gmina, natomiast urząd gminy można zaliczyć do organów władzy publicznej – samorządowej. Przy takim rozumieniu funkcji (rozdzielenie funkcjonalne urzędu gminy od gminy jako jst) można przyjąć dopuszczalność zatrudniania "na dwa etaty" skarbnika jako głównego księgowego gminy (jednostki samorządowej) na podstawie powołania i jednocześnie głównego księgowego organu gminy – urzędu gminy, jako jednostki organizacyjnej sektora finansów publicznych - na podstawie umowy o pracę. Podległość bezpośrednia w stosunku do wójta (burmistrza) istnieje w stosunku do obydwu stanowisk. Problemem może być jednak kwestia możliwości wykonywania w pełnym wymiarze czasu pracy na dwóch, porównywalnych stanowiskach, przy dwóch stosunkach pracy zawartych de facto z tym samym pracodawcą. W obydwu wypadkach funkcję pracodawcy będzie sprawować bowiem urząd gminy – tak dla powołanego skarbnika gminy, jak i dla głównego księgowego urzędu gminy. Ta sama osoba – wójt (burmistrz) będzie też reprezentować pracodawcę.
Wobec powyższego należy uznać, że – z punktu widzenia prawa pracy, wymiaru czasu pracy i zakresu obowiązków – nie będzie możliwe pogodzenie obydwu funkcji kierowniczych i jednoczesne wykonywanie pracy przez tą samą osobę na "dwóch etatach". Zresztą orzecznictwo w tym względzie raczej wskazuje na istnienie jednolitego stosunku pracy zawartego przez jednego pracownika z tym samym pracodawcą. W wyroku z 14 lutego 2002 r., I PKN 876/00, OSNP 2004/4/60; Sąd Najwyższy orzekł, że w razie wykonywania na rzecz pracodawcy kilku rodzajów pracy należy domniemywać, że strony łączy jeden stosunek pracy, zaś w wyroku z 13 marca 1997 r., I PKN 43/97, OSNP 1997/24/494; SN wskazał, że zasadą jest pozostawanie stron w jednym stosunku pracy, choćby nawet przedmiotem pracowniczego zobowiązania był rodzaj pracy szeroko określony nazwą kilku zawodów lub specjalności czy funkcji.
