Samo posiadanie zbiornika bezodpływowego na nieczystości ciekłe nie jest wystarczające

Jak powinien postąpić organ, do którego wpłynął wniosek w sprawie braku zbiornika bezodpływowego na nieczystości ciekłe, jeżeli okazało się, że przedmiotowy zbiornik istnieje, chociaż jeden ze współwłaścicieli nieruchomości nie jest do niego podłączony?

Do wójta wpłynął wniosek w sprawie podjęcia działań dot. niewyposażenia nieruchomości w zbiornik bezodpływowy na nieczystości ciekłe, które wylewane są bezpośrednio do gruntu na terenie posesji przez jednego ze współwłaścicieli.

Organ wszczął postępowanie w sprawie niewyposażenia nieruchomości w zbiornik bezodpływowy, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 391, z późn. zm.) - dalej u.u.c.p.g.

Z zebranych informacji wynika, że nieruchomość stanowi własność dwóch współwłaścicieli (nie ma wydzielonych części ani lokali). Jeden z nich – skarżący - odprowadza nieczystości ciekłe do zbiornika bezodpływowego (zamieszkuje na I piętrze budynku), drugi (zamieszkuje na parterze) – nie posiada zbiornika na nieczystości ciekłe i odprowadza je bezpośrednio do grunt na terenie posesji. Fakt ten został potwierdzony podczas oględzin przedmiotowej nieruchomości.

Z powyższego wynika, że nieruchomość jest jednak wyposażona w zbiornik bezodpływowy, a tylko jeden ze współwłaścicieli nie jest podłączony do zbiornika. Zbiornik został wybudowany przez skarżącego i nie wyraża on zgody na "wspólne" odprowadzanie ścieków do szamba.

Zatem czy wójt powinien umorzyć wszczęte postępowanie w sprawie niewyposażenia posesji w zbiornik ze względu na bezprzedmiotowość?

Jak organ powinien rozwiązać sprawę, jaką i na jakiej podstawie decyzję powinien wydać?

Zgodnie z art. 5 ust. 8 u.u.c.p.g., organ nie może wydać decyzji w sprawie nakazania gromadzenia nieczystości ciekłych w zbiornikach bezodpływowych i pozbywania się nieczystości zgodnie z przepisami - na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 3a u.u.c.p.g.

Czy w tym przypadku pozostaje skarżącemu tylko droga sądowa?

Odpowiedź:

Powinna być wydana decyzja na podstawie art. 5 ust. 7 u.u.c.p.g., nakazująca wykonanie obowiązku, ponieważ samo posiadanie zbiornika bezodpływowego nie skutkuje wykonaniem nałożonego obowiązku, natomiast spór między współwłaścicielami ma charakter cywilnoprawny i powinien być rozstrzygnięty w trybie art. 199 i nast. ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.) - dalej k.c.@page_break@

Uzasadnienie:

Na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 2 u.u.c.p.g. właściciele nieruchomości zapewniają utrzymanie czystości i porządku przez przyłączenie nieruchomości do istniejącej sieci kanalizacyjnej lub, w przypadku gdy budowa sieci kanalizacyjnej jest technicznie lub ekonomicznie nieuzasadniona, wyposażenie nieruchomości w zbiornik bezodpływowy nieczystości ciekłych lub w przydomową oczyszczalnię ścieków bytowych, spełniające wymagania określone w przepisach odrębnych. W przedmiotowej sprawie stan faktyczny przedstawia się następująco: Nieruchomość wraz budynkami stanowi współwłasność łączną dwóch współwłaścicieli. Jeden ze współwłaścicieli odprowadza ścieki ze swojego gospodarstwa do zbiornika bez odpływowego, natomiast drugi ze współwłaścicieli odprowadza ścieki bezpośrednio do ziemi na terenie tej nieruchomości.

Współwłaściciel, który wybudował zbiornik bezodpływowy, nie wyraża zgody na "wspólne" odprowadzanie ścieków do szamba. Z powyższego stanu faktycznego wynika, że pomimo wyposażonej nieruchomości w zbiornik bezodpływowy na ścieki i nieczystości część ścieków odprowadzana jest do ziemi. W tym przypadku należy więc stwierdzić, że nałożony obowiązek na współwłaścicieli na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 2 u.u.c.p.g. nie został spełniony. Zgodnie z art. 5 ust. 7 u.u.c.p.g., w przypadku stwierdzenia niewykonania obowiązków, o których mowa w ust. 1-4, wójt (burmistrz, prezydent miasta) wydaje decyzję nakazującą wykonanie obowiązku. W tym przypadku powinna być wydana decyzja przez wójta nakazująca wykonanie obowiązku.

Nie jest w tym przypadku istotne, czy znajduje się na tej nieruchomości zbiornik, ale czy spełnione są warunku do właściwego odprowadzania ścieków i nieczystości. Biorąc pod uwagę, że nieruchomość stanowi współwłasność łączną w korzystaniu z nieruchomości, organ nie może osobno traktować poszczególnych współwłaścicieli. W tej sprawie można odróżnić wydzielone lokale mieszkalne i część wspólną, którą stanowi nieruchomość na której znajduje się budynek. Na podstawie art. 199 k.c. do rozporządzania rzeczą wspólną oraz do innych czynności, które przekraczają zakres zwykłego zarządu, potrzebna jest zgoda wszystkich współwłaścicieli. W braku takiej zgody współwłaściciele, których udziały wynoszą co najmniej połowę, mogą żądać rozstrzygnięcia przez sąd, który orzeknie mając na względzie cel zamierzonej czynności oraz interesy wszystkich współwłaścicieli. Biorąc pod uwagę nałożony na współwłaścicieli obowiązek współdziałania w zarządzie rzeczą wspólną (art. 122 k.c.), umorzenie prowadzonego postępowania jest z naruszeniem prawa, ponieważ nałożone obowiązki art. 5 ust. 1 u.u.c.p.g. odnoszą się do właścicieli nieruchomości, a więc przy współwłasności łącznej powstaje quasi odpowiedzialność solidarna.

Organ zobowiązany jest ustalić, czy właściciele nieruchomości wypełniają nałożone obowiązki w tym właściwe odprowadzanie nieczystości, natomiast organ nie może rozdzielać obowiązków na poszczególnych współwłaścicieli. W przypadku natomiast jeżeli jeden ze współwłaścicieli dokonuje transmisji ścieków i nieczystości na grunty sąsiednie, organ (wójt, burmistrz, prezydent miasta) na podstawie art. 29 ust. 3 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 145) może w drodze decyzji nakazać właścicielowi gruntu przywrócenie stanu poprzedniego lub wykonanie urządzeń zapobiegających szkodom. Sposób zarządzania nieruchomością wspólną rozstrzygają współwłaściciele lub sąd w przypadku konfliktu interesów, natomiast organ w przedmiotowej sprawie sprawdza, prawidłowość wykonywania nałożonych ustawą obowiązków.